نارسایی قلبی در نوزادان و درمان دارویی، جراحی و کنترل ضربان قلب

برای رشد و نمو کودک، ضربان قلب باید عملکرد پمپاژ طبیعی را حفظ کند تا جریان خون مطلوب را در سراسر بدن فراهم نماید. با این حال، گاهی اوقات قلب یک کودک ممکن است به طور معمول عمل نکند. اصطلاح “نارسایی قلبی” وضعیتی را توصیف می‌کند که قلب به درستی کار نمی‌کند. این بیماری بدان معنا نیست که قلب کار خود را متوقف کرده است، بلکه به اندازه ای که باید درست عمل نمی‌کند. نارسایی قلبی در بزرگسالان به علت اثراتی مانند سیگار کشیدن، فشار خون بالا، دیابت، بیماری عروق کرونر و مشکل دریچه‌های قلب رخ می‌دهد. همچنین به دلایل دیگر می‌تواند در نوزادان، کودکان نوپا و نوجوانان بروز یابد. از آن جایی که نارسایی قلبی علل و نتایج مختلفی دارد، مهم است بدانیم که چگونه تشخیص داده می‌شود، درمان می‌شود و حتی در کودکان کم سن تر معالجه می‌شود.

دو دلیل اصلی برای نارسایی قلبی در کودکان و نوجوانان وجود دارد. اولین دلیل، “نارسایی ناشی از گردش خون زیاد” نامیده می‌شود، و زمانی رخ می‌دهد که خون به دلیل نقص قلبی مادرزادی در داخل قلب میگردد. دلیل دوم، “نارسایی پمپاژ”، هنگامی رخ می‌دهد که عضله قلب آسیب دیده و دیگر به صورت طبیعی منقبض می‌شود.

چه چیزی باعث نارسایی قبلی در کودکان می‌شود؟

نارسایی گردش خون بیش از حد

حدود 1 درصد از تمام نوزادان تازه متولد شده، نوعی نقص قلبی ساختاری دارند. در برخی از این نقایص، حفره‌هایی بین بطن‌های راست و چپ در داخل قلب وجود دارد. به دلیل این سوراخ‌ها، خون‌های آبی و قرمز داخل قلب مخلوط می‌شوند. نقص عروق خونی در سر و یا سایر قسمت‌های بدن (ناهنجاری AV) می‌تواند منجر به مخلوط شدن مشابه خون آبی و قرمز، اما در خارج از قلب شود. دریچه‌های غیرطبیعی قلب نیز می‌توانند باعث نارسایی قلبی شوند. دریچه ای که به صورت غیر طبیعی تشکیل شده است و به درستی بسته نمی‌شود، سبب نشت خون به عقب می‌شود. گاهی، عفونت استرپتوکوکی گلو می‌تواند باعث آسیب به دریچه‌های سالم قلب شود و منجر به نشت آن‌ها گردد. در نهایت، کم خونی (آنمی) نیز می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود. این نقایص منجر به نارسایی گردش بیش از حد می‌شوند. در هر یک از این موارد، الگوی جریان خون بیش از حد، در یک یا چند بخش قلب رخ می‌دهد. جریان طبیعی خون مختل می‌شود و قلب در پمپاژ خون ناکارآمد می‌گردد.

نارسایی در پمپاژ

همانند بزرگسالان، قلب کودک ممکن است دچار نارسایی در پمپاژ شود. این امر می‌تواند به علت عفونت ویروسی رخ دهد که به عضله طبیعی قلب آسیب می‌زند یا از مشکلات عروق کرونر ناشی شود که از زمان تولد و یا در نتیجه عفونت اتفاق می‌افتد و از جریان خون موثر به عضلات قلب جلوگیری می‌کند. کودکان بزرگتر و نوجوانان ممکن است از زود خسته شدن شکایت کنند، به ویژه اگر یک عفونت ویروسی موجب آسیب به عضلات قلب شده باشد. برخی از داروها، که بعضی برای درمان سایر مشکلات پزشکی (مانند سرطان یا لوکمیا) لازم هستند نیز می‌توانند به عضله قلب آسیب برسانند. سیستم الکتریکی قلب نیز ممکن است از زمان تولد غیرطبیعی باشد یا در اثر عفونت آسیب ببیند، که باعث می‌شود قلب بیش از حد کند و یا خیلی سریع بتپد. گاهی اوقات یکی از دریچه‌های قلب به درستی باز نمی‌شود و باعث ایجاد فشار رو به داخل بطن‌های قلب می‌شود. گاها، آسیب شدید به قفسه سینه ممکن است به قلب آسیب برساند. کودکان مبتلا به دیستروفی عضلانی ممکن است در نهایت دچار مشکلات عضله قلب نیز شوند. در همه این موارد، عضله قلب به طور معمول عمل نمی‌کند و قلب یک پمپ ناکارآمد می‌شود.

علائم نارسایی قبلی چیست؟

علائم نارسایی قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تنفس سریع
• تنگی نفس یا دشواری در تنفس
• احساس خستگی بیشتر از حد معمول
• نیاز به استراحت مکرر در هنگام بازی با دوستان
• به خواب رفتن یا بیش از حد خسته شدن در هنگام غذا خوردن
• بی اشتهایی
• رشد ضعیف
• تورم پاها، مچ پا، پلک‌ها، صورت یا شکم
• تهوع یا استفراغ
• درد شکمی
• سرفه یا گرفتگی ریه
• تعریق

نارسایی قلبی چگونه شناسایی می‌شود؟

نارسایی قلبی در نوزادان اغلب با مشکل در تنفس، شیرخوردن ضعیف، رشد نامناسب، عرق کردن بیش از حد یا حتی فشار خون پایین همراه است. در بعضی موارد، نارسایی قلبی می‌تواند مانند سایر مشکلات مانند کولیک، پنومونی یا سایر عفونت‌های تنفسی باشد. اغلب والدین ممکن است متوجه شوند که شیر خوردن نوزاد بیشتر طول می کشد و یا پس از یک مدت کوتاه از شیر خوردن دست می‌کشد. اگر نارسایی قلب ناشی از ضربان بیش از حد سریع قلب باشد، والدین ممکن است ضربان قلب سریع را از طریق دیواره قفسه سینه، هنگامی که نوزاد خوابیده یا به آرامی در حال سکون است، احساس کنند.

اگر پزشک شما مشکوک شود که کودک شما ممکن است علائم نارسایی قلبی را داشته باشد، اشعه ایکس قفسه سینه می‌تواند به تشخیص اینکه آیا قلب بزرگ شده است یا خیر کمک کند. همچنین ممکن است به یک متخصص قلب کودکان (متخصص اطفال و متخصص مشکلات قلبی مادرزادی) ارجاع داده شوید تا ارزیابی و آزمایش بیشتری انجام شود. آزمایش‌های دیگر می‌تواند شامل الکتروکاردیوگرام (EKG) برای ارزیابی ضربان قلب یا سونوگرافی قلب (اکوکاردیوگرام) برای ارزیابی ساختار و عملکرد قلب باشد. هر دو آزمایش ساده هستند، معمولا در مطب پزشک یا کلینیک انجام می‌شوند و برای کودک دردی ندارند. با این حال، بسته به سن کودک و توانایی همکاری او، ممکن است برای رسیدن به بهترین نتایج تست، بی حسی خفیفی ضروری باشد.

گاهی اوقات، ممکن است از کودکان بزرگتر (معمولا سن بالای 4 سال) خواسته شود که یک تست فشار ورزشی برای ارزیابی عملکرد قلب و ریه انجام دهند. گاهی اوقات یک آزمایش دقیق‌تر و تهاجمی‌تر، به نام مطالعه کاتتریزاسیون قلب، ممکن است لازم باشد. در این آزمایش یک لوله پلاستیکی کوچک (کاتتر) از داخل یک رگ خونی در پا یا بازو، درون قلب قرار می‌گیرد تا فشار و مقدار اکسیژن در قسمت‌های مختلف قلب را ثبت کند. به طور معمول مقدار کمی از مواد رنگی اشعه ایکس (کنتراست) تزریق می‌شود تا اثری از عملکرد قلب و شریان‌های کرونر ایجاد کند. برای اطمینان از بهترین نتایج آزمون، کودک معمولا بی حسی عمقی را دریافت می‌کند. از آنجا که این آزمایش در یک اتاق مخصوص کاتتریزاسیون یا آزمایشگاه انجام می‌شود، پذیرش کوتاه مدتی در بیمارستان اغلب لازم است.

نارسایی قلبی چگونه درمان می‌شود؟

اگر نارسایی قلبی ناشی از گردش بیش از حد در اثر نقص مادرزادی قلبی باشد، اغلب لازم است که جراحی برای اصلاح نقص انجام شود. معمولا پزشک شما ممکن است در ابتدا کودک را با دارو درمان کند تا حجم بیش از حد آن را کاهش دهد، فشار خون را پایین آورد و عملکرد پمپاژ قلب را بهبود بخشد. گاهی اوقات ممکن است فرزند شما برای شروع این درمان به بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشد. این داروها ممکن است شامل دیورتیک‌ها (قرص‌های آب) و کاهش دهنده‌های حجم خون باشند. از آنجایی که گردش خون بیش از حد باعث رشد ناکافی می‌شود، پزشک شما ممکن است مکمل‌های تغذیه‌ای را در نظر بگیرد تا اطمینان حاصل شود که کودک شما به اندازه کافی کالری دریافت می‌کند و نیاز انرژی جبران می‌شود. سایر تغییرات مورد نیاز در رژیم غذایی مانند نمک کم و رژیم‌های کم چربی ممکن است مورد بحث قرار گیرد. پس از درمان مناسب، وضعیت و علائم کودک شما بهبود می‌یابد. این حالت نارسایی قلبی جبران شده نامیده می‌شود. با این حال، علت اصلی ممکن است باقی بماند. اگر جراحی قلب مورد نیاز است، شما این فرصت را دارید تا درباره انواع جراحی یا سایر روش‌های در دسترس صحبت کنید.

اگر نارسایی قلب ناشی از نارسایی در پمپاژ باشد، داروهای مشابهی که در بالا ذکر شد ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. گاهی اوقات داروهای دیگر که فشار خون پایین را کاهش می‌دهند، به پمپاژ قلب کمک می‌کنند. ممکن است بستری شدن برای بهبود عملکرد قلب ضروری باشد. در بعضی موارد، جراحی، مانند جایگزینی دریچه آسیب دیده قلب ممکن است لازم باشد.

نارسایی در پمپاژ قلب ناشی از آهسته شدن ضربان قلب اغلب به ضربان ساز نیاز دارد. این دستگاه‌های دارای باتری کوچک مانند کامپیوترهای ریز عمل می‌کنند و با یک سیم کوچک که به قلب متصل است، زیر پوست کودک شما قرار می‌گیرند. این درمان نیاز به یک فرآیند جراحی دارد. ضربان ساز برای حفظ ضربان طبیعی، قلب را به عمل وا میدارد. اگر نارسایی پمپاژ ناشی از ضربان قلب بیش از حد باشد، ممکن است کودک شما برای کنترل ضربان قلب نیاز به دارو داشته باشد. در مواقع دیگر، یک روش کاتتریزاسیون قلب خاص به نام ریشه کنی رادیوفرکوئنسی ممکن است توصیه شود تا ضربان غیر طبیعی قلب را با اعمال ضربات کوتاه امواج رادیویی به ناحیه ای از عضله قلب که باعث ریتم تند ضربان شده است، اصلاح کند.

گاهی اوقات، اگر نارسایی در پمپاژ ناشی از آسیب غیر قابل بازگشت به عضله باشد، ممکن است عملکرد قلب با دارو بهبود نیابد، و حتی ممکن است همچنان بدتر شود. در این وضعیت، ضربان ساز مخصوص، پمپ مکانیکی (LVAD) یا ECMO (اکسیژناتور غشایی برون اندامی) ممکن است برای عملکرد موقت پمپاژ قلبی ضروری باشد. اگر علی رغم درمان، عملکرد ماهیچه‌های قلب رو به بدتر شدن برود، ممکن است متخصص قلب شما نیاز به پیوند قلب را با شما مطرح کند.

چشم انداز بهبودی از نارسایی قلبی در کودکان چیست؟

چشم انداز بلند مدت بستگی به این دارد که چه چیزی باعث نارسایی قلبی شده است. برخی از کودکان مبتلا به نارسایی قلبی، بهبودی کامل عملکرد قلب را به دست می‌آورند. اغلب نارسایی قلبی یک بیماری مزمن است.