آبله مرغان، که همچنین به نام واریسلا نیز شناخته شده است، یک عفونت خود محدود است که بیشترین تأثیر را بر کودکان بین 5 تا 10 سال دارد. این بیماری در سراسر جهان گسترده است و شیوع آن در سراسر سال در مناطق آب و هوایی معتدل گزارش شده است. اوج بروز آبله مرغان معمولاً در طول ماه‌های مارس تا ماه می می‌باشد. ایمنی در طول عمر در فرد معمولاً به دنبال بروز بیماری اتفاق می افتد. اگر سیستم ایمنی بیمار ویروس را کاملاً از بین نبرد، ممکن است ویروس به حالت خاموش در داخل سلول‌های عصبی حسی پوست که در برابر سیستم ایمنی بیمار محافظت می‌کنند، نهفته باقی بمانند.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#83d5ed”]
آبله مرغان یکی از شایعترین بیماری‌های ویروسی دوران کودکی است که در اثر ابتلا به گروهی از ویروس‌های هرپس به نام واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. این بیماری با علائمی مانند تب، خارش و حساسیت پوستی ظاهر می‌شود و در موارد شدید، یک بیماری خطرناک برای دستگاه ایمنی محسوب می‌شود و خطرات زیادی را برای کودک به دنبال دارد. اگر با علائم آبله مرغان در کودک خود مواجه شدید، بهتر است به پزشک اطفال مراجعه کنید تا کودک را مورد بررسی قرار دهد و دستورات لازم برای درمان او را تجویز کند. متخصصان ما در کلینیک تخصصی کودکان امید آماده پاسخ به سؤالات شما در این زمینه هستند. برای رزرو نوبت و یا مشاوره با شماره‌های 02188898440 و 02188898441 تماس بگیرید.
[/alert]
علل آبله مرغان در کودکان
ویروس واریسلا زوستر (VZV) باعث ایجاد آبله مرغان در کودکان می‌شود. این بیماری بسیار واگیردار است و بیش از 90 درصد از افراد غیر ایمن، بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس به بیماری آبله مرغان مبتلا می‌شوند. ویروس واریسلا زوستر هم از طریق تماس مستقیم پوست به پوست و هم از طریق قطرات تنفسی (به عنوان مثال، سرفه کردن، عطسه کردن) از فرد آلوده به فرد سالم انتقال می‌یابد. در حالی که متوسط دوره کمون یا نهفتگی از زمان قرار گرفتن در معرض ویروس تا شروع علائم 12 تا 14 روز طول می‌کشد، علائم و نشانه‌های آبله مرغان در کودکان ممکن است حدود 10 تا 21 روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر شوند.
علائم و نشانه‌ها
کودکان سالم معمولاً یک تا دو روز تب، گلودرد و ضعف را تقریباً دو هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس واریسلا زوستر تجربه می‌کنند. در عرض 24 ساعت پس از بروز این علائم آبله مرغان در کودکان، راش‌های مشخصی ابتدا روی تنه ایجاد می‌شود و بعد از هفت تا ده روز این راش‌ها به سر، بازوها و پاها گسترش می‌یابند. ضایعات پوستی از طریق یک روند قابل پیش‌بینی از پاپول قرمز (با ظاهری شبیه گزش حشره) به بلیستر (تاول) و سپس به پوسچول (بلیستر حاوی چرک) تبدیل می‌شود و در نهایت پوسته پوسته می‌شود. مایعات وزیکول‌ها و پوسچول ها حاوی غلظت بالایی از ذرات ویروس عفونی هستند. ضایعات جدید به طور مشخصی به صورت موجی مکرر در سطح پوست رخ می‌دهند. ممکن است به همین ترتیب پاپول‌های تازه، وزیکول‌ها و پوسچول‌ها و ضایعات پوسته پوسته به طور همزمان روی پوست ظاهر شوند. در اوج بیماری، بیمار ممکن است در یک بار بیش از 300 ضایعه روی پوست داشته باشد. هنگامی که تمام ضایعات از بین می‌روند و هیچ ضایعات جدیدی در حال تشکیل نیست، می‌توان گفت که فرد دیگر ناقل بیماری نخواهد بود. ضایعات به ندرت علایم دائمی را ایجاد می‌کنند، مگر اینکه عفونت ثانویه ایجاد شود. ضایعات معمولاً در دهان یافت می‌شوند و ممکن است دستگاه تناسلی را نیز درگیر نمایند.
عوارض
در کودکان سالم، آبله مرغان نوعی بیماری ملایم محسوب می‌شود. عوارض آبله مرغان در کودکان شامل موارد زیر می‌باشند:
عفونت پوست
عفونت‌های باکتریایی ثانویه ناشی از باکتری‌های استافیلوکوک یا استرپتوکوک کاملاً شناخته شده‌اند. به ندرت، شکل تهاجمی استرپتوکوک به سرعت در سراسر بدن گسترش می‌یابد و ممکن است برای ادامهٔ زندگی فرد بیمار یک عامل تهدید کننده محسوب گردد.
پنومونی
پنومونی یک عارضه نسبتاً نادر در کودکان سالم است اما عامل اصلی بستری شدن برای بزرگسالان محسوب می‌شود (که در یکی از 400 مورد اتفاق می افتد) و میزان مرگ و میر ناشی از ابتلا به این بیماری بین 10 تا 30 درصد است.
عوارض عصبی
کودکان اغلب دچار التهاب مرکز تعادل در مغز به نام آتاکسی حاد مغزی دچار می‌شوند. علائم حرکات چشم به صورت غیر طبیعی و تعادل ضعیف در حدود یک در چهار هزار کودک تقریباً به مدت یک هفته مانده به علائم ظاهری پوست در فرد مبتلا به آبله مرغان مشاهده می‌گردد. علائم معمولاً چند روز طول می‌کشند و بهبودی کامل معمولاً صورت می‌گیرد.
سندرم ری
سندرم ری از عوارض نادر آبله مرغان (و آنفولانزا) در دوران کودکی محسوب می‌شود و اغلب با تجویز آسپیرین همراه است. پیشرفت سریع تهوع، استفراغ، سردرد، هذیان و حالت سستی که ممکن است به کما یا بیهوشی بینجامد، الگوی معمول پیشرفت و وخیم‌تر شدن فرد مبتلا است. اقدامات حمایتی تنها راه درمان است.
عوارض نادر
هپاتیت، بیماری کلیوی، زخم‌های دستگاه گوارش و التهاب بیضه‌ها (ارچیت) از عوارض نادر بیماری آبله مرغان در کودکان محسوب می‌گردند. زخم‌های ناشی از آبله مرغان که شامل زخم‌های چشم نیز هستند ممکن است باعث بروز جای زخم شوند و به طور دائم بر بینایی تأثیر بگذارند.
تشخیص
یک پزشک معمولاً بیماری آبله مرغان در کودکان را بر اساس تاریخچه بالینی و یافته‌های فیزیکی تشخیص می‌دهد. با این حال، انجام آزمایشات می‌تواند مفید باشد. اگر نگرانی در مورد عفونت ثانویه پوست توسط باکتری‌های استافیلوکوک یا استرپتوکوک وجود دارد، پزشک می‌تواند مایع درون بلیسترها را مورد آزمایش قرار دهد. اگر بلیسترها به باکتری آلوده باشند، کشت باکتری می‌تواند به تعیین آنتی بیوتیک مورد نیاز کمک کند.
درمان آبله مرغان در کودکان
درمان‌های خانگی
اکثر افراد مبتلا به آبله مرغان را می‌توان در خانه مدیریت کرد. راش‌های آبله مرغان به شدت خارش دارد. درمان‌های متعددی را می‌توان در خانه برای کمک به بهبود کودک انجام داد.
- استفاده از کمپرس خنک روی بلیسترها همانند لوسیون کالامین می‌تواند موجب تسکین گردد. لوسیون‌های حاوی دیفن هیدرامین (بنادریل) نباید استفاده شوند زیرا جذب نامنظم از طریق زخم‌های باز پوست ممکن است اتفاق بیفتد و منجر به افزایش سمیت در سطح خون گردد.
- می‌توانید کودک مبتلا را هر 3 تا 4 ساعت با آب سرد حمام کنید و سودای گازدار را به آب اضافه کنید تا خارش را آرام کند. می‌توانید کودک را در یک حمام حاوی وینو اوت میل قرار دهید تا خارش بلیسترها تسکین یابد.
- اصلاح ناخن‌ها می‌تواند به جلوگیری از عفونت ناشی از خارش بلیسترها کمک کند. اگر کودک شما سن پایینی دارد، دست‌های کودک را بپوشانید تا خارش را به حداقل برسانید.
- مصرف دیفن هیدرامین (بنادریل)، لوراتادین (کلاریتین) و یا سیتیزین (زیرتک) به صورت خوراکی نیز می‌توانند خارش را کاهش دهد. این داروها را می‌توانید بدون نیاز به نسخه از داروخانه تهیه کنید.
- تب را با استفاده از استامینوفن (مثلاً تایلنول) یا ایبوپروفن (با نام‌های تجاری ادویل و موترین) کاهش دهید. قبل از مصرف هر نوع دارو، برچسب را بخوانید. بعضی از داروها حاوی مواد مختلفی هستند. اگر دارو برای کودک است، اطمینان حاصل کنید که آسپیرینی در آن وجود ندارد. هرگز آسپرین را به کودک ندهید زیرا آسپرین موجب بروز سندرم ری می‌گردد.
- گاهی اوقات بلیسترهای دهانی در کودک بروز می‌کند که باعث می‌شود غذا خوردن یا نوشیدن دردناک باشد. باید کودک را به نوشیدن مایعات تشویق کرد تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. برای از بین بردن درد، مایعات سرد (آیس پاپ، میلک شیک و اسموتی‌ها) و غذاهای نرم استفاده نمایید. از مصرف هر گونه غذای تند، گرم یا اسیدی (به عنوان مثال، آب پرتقال) پرهیز کنید.
- کودکان را در خانه و دور از کودکا یا مدرسه نگهداری کنید تا زمانی که تمام بلیسترها پوسته پوسته شوند. یک کودک مبتلا به عفونت ویروسی آبله مرغان، تا زمانی که آخرین بلیستر پوسته پوسته شود، می‌تواند ناقل بیماری باشد.
داروها
- اگر کودک شما تب دارد، پزشک ممکن است استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز کند.
- اگر کودک شما دچار کمبود آب و ناتوانی در مصرف مایعات باشد، پزشک ممکن است مایعات داخل وریدی را در یک اتاق اورژانس یا با بستری کردن بیمار به او تزریق نماید.
- عفونت‌های باکتریایی ثانویه ممکن است با مصرف آنتی بیوتیک‌ها درمان شوند. اما، از آنجا که یک ویروس باعث ایجاد آبله مرغان می‌شود، هیچ گونه آنتی بیوتیکی نمی‌تواند این بیماری را درمان کند.
برای کودکان مبتلا به عفونت شدید، یک داروی ضد ویروسی به نام آسیکلوویر (زوویراکس) قادر است که مدت زمان و شدت علائم را در صورت تجویز سریع و بلافاصله پس از مشاهدهٔ راش‌ها، کاهش دهد. آسیکلوویر ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی برای کمک به کودکان مبتلا به عفونت شدید داده شود.
- عفونت نوزادان با ویروس واریسلا زوستر ممکن است با استفاده از VZIG (واریسلا زوستر ایمونوگلوبولین) به عنوان یک فرم بسیار غلیظ گاما گلوبولین ضد ویروس درمان شود. تنها تولید کننده محصول VZIG روند تولید را متوقف کرده است، اما یک محصول جایگزین VariZIG (واریزیگ)، در روند پروتکل تحقیقاتی موجود است.
پیشگیری از آبله مرغان
واری واکس، یک واکسن دو دوزی برای آبله مرغان است که استفاده از آن برای کودکان سالم، نوجوانان و بزرگسالانی که در دوران کودکی به بیماری مبتلا نشده‌اند، بسیار توصیه می‌شود. رایج‌ترین جدول زمانی برای واکسیناسیون و جهت واکسیناسیون اولیه در 12 تا 15 ماهگی و تزریق یک یادآور در 4 تا 6 سالگی است. کودکانی که دارای ایمنی نسبت به واریسلا هستند، واکسن آبله مرغان را لازم نخواهند داشت. کسانی که 13 سال و بالاتر دارند و شواهدی دال بر ایمنی ندارند، باید دو دوز واکسن را از چهار تا هشت هفته به صورت جداگانه دریافت کنند. پس از ایجاد کامل ایمنی در بدن، مطالعات نشان داده‌اند که واکسن در 95 درصد از موارد دارای اثربخشی در پیشگیری از موارد ابتلا به آبله مرغان در نوزادان و دوران کودکی داشته است.
