کبد عضوی است که به بدن در هضم غذا کمک می‌کند. کبد همچنین سموم و مواد زائد را از بدن حذف کرده و انرژی ذخیره می‌کند. هپاتیت به این معنی است که التهابی در کبد وجود دارد. هپاتیت بر توانایی کبد بر انجام عملکرد مناسب آن اثر گذاشته و علائم آن شبیه آنفولانزا و درد در ناحیه کبد در سمت راست بدن کودک در زیر دنده‌ها می‌باشد. کودکان می‌توانند با خوردن یا آشامیدن مواد غذایی آلوده، به هپاتیت آ مبتلا شوند.
چند نوع ویروس وجود دارد که منجر به هپاتیت می‌شود.که در ادامه به طور مفصل تر به شرح آن ها پرداخته خواهد شد.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#83d5ed”]
هپاتیت التهاب کبد می‌باشد که می‌تواند کودکان و بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد. ویروس‌های هپاتیتA ، B و C شایع‌ترین علت هپاتیت هستند، اما ویروس‌های هپاتیت D و E نیز وجود دارد. در موارد بسیار نادر، هپاتیت از باکتری، انگل‌هاو اختلالات وراثتی یا داروهای خاص ایجاد می‌شود.
درصورت بروز علائمی مانند تب، اسهال، تهوع و زردی کودکان سریعا به پزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید تا مراحل تشخیص و درمان بیماری در اسرع وقت پیگیری شود. به این ترتیب می توان از بروز مشکلات جدی تر در آینده اجتناب نمود. جهت رزرو نوبت ملاقات با متخصص اطفال در کلینیک تخصصی کودکان امید با شماره‌های ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۰ و ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۱ تماس حاصل فرمایید.[/alert]
انواع مختلف ویروس‌های هپاتیت چیست؟
انواع ویروس هپاتیت شامل موارد زیر می باشد:
هپاتیت A
این نوع از هپاتیت معمولاً با تماس مدفوع به دهان یا غذا و آب آلوده با مدفوع یا ممکن است با عفونت همراه با خونریزی(که نادر است) شیوع پیدا می‌کند. در زیر لیستی از راه‌های انتقال هپاتیت A بیان شده است:
- مصرف غذاهای تهیه شده توسط فرد آلوده‌ای که دست‌های خود را پس از رفتن به دستشویی نشسته باشد
- نوشیدن آبی که با مدفوع فرد آلوده به این ویروس آلوده شده باشد- مشکلی که در کشورهای در حال توسعه باسیستم فاضلاب ضعیف رخ می‌دهد.
- تماس دست‌ها با مدفوع یا پوشک فرد آلوده به این بیماری، و سپس انتقال عفونت به خود با قرار دادن دست‌ها در نزدیکی یا داخل دهان
- شیوع بیماری ممکن است در مرکز مراقبت‌های کودکان بخصوص هنگامی که کودکان از پوشک استفاده می کنند، رخ دهد
- سفرهای بین‌المللی به مناطقی که ویروس هپاتیت A شایع است
- تماس جنسی با یک فرد آلوده به ویروس
- استفاده از مواد مخدر
- تزریق خون آلوده (بسیار نادر)
مرکز کنترل بیماریها، واکسن هیپاتیت A را برای کودکان در سن یک سالگی پیشنهاد می‌دهد. لطفا اگر درباره استفاده از آن سؤالی دارید، با پزشک خود مشورت کنید. این واکسن بویژه برای کودکانی که شرایط زیر را دارند پیشنهاد می‌شود:
- کودکانی که در نواحی زندگی می‌کنند که شیوع هپاتیت در جامعه زیاد است
- کودکانی که اختلال لخته شدن خون دارند مانند هموفیلی
- کودکانی که در مرکز مراقبت کودکان هستند که هیپاتیت A در آنجا شیوع دارد
- کودکانی که بیماری مزمن کبدی دارند
این واکسن برای کودکانی که سن آنها کمتر از 12 ماه است پیشنهاد نمی‌شود.
هپاتیت B
هپاتیت B (HBV) طیف گسترده‌ای از علائم بالینی دارد. این بیماری می‌تواند خفیف ،بدون علائم، یا ممکن است باعث هپاتیت مزمن باشد. در برخی موارد، هنگامی که نوزادان و کودکان به هپاتیت B مبتلا می‌شوند، بیشتر در معرض خطر بیماری‌های مزمن کبدی و از کار افتادگی کبد قرار می‌گیرند. انتقال ویروس هپاتیت B زمانی رخ می‌دهد که خون فرد آلوده به این ویروس وارد بدن فرد دیگری می‌شود. سوزن، ابزار تیز، وسایل مشترک (تیغ ، مسواک)و سکس با یک فرد آلوده، ابتدایی ترین راه‌های انتقال هستند. همچنین ممکن است نوزادان در صورتی که از مادر مبتلا به هپاتیت متولد شوند به این بیماری دچار می‌شوند. کودکان آلوده به این ویروس اگر با کودکان دیگر(تماس بین افراد خانواده) یا کودکی که زخم‌ها یا خراش‌های زیادی دارد، تماس مداوم داشته باشند ، اغلب ویروس را به آنها انتقال می‌دهند. در زیر افرادی را توصیف می‌کند که احتمال ابتلا به هپاتیت B در آنها بیشتر است:
- کودکانی که از مادر مبتلا به هپاتیت B متولد می‌شوند
- کودکانی که از مادرانی متولد می‌شوند که از کشوری مهاجرت کرده است که در آنجا هپاتیت ب بطور گسترده شیوع دارد مانند جنوب شرقی آسیا یا چین
- کودکانی که در مرکز مراقبت‌های طولانی مدت نگهداری می‌شوند یا معلول هستند
- کودکانی که در خانواده‌ای زندگی می‌کنند که عضو دیگر آن نیز به این ویروس مبتلا است
- کودکانی که برای ازکار افتادگی کلیه به دیالیز نیاز دارد
- نوجوانانی که ممکن است فعالیت‌های پرخطر مانند مصرف مواد مخدر تزریقی یا/ و تماس‌های جنسی همجنس‌گرایانه یا غیرهمجنس‌گرایانه دارند.
واکسن هپاتیت ب وجود دارد و اکنون بطور گسترده برای ایمن‌سازی روزمره کودکان بکار می‌رود. مرکز کنترل بیماریها پیشنهاد می‌دهد که تمام نوزادان در زمان تولد به جز در شرایط نادر واکسن هپاتیت ب دریافت کنند، همچنین برای کودکان در سنین کمتر از 19 سال که قبلاً واکسینه نشده‌اند، این واکسن توصیه می‌شود.
هپاتیت c
علائم هپاتیت c معمولاً خفیف و تدریجی است. کودکان اغلب هیچ علائمی ندارند. انتقال هپاتیت سی در درجه اول از تماس با خون آلوده رخ می‌دهد، اما می‌تواند از تماس جنسی یا از مادر آلوده به کودک نیز رخ دهد. اگرچه هیپاتیت سی در ابتدا علائم خفیفی دارد، اما در اکثر افرادی که آلوده می‌شوند، منجر به بیماری مزمن کبدی می‌شود. با توجه به مرکز کنترل بیماریها ، هیپاتیت c یکی از عوامل اصلی پیوند کبد در بزرگسالان است. در برخی موارد هپاتیت سی ، هیچ حالت انتقالی شناسایی نشده است. در زیر مشخصات افرادی را بیان می‌کنیم که در معرض خطر ابتلا به هپاتیت c قرار دارند:
- کودکانی که از مادر آلوده به ویروس متولد می‌شوند
- افراد که اختلال لخته شدن خون مانند هموفیلی دارند و فاکتورهای لخته شدن خون را قبل از سال 1366 دریافت کرده‌اند.
- کودکانی که به دلیل از کار افتادگی کلیه به دیالیز نیاز دارند
- افرادی که قبل از سال 1371 خون دریافت کرده‌اند
- نوجوانانی که در فعالیت‌های پرخطر مانند مصرف مواد مخدر تزریقی و/ یا روابط جنسی محافظت نشده همجنسی یا غیرهمجنسی با یک فرد آلوده دارند
برای هپاتیت سی هیچ واکسنی وجود ندارد. افرادی که در معرض خطر هستند باید بطور منظم برای احتمال ابتلا به هپاتیت سی بررسی شوند. افرادی که دچار هپاتیت سی می‌شوند، باید برای نشانه‌های هپاتیت مزمن و از کار افتادگی کبد به دقت تحت نظر باشند.
هپاتیت D
این نوع هیپاتیت می‌تواند تنها در حضور هپاتیت ب رخ دهد. اگر فردی هپاتیت ب دارد، و علائمی ندارد یا علائم خفیفی دارد، عفونت با هپاتیت دی فرد را در معرض از کار افتادگی کبد قرار می‌دهد که به سرعت پیشرفت می‌کند. هپاتیت دی می‌تواند همزمان با عفونت هپاتیت ب رخ دهد، یا ممکن است مدتی بعد بروز کند. انتقال هپاتیت D مانند هپاتیت ب است، جز اینکه انتقال آن از مادر به کودک شیوع کمتری دارد. هیپاتیت دی در کودکانی که در آمریکا متولد می‌شوند بسیار نادر است، زیرا استفاده از واکسن هپاتیت B در نوزادان معمول است.
هپاتیت E
این نوع از هپاتیت شبیه به هپاتیت A است. انتقال از طریق آلودگی دهان به مدفوع رخ می‌دهد. این هپاتیت در کودکان نسبت به هپاتیت آ شیوع کمتری دارد. هپاتیت Eدر کشورهای کمتر توسعه یافته شیوع زیادی دارد، و به ندرت در آمریکا دیده می‌شود. در حال حاضر هیچ واکسنی برای هپاتیت E وجود ندارد.
علت هپاتیت در کودکان چیست؟
هپاتیت در کودکان علت و منشا متفاوتی دارد. یک کودک ممکن است در اثر قرار گرفتن در معرض منبع ویروسی به هپاتیت مبتلا شود. در زیر لیستی از برخی ویروس‌های مرتبط با هپاتیت بیان شده است:
- ویروس‌های هپاتیت. پنج نوع اصلی ویروس هپاتیت شناسایی شده است که شامل هپاتیت A ، B ، C ، D ، و E.
- سیتومگالوویروس (CMV). این ویروس بخشی از خانواده ویروس تبخال است که می‌تواند از شخصی به شخص دیگر منتقل شود.
- ویروس اپشتن بار (EBV). این ویروس عمدتاً با مونو نوکلئوز عفونی ارتباط دارد.
- ویروس تبخال (HSV). تبخال می‌تواند صورت، پوست بالای دور کمر یا ناحیه تناسلی را درگیر کند.
- ویروس واریسیلا زوستر (VZV). که به نام آبله مرغان نیز شناخته می‌شود، عوارض این ویروس هپاتیت است، گرچه این ویروس واریسیلا زوستر به ندرت منجر به هپاتیت در کودکان و نوزادان می‌شود.
- انتروویروس‌ها. گروهی از ویروس‌ها که معمولاً در کودکان دیده می‌شود مانند ویروس کوکسکی و اکوویروس‌ها.
- سرخچه. سرخچه که بوسیله روﺑﯽ وﯾﺮوس ایجاد می‌شود، یک بیماری خفیف است که منجر به راش پوستی می‌شود.
- آدنوویروس‌ها. یک گروه از ویروس‌هایی است معمولاً باعث سرماخوردگی، التهاب لوزه و عفونت‌های گوش در کودکان می‌شود. آنها می‌توانند باعث اسهال.نیز شوند.
- پروویروس. این ویروس به عنوان بیماری پنجم اشاره می‌شود، که با راش های صورت مشخص می‌شود که توصیف ظاهری آن را با عنوان “گونه‌های سیلی خورده” بیان می‌کنند.
در زیر لیستی از بیماری‌هایی است که ممکن است منجر به هپاتیت مزمن یا حاد در کودکان شود:
- بیماری کبدی خود ایمنی. سیستم ایمنی بدن پادتن‌هایی را تولید می کند که به کبد حمله کرده و منجر به روند التهابی شده و هپاتیت رخ می‌دهد.
علائم هپاتیت در کودکان چیست؟
شایع‌ترین علائم هپاتیت در زیر بیان شده است. با این حال، هر کودک ممکن است علائم متفاوتی را نشان دهد و برخی کودکان ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.
علائم هپاتیت حاد (شروع ناگهانی) ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- علائم شبیه به آنفولانزا
- زردی (رنگ زرد در پوست و/ یا در چشم‌ها)
- تب
- حالت تهوع یا/ و استفراغ
- کم اشتهایی
- حال عمومی نامناسب
- درد و ناراحتی شکمی
- اسهال
- درد مفصل
- درد عضلات
- کهیر در پوست
- مدفوع به رنگ خاک رس
- ادرار تیره رنگ
علائمی که بعد ظاهر می‌شود شامل ادرار تیره رنگ و یرقان (زردی پوست و چشم‌ها) است. این علائم هپاتیت ممکن است شبیه به مشکلات و بیماری‌های پزشکی دیگر باشد. همیشه برای تشخیص صحیح به پزشک مراجعه کنید.
هپاتیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
علاوه بر سابقه پزشکی و معاینات پزشک ، روش‌های تشخیصی و دیگر آزمایشات برای تعیین میزان پیشرفت بیماری عبارتند از :
- آزمایش خون برای آنزیم کبدی، بررسی عملکرد کبدی ، پادتن و واکنش زنجیرهٔ پلیمراز (PCR)، شمارش سلولهای خونی (CBC) ، آزمایشات انعقاد
- توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- بافت‌برداری کبد. یک نمونه کوچک از بافت کبد با سوزن ویژه بیوپسی برداشته می‌شود و ناهنجاری‌های آن بررسی می‌شود.
درمان هپاتیت در کودکان چیست؟
درمان ویژه هپاتیت توسط پزشک و مرکز بهداشتی درمانی کودکان بر اساس موارد زیر تعیین می‌شود:
- سن کودک، سلامت عمومی، و سابقه پزشکی
- میزان پیشرفت بیماری
- تحمل کودک نسبت به داورهای خاص، روند درمانی یا درمان
- انتظارات دوره این بیماری
- نظرات و ترجیحات شما
درمان هپاتیت براساس علت‌های اصلی بیماری متفاوت است. هدف از درمان توقف آسیب به کبد و تسکین علائم است. درمان ممکن است شامل یک یا چند روش باشد که عبارتند از :
- داروهای ضد ویروس اگر ناشی از ویروس باشد
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
- مراقبت‌های حمایتی (رژیم غذایی سالم و استراحت)
- داروها (کمک به کنترل خارش)
- حفظ رشد کافی
- خودداری از الکل و مواد مخدر
- جلوگیری از پیشرفت بیماری (اگر علت هیپاتیت ویروسی باشد)
- دارو درمانی با اینترفرون (دارویی که با عنوان اصلاح کننده پاسخ بیولوژیک شناخته می‌شود که می‌تواند بر سیستم ایمنی اثر گذاشته و فعالیت ضد ویروسی دارد)
- آزمایش مداوم خون (برای تعیین پیشرفت بیماری)
- بستری شدن در بیمارستان (ممکن است در موارد شدید مورد نیاز باشد)
- پیوند کبد (ممکن است برای مرحله آخر از کار افتادگی کبد لازم باشد)
- حمایت تغذیه‌ای سازنده
چگونه می‌توان از هپاتیت ویروسی جلوگیری کرد؟
بهداشت مناسب مهمترین اصل برای پیشگیری از گسترش بسیاری از بیماریها است ، که شامل هپاتیت نیز می‌باشد. دیگر اقدامات پیشگیرانه شامل :
- واکسیناسیون. واکسیناسیون برای هپاتیت آ و ب در دسترس است.
- تزریق خون.تزریق خون بطور مرتب برای هپاتیت ب و سی تحت نظر گرفته می‌شود تا خطر عفونت کاهش یابد.
- آماده‌سازی پادتن. اگر فردی در معرض هپاتیت آ و ب قرار بگیرد، یک آماده‌سازی پادتن (ایمونوگلوبولین) می‌تواند انجام شود تا از ابتلای آنها به این بیماری محافظت کند.
