معمولا کولیک نوزادان چند هفته بعد از تولد بروز می‌کند و تا زمانی که نوزاد به سه یا چهار ماهگی برسد ادامه دارد. اگرچه شدت گریه نوزاد بسیار زیاد است، کولیک یک مشکل خطرناک یا مضر نیست. متخصصین اطفال می‌گویند که کولیک با عوارض جانبی بلند مدت همراه نیست و معمولا نوزادانی که کولیک دارند مجدداً شروع به وزن‌گیری می‌کنند و همانند سایر نوزادان شیر می‌خورند. اگرچه کولیک فقط چند هفته یا چند ماه طول می‌کشد، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های والدین محسوب میشود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#83d5ed”]
در اغلب موارد گریه ی مداوم بچه ها در اثر بیماری کولیک والدین را دچار استرس می نماید و باعث میشود والدین اقدام به درمان خودسرانه کودک نمایند که مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت. در صورتی که کودک شما به بیماری کولیک مبتلا است به یک متخصص اطفال مراجعه کنید تا پزشک پس از بررسی کودک شما بهترین روش درمان را برای او ارائه کند. متخصصین ما در کلینیک تخصصی اطفال امید آماده پاسخگویی به کلیه سوالات شما در زمینه بیماری کولیک هستند. به منظور رزرو نوبت و یا کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های 02188898440 و 02188898441 تماس بگیرید.[/alert]
علل کولیک نوزادان
دلایل زیادی برای کولیک در نوزادان وجود دارد که عبارتند از:
حساسیت بیش از حد نوزاد
در بدن نوزادان، مکانیسم‌هایی برای نادیده گرفتن صدا و علائم اطراف وجود دارد که به آنها اجازه می‌دهد بدون آنکه این صداها باعث آزار و اذیت نوزاد شود بخوابند یا شیر بخورند. تقریباً در اواخر ماه اول این مکانیسم از بین می‌رود و باعث میشود حساسیت نوزاد به محرک‌های اطراف بیشتر شود. به این ترتیب معمولا در اواخر روز نوزاد بی‌تاب میشود و شروع به گریه می‌کند. آنها برای کاهش فشار و استرس محیط، به طور مکرر گریه می‌کنند. پس از آنکه نوزاد یاد می‌گیرد چگونه محرک‌های محیط را حذف کند، کولیک خاتمه می‌یابد و نوزاد آرام میشود بنابراین والدین باید صداهای حساسیت‌زا را از این ببرند.
عدم تکامل سیستم گوارش نوزاد
هضم غذا بزرگترین وظیفه سیستم گوارش نوزاد است. در نتیجه غذا به سرعت وارد روده میشود و به طور کامل تجزیه نمی‌شود که منجر به درد ناشی از تولید گاز و نفخ روده میشود.
رفلاکس اسید در نوزادان
بیماری رفلاکس گوارشی نوزادان، گاهی در ایجاد کولیک نقش دارد. رفلاکس گوارشی نوزادان معمولا به عدم تکامل اسفنکترمری، عضله‌ای که از برگشت اسید از معده به گلو و دهان جلوگیری می‌کند، مربوط است. برگشت اسید می‌تواند باعث التهاب این عضله شود. علائم رفلاکس گوارشی عبارتند از برگشت غذا از معده، تغذیه نامناسب، و بی‌قراری در هنگام شیرخوردن یا پس از آن. خبر خوش این است که تا رفلاکس گوارشی تا سن یک سالگی در اکثر نوزادان بهبود می‌یابد (و معمولاً کولیک نوزاد قبل از سن یک سالگی کاملا از بین می‌رود).
حساسیت یا آلرژی غذایی
برخی از متخصصین معتقداند که کولیک نوزادان به علت آلرژی به پروتئین شیر یا عدم تحمل لاکتوز موجود در شیر خشک ایجاد میشود. به‌ندرت کولیک به علت حساسیت نوزاد به غذایی که مادر می‌خورد بروز می‌کند. آلرژی و حساسیت می‌توانند باعث درد شکم شوند که با علائم کولیک نوزادان بروز می‌کند.
قرار گرفتن در معرض دخانیات
تحقیقات انجام شده روی نوزادانی که کولیک دارند نشان داده است مادرانی که در بارداری یا پس از آن سیگار می‌کشند نوزادانشان بیشتر در معرض کولیک قرار می‌گیرند. با این حال هنوز ارتباط سیگار کشیدن با کولیک نوزاد مشخص نیست. استعمال دخانیات یکی از دلایل اصلی بیماری‌های مختلف است.
علائم کولیک نوزادان
علائم زیر در نوزادانی که کولیک دارند بروز می‌کند:
گریه شدید
نوزاد به شدت گریه می‌کند و گریه او قطع نمی‌شود و والدین نمی‌توانند او را آرام کنند. صورت نوزاد قرمز و برافروخته میشود. معمولاً گریه نوزاد در ساعات مشخصی از روز به ویژه عصر و شب شروع میشود. گریه نوزاد ممکن است چند دقیقه یا چند ساعت طول بکشد. گریه نوزاد معمولا به صورت ناگهانی و بدون هیچ دلیلی شروع میشود.
حالت بدن نوزاد
معمولا نوزادانی که کولیک دارند، دست‌هایشان را مشت می‌کنند، عظلات شکم آنها سفت است، پاهایشان را جمع می‌کنند و شکم خود را جلو می‌دهند. این نوزادان در دوره‌هایی که به شدت گریه می‌کنند گاز دفع می‌کنند.
تغذیه و خواب
گریه‌های شدید و دوره‌ای باعث اختلال در فرآیند تغذیه نوزاد میشود. با این حال از مقدار شیری که نوزاد هر روز می‌خورد، کاسته نمی‌شود. در گریه‌های دوره‌ای، خواب نوزاد مختل میشود.
تشخیص کولیک
پزشک به معاینه نوزاد می‌پردازد تا موارد دیگری که باعث گریه نوزاد می‌شوند مانند انسداد روده را شناسایی کند. اگر پزشک متوجه شود که نوزاد سالم است، وجود کولیک را تأیید می‌کند. انجام تست‌های آزمایشگاهی یا اسکن ضرورت ندارد، اما اگر پزشک به موارد دیگری مشکوک شده باشد انجام برخی آزمایشات ضروری خواهد بود.
درمان کولیک در نوزدان
درمان‌های خانگی
روش‌های زیادی برای درمان کولیک در نوزادان وجود ندارد. اما والدین می‌توانند با انجام برخی موارد به نوزاد خود کمک کنند. پیشنهادات زیر می‌توانند برای این نوزادان مفید باشند:
- هنگامی که نوزاد گریه می‌کند او را قنداق کنید، می‌توانید نوزاد را درون یک پتو قرار دهید.
- برخی از نوزادان به بغل کردن پاسخ خوبی می‌دهند و ساکت می‌شوند.
- هنگام شیردهی به نوزاد، او را در حالت عمودی قرار دهید؛ در این حالت هوای کمتری وارد معده او میشود.
- سعی کنید به تعداد دفعات شیردهی اضافه کنید اما حجم شیر را کاهش دهید به این ترتیب می‌توانید به تسکین درد نوزاد کمک کنید.
- مادرانی که از سینه خود به نوزاد شیر می‌دهند باید از مصرف چای، قهوه، غذاهای تند، و الکل خودداری کنند به این ترتیب از شدت علائم نوزاد کاسته میشود.
- برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که مادران با مصرف غذاهایی که آلرژی کمی دارند می‌توانند به بهبود علائم نوزاد خود کمک کنند.
- برخی از نوزادان با مکیدن آرام می‌شوند بنابراین می‌توانید به آنها پستانک بدهید.
- از مناسب بودن اندازه سوراخ شیشه شیر مطمئن شوید. اگر این سوراخ‌ها خیلی کوچک باشند نوزاد هوای زیادی را در هر بار شیر خوردن می‌بلعد.
- پس از شیر دادن به نوزاد حتما آروغ او را بگیرید. نوزاد را به صورت عمودی قرار دهید سر و گردن او را روی شانه خود بگذارید، به آرامی به پشت او ضربه بزنید تا هوا خارج شود. در برخی موارد، نوزاد علاوه بر هوا مقداری شیر نیز بالا می‌آورد که کاملاً طبیعی است.
- گاهی بلند کردن کودک از زمین یا زمین گذاشتن او باعث شدت گرفتن گریه او میشود. آرام کردن کودک در یک محیط ساکت که نور کمی دارد بسیار مفید است. پس از آنکه نوزاد آرام شد می‌توانید به او شیر دهید، جایش را تمیز کنید، یا نوزاد را در تخت قرار دهید.
- برخی از نوزادان با قرار گرفتن در کالسکه یا ماشین آرام می‌شوند. به طور کلی حرکت دادن نوزاد می‌تواند باعث آرام شدن او شود.
- گاهی اوقات صداهایی مانند صدای ماشین لباسشویی، جاروبرقی، ماشین ظرفشویی یا صداهایی از این قبیل می‌توانند به آرام شدن نوزاد کمک کنند.
- حمام آب گرم یا ماساژ نوزاد می‌تواند در آرام شدن او مفید باشد.
- والدین می‌توانند از شخص دیگری کمک بگیرند، این کار به آرام شدن آنها کمک می‌کند در نتیجه آرامش بیشتری خواهند داشت.
درمان‌های دارویی
یک داروی مشترک برای درمان همه نوزادان مبتلا به کولیک وجود ندارد. با این حال برخی از روش‌های درمانی تا حدودی باعث تسکین نوزادان میشود. این موارد عبارتند از:
حذف پروتئین شیرگاو
حذف پروتئین شیرگاو به این معناست نوزادانی که از بطری تغذیه می‌کنند از شیر خشکی که حاوی مواد کم آلرژی است استفاده کنند یا مادرانی که از سینه خود به نوزادشان شیر می‌دهد از مصرف لبنیات خودداری کنند. این روش را به مدت یک هفته انجام دهید، در صورتی که به تسکین نوزاد کمک کرد آن را ادامه دهید، در غیر این صورت آن را رها کنید. اما اگر این روش به تسکین علائم کولیک نوزاد کمک کرد به معنای عدم تحمل دائمی شیر نیست، بلکه به این معناست که نوزاد شما بنا به دلایل مختلف به این روش جواب داده است؛ هنوز دستگاه گوارش او در حال رشد و تکامل است، ممکن است تاثیرگذاری این روش کاملا تصادفی بوده باشد (کولیک ناپدید شده باشد)، یا نوزاد شما به شیر حساسیت داشته باشد، و مواردی از این قبیل.
قطره سایمتیکون
سایمتیکون یک داروی ضد نفخ است که از تجمع گاز در روده جلوگیری می‌کند. این قطره، گازهای جمع شده در معده و روده نوزاد را دفع می‌کند. هنگامی که حباب‌های هوا در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و به حباب‌های بزرگ‌تر تبدیل می‌شوند به صورت آروغ یا باد معده خارج می‌شوند. سایمتیکون مستقیما بر روده تاثیر می‌گذارد و وارد جریان خون نمی‌شود، این دارو به تسکین دردهای شکمی کمک می‌کند. والدین می‌توانند بعد از هر بار شیردهی، 5/2 میلی‌لیتر از این قطره به نوزاد بدهند. می‌توان این قطره را مستقیماً به دهان نوزاد ریخت، یا آن را به شیشه شیر او اضافه کرد. بهتر است قبل از مصرف دارو، بروشور موجود در جعبه آن را با دقت مطالعه کنید.
قطره لاکتاز
لاکتاز آنزیمی است که لاکتوز شیر را به گلوکز و گالاکتاز تجزیه می‌کند. کمبود این آنزیم در روده برخی افراد باعث درد و دل‌پیچه و اسهال بعد از مصرف محصولات لبنی میشود، لاکتاز از بروز این مشکل جلوگیری می‌کند. گاهی اوقات قطره لاکتاز به نوزادانی که کولیک دارند کمک می‌کند. اگر نوزاد شما پاسخ خوبی به این قطره بدهد به این معنا نیست که باید همیشه از این قطره مصرف کند، معمولا عدم تحمل شیر موقتی است.
