وقتی کودکتان ناگهان خوندماغ میشود، احتمالا دچار ترس میشوید. جدا از اورژانسی بودن وضعیت، ممکن است به چگونگی شروع آن در دنیا فکر کنید. خوشبختانه، با وجود اینکه خوندماغ شدن در کودکان ناراحتکننده است، معمولا مشکل جدیای نیست. در کودکان معمولا از رگهای نازک و سطحی روی تیغه بینی، درست پشت حفرههای آن، در قسمت جلویی بینی، خون میآید. این خوندماغ شدنها غالبا بعد از سن بلوغ با ضخیم شدن پوشش بینی ناشی از تغییرات هورمونی، کم میشوند. با این وجود خون دماغ شدن های طولانی مدت و مکرر می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد. به همین دلیل توصیه می شود خونریزی بینی کودکان و بخصوص اطفال زیر دو سال جدی گرفته شود.
خوندماغ شدن در کودکان، هم برای والد هم کودک، میتواند باعث نگرانی شود. درصورتیکه اکثر این خوندماغ شدنها خوشخیم هستند و خودبخود بند میآیند. در بزرگسالان هم مثل کودکان، منشا خون از قسمت جلوی بینی است. خوندماغ شدن در کودکان معمولا بین سنین 2 تا 10 سالگی رخ میدهد. ولی خوندماغ شدن در نوزادان غیرطبیعی است و نیاز به بررسی توسط متخصص دارد. گرچه خوندماغ شدن در کودکان گهگاه و بطور ناگهانی اتفاق میافتد، اما بعضی کودکان تجربه خونریزیهای مکرر و بازگشتی بینی را دارند.
اگر کودک یا نوزاد شما دارای خون ریزی های مکرر بینی همراه با علائم دیگر مانند سرگیجه و سردرد است حتما و در اسرع وقت به پزشک متخصص اطفال مراجعه کرده و برای درمان کودک اقدام نمایید. برای رزرو وقت ملاقات با پزشک در کلینیک تخصصی اطفال امید می توانید با شماره تلفن ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۰ و ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۱ تماس حاصل فرمایید.
خوندماغ خلفی و قدامی
خوندماغ دو نوع است، قدامی و خلفی. خوندماغ قدامی شایعتر است، و از قسمت جلوی بینی میآید. دلیل آن پارگی رگهای خونی ظریف داخل حفره بینی است، که مویرگ نامیده میشوند. خوندماغ خلفی از قسمتهای عمیقتر داخلی بینی میآید. این نوع خوندماغ در کودکان غیرطبیعی است، مگر اینکه در اثر آسیب به صورت یا بینی رخ دهد.
چه چیزی منجر به خوندماغ شدن در کودکان میشود؟
چند دلیل شایع برای خوندماغ در کودکان وجود دارد.
- خشکی هوا: شایعترین دلیل خوندماغ شدن در کودکان خشکی هواست، چه ناشی از گرمای داخل خانه چه در اثر خشکی اقلیم، هردو باعث خشکی و تحریک مخاط بینی میشوند.
- خاراندن یا انگشت کردن در بینی: که دومین دلیل شایع خوندماغ است. تحریک بینی با خاراندن یا انگشت کردن در آن میتواند منجر به خونریزی از رگهای مستعد پارگی شود.
- ضربه: وارد شدن آسیب به بینی کودک میتواند منجر به خوندماغ شود. که در اکثر موارد مشکل خاصی وجود ندارد، اما اگر بعد از 10 دقیقه خونریزی بند نیامد یا بطور کلی نگران آسیب وارد شده هستید، باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
- سرماخوردگی، آلرژی یا سینوزیت: هر بیماریای که گرفتگی بینی از علائم آن باشد و مشکلاتی مثل سرماخوردگی، آلرژی، یا سینوزیت میتوانند منجر به خوندماغ شوند.
- عفونت باکتریایی: عفونتهای باکتریایی میتوانند باعث ایجاد زخم، قرمزی و پوسته شدن پوست داخل بینی در بخش جلوی حفرههای بینی شوند. این عفونتها احتمالا منجر به خونریزی میشوند.
در موارد نادر، خوندماغ شدنهای مکرر در اثر مشکلات مربوط به لخته شدن خون یا رگهای خونی غیرطبیعی رخ میدهند. اگر کودکتان بدون وجود یکی از موارد بالا خوندماغ شد، به پزشک مراجعه کنید.
علائم خوندماغ شدن اطفال که مراجعه به پزشک را الزامی می کند چیست؟
در صورت مشاهده نشانه های زیر به پزشک مراجعه نمایید:
- کودکتان در نتیجه وارد کردن جسم خارجی داخل بینی، خوندماغ شود.
- کودک، اخیرا مصرف داروی جدیدی را شروع کرده است.
- از ناحیه دیگری مثل لثهها خونریزی داشته باشد.
- همه جای بدنش کبودی شدید داشته باشد.
اگر بعد از دو بار تلاش بصورت اعمال فشار مداوم به بینی به مدت 10 دقیقه، همچنان بینی کودک خونریزی شدید دارد، فورا با پزشک تماس بگیرید. اگر خوندماغ ناشی از ضربه به سر (نه بینی) باشد، یا کودکتان از سردرد شکایت دارد، یا احساس ضعف و سرگیجه دارد، احتمالا نیاز به مراقبتهای پزشکی دارد.
چگونگی درمان خوندماغ کودک
کودک را روی صندلی بنشانید تا به کند کردن سرعت خونریزی بینی او کمک کنید. برای بند آمدن خون، مراحل زیر را انجام دهید:
کودک را در حالت ایستاده نگه دارید و سر او را اندکی به سمت جلو کج کنید. شیب سر به سمت عقب میتواند منجر به وارد شدن خون به حلق او شود. که طعم بدی دارد، و باعث میشود کودک سرفه کند، عق بزند، یا حتی استفراغ کند. قسمت نرم بینی، پایین بخش فوقانی استخوانی بینی، را بین دو انگشت فشار دهید. وقتی شما (یا اگر کودکان بقدر کافی بزرگ شده، خودش) این کار را انجام میدهید، به او بگویید با دهان نفس بکشد. حدود 10 دقیقه آن را فشار دهید. کمتر از این زمان ممکن است باعث خونریزی مجدد بینی کودک شود. میتوانید روی قسمت استخوانی فوقانی بینی یخ بگذارید، که احتمالا باعث کاهش خونریزی میشود. در مواردی که خون ریزی مکرر باشد یا با علائم گفته شده در قسمت قبل همراه بوده و نیاز به درمان پزشکی داشته باشد، اقدامات دیگری نیز باید انجام شود:
درمانهای خونریزیهای مکرر
درحالیکه بعضی از کودکان طی یک سال، یک یا دو بار خوندماغ میشوند، بنظر میرسد دیگر کودکان غالبا بیشتر خوندماغ میشوند. این موضوع میتواند در اثر تحریک بیشازحد بینی، در نتیجه پارگی رگهای خونی که حتی با کوچکترین تحریک خونریزی میکنند، رخ دهد. اگر کودکتان بطور مکرر خوندماغ میشود، مخاط بینی او را مرطوب نگاه دارید. میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
- استفاده از اسپری محلول نمک داخل حفرههای بینی، چند بار در روز
- مالیدن نرمکنندهای مثل وازلین یا لانولین داخل حفرههای بینی، توسط یک گوشپاککن یا انگشت
- استفاده از یک دستگاه بخارساز در اتاق خواب کودک جهت مرطوب کردن هوا
- کوتاه نگهداشتن ناخنهای کودک به منظور کاهش تحریک بینی ناشی از خاراندن یا فرو بردن انگشت در آن
درمان پزشکی
پزشک برای درمان خوندماغ کودک ممکن است موارد زیر را انجام دهد:
- مالیدن کرم یا پماد حاوی داروی مخصوص کند کردن جریان خون داخل بینی کودک
- استفاده از ابزار سوزاندن، یک ماده شیمیایی خاص برای “فریز” کردن یا “سوزاندن” رگهای خونی، به منظور متوقف کردن خونریزی
- پانسمان بینی کودک با گاز مخصوص به مدت معین
در مواردی که خوندماغ شدید است، برای بررسی میزان خونی که کودک از دست داده، ممکن است نیاز به آزمایش خون داشته باشد. که احتمالا او را به یک متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع میدهند. در صورت پانسمان بینی با گاز، باید به مدت 24 تا 48 ساعت روی بینی باقی بماند. برای چکاپ و برداشتن پانسمان، کودک را مجددا به بخش اورژانس ببرید. پزشک احتمالا برای مدت زمانی که بینی کودک پانسمان دارد آنتیبیوتیک تجویز میکند. پانسمان را خودتان باز نکنید. اگر به خودی خود باز شد و خونریزی وجود نداشت نیازی به مراجعه به اورژانس نیست.
آنچه که باید بعد از متوقف شدن خونریزی انجام داد
به محض اینکه خونریزی متوقف شد، به مدت 24 ساعت از عواملی که منجر به تحریک بینی میشوند مثل عطسه کردن، فین کردن، یا آسیب جلوگیری کنید. کیسه یخ تاثیری در خوندماغ ندارد. قرار گرفتن در معرض هوای خشک، مثل ساختمان گرم در زمستان، به این مشکل دامن میزند. مرطوب کردن هوا با دستگاه بخار سرد یا گرم از خشک شدن و تحریک بینی برای خونریزی بیشتر جلوگیری میکند. گزینه دیگر، استفاده از ظرف آب نزدیک وسایل حرارتی مثل رادیاتور است تا با تبخیر آب، هوا مرطوب شود. اسپری بینی محلول نمک یا پماد و ژل چرب کننده بینی هم برای بهبودی بافت بینی و مرطوب نگه داشتن مجرای آن موثرند.
چگونگی پیشگیری از خوندماغ در کودکان
رعایت موارد زیر از بروز این عارضه در کودک جلوگیری می کند:
- اکثر خوندماغها در زمستان و آبوهوای سرد و خشک رخ میدهند. اگر فرد مستعد خوندماغ است، از دستگاه بخار سرد در خانه استفاده کنید. میتوانید از ژل پترولیوم (وازلین)، پماد آنتیبیوتیک، یا اسپری بینی محلول نمک برای مرطوب نگهداشتن مجرای بینی استفاده کنید.
- از فین کردن با شدت زیاد خودداری کنید.
- اگر خوندماغ شدن مربوط به بیماری خاصی است (مثلا، بیماری کبد یا سینوزیت مزمن)، توصیههای پزشکی را رعایت کنید تا بیماری کنترل شود.
پرسشهای متداول
چند مورد از سوالات متداول در این زمینه عبارت اند از:
کودک من عادت به انگشت کردن بینی در شب دارد، برای جلوگیری از آن چه باید کرد؟
وقتی کودک خوابیده دستکشهای بادی به دستانش بپوشانید تا نتواند انگشتش را در حفرههای بینی جا دهد و به این ترتیب از انگشت کردن در بینی به هنگام شب جلوگیری کنید.
چرا بینی به راحتی خونریزی میکند؟
مخاط بینی پوست ظریفی دارد که رگهای خونی زیادی دارد. بنابراین حتی یک برش کوچک یا خاراندن منجر به خونریزی شدید میشود.
عواقب خوندماغ چیست؟
خوندماغ در موارد نادری خطرناک است. گاهی اوقات مقدار خونی که از دست میرود کماهمیت شمرده میشود، مخصوصا در مورد خوندماغ خلفی. خوندماغهای مکرر ممکن است منجر به کمخونی آنمی شوند.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”