کودکان شکستناپذیر به نظر میرسند. آنها بعد از زمین خوردن دوباره برخاسته و به بازی ادامه میدهند. البته مسئله بیماری کاملاً متفاوت بوده و یکی از شایعترین بیماریها در میان کودکان گلودرد چرکی است.گلودرد چرکی که اصطلاح پزشکی آن گلودرد استروپتوکوکی است، عفونتی باکتریایی در گلو بوده که ایجاد التهاب و درد میکند. باکتری گلودرد چرکی به بافت گلو حمله کرده و سبب ورم لوزه میشود و غشاء مخاطی در قسمت عقب گلو را متورم میکند. مشخصات این بیماری عبارتاند از احساس درد و خارش در گلو.
گلودرد چرکی، عفونتی باکتریایی در گلو است که سبب تورم در قسمت عقب گلو، لوزهها و بعضی اوقات ادونوئید ( بافتی در قسمت عقب بینی در بخش فوقانی گلو ) میشود. این بیماری در کودکان دبستانی شایع بوده و در نوزادان و بچههای شیرخوار کمتر دیده میشود. بهمحض اینکه به وجود این بیماری پی بردید، با پزشک تماس بگیرید. برعکس دیگر گلودردها که خودبهخود از بین میروند، اگر گلودرد چرکی درمان نشده یا درمانش ناتمام بماند، ممکن است باعث ایجاد عوارضی جدی شود، مانند بیماریهای کلیه.
کلینیک تخصصی کودکان امید آماده ارائه بهترین خدمات برای درمان کودکان میباشد. برای رزرو نوبت با وقت مشاوره با شماره ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۰ و ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۱ میتوانید تماس بگیرید.
دلایل ایجاد گلودرد چرکی
گلودرد چرکی در اثر عفونت ناشی از یک باکتری به نام استروپتوکوک ایجاد میشود. انواع مختلفی از این باکتری وجود دارند ولی دو نوع اصلی آن عبارتند از استروپتوکوک گروه A و استروپتوکوک گروه B.
استروپتوکوک گروه A که به نام استروپتوکوک پیوژنز نیز نامیده میشود، عامل اصلی بیشتر عفونتهای گلو میباشد، اگرچه میتواند عاملی برای ایجاد بیماریهای دیگری نیز باشد، مانند: سندروم شوک سمی، مخملک و عفونتهای پوستی مانند زردزخم و سلولیت.
استروپتوکوک گروه B کمتر متداول بوده و میتواند منجر به بیماریهای جدیتری شود، مانند : عفونتهای خونی، پنومونی باکتریایی و عفونت غشاء پیرامون نخاع و مغز بانام مننژیت.
باکتری عفونت گلو به شدت واگیردار بوده و میتواند بهراحتی توسط تماس منتقل شود. علت شایع بودن آن در میان کودکان نیز همین است. وجود تعداد زیادی کودک در فضای بسته باعث میشود که باکتری بهراحتی منتقل شود. معمولاً با شدیدتر بودن نشانههای بیماری در چند روز اول پس از انتقال باکتری، احتمال سرایت بیماری به دیگران بیشتر میباشد. در صورت عدم درمان، در طول بیش از سه هفته هم ممکن است که بیماری به دیگران سرایت کند.
باکتری استروپتوکوک گروه A عموماً در غشاء مخاطی بینی، گلو و دهان وجود دارد. این باکتری بیشتر توسط ذرات آب میکروسکوپی به هنگام سرفه یا عطسه سرایت میکند. همچنین تماس دست با در، تلفن، صفحهکلید یا دیگر وسایلی که آلوده به باکتری باشند نیز میتواند سبب انتقال باکتری شود.
نشانهها و علائم رایج گلودرد چرکی
علائم گلودرد چرکی در کودکان و نوزادان در پنج روز اول تماس با عامل بیماریزا بروز میکنند. این نشانهها در هر شخصی متفاوت هستند و ممکن است در سنین مختلف به شکلهای متفاوت ظاهر شوند. ممکن است یک کودک اصلاً نشانهای از بیماری نداشته باشد.
خارش و درد ناگهانی گلو در تمامی شکلهای مختلف گلودرد چرکی وجود دارند. بهغیراز گلودرد، نشانههای رایج عفونت گلو در بزرگسالان و نوجوانان عبارتند از:
- یایر
- تب شدید
- دشواری در بلعیدن
- لکههای سفید یا قرمز در گلو یا لوزهها
- ورم و التهاب گلو یا لوزهها
- ورم غدد لنفاوی گردن
- سردرد
- لرز کردن
- درد و سفتی در مفاصل و عضلات
کودکان در سنین 1 تا 3 سال ممکن است دارای علائم زیر باشند:
- کجخلقی و بیقراری
- تب
- بیخوابی
- تورم غدد لنفاوی در گردن
- ترشحات بینی غلیظ یا خونی
- بیاشتهایی، حالت تهوع و معدهدرد
کودکان زیر 1 سال به غیر از تب خفیف ممکن است نشانههای زیر را داشته باشند:
- بیقراری و کجخلقی
- ترشحات بینی به رنگ زرد و سبز
- کاهش ناگهانی اشتها
- خودداری از نوشیدن یا شیر خوردن که نشانهای رایج از دشواری در بلعیدن است
- جوشهای قرمز بر روی پا، دست و بدن
عوارض احتمالی گلودرد چرکی
اگر عفونت گلو درمان نشود، بعضی از عوارض سبب بروز مشکلات جدیتری برای کودک شوند. برخی از این عوارض عبارتند از:
مخملک |
مخملک یک واکنش آلرژیک به باکتری استروپتوکوک است. این |
تب روماتیسمی |
در برخی موارد خاص گلودرد چرکی، باکتری وارد جریان خون |
گلومرولونفریت |
این بیماری سبب تورم کلیهها میشود. اگر آنتیبادیهایی |
تشخیص گلودرد چرکی در نوزادان
نشانه بارز عفونت در گلو، گلودرد میباشد ولی این گلودردها ممکن است گمراهکننده باشند. بیشتر گلودردها بوسیله عفونت ویروسی ایجاد میشوند. اگر گلودرد در کودک همراه با دیگر نشانههای سرماخوردگی عادی مانند سرفه یا آبریزش بینی دیده شود، احتمالاً کودک مبتلا به عفونت ویروسی است که نیازی به درمان ندارد.تنها راه اطمینان از اینکه کودک مبتلا به گلودرد چرکی است، تشخیص حرفهای پزشک است. این تشخیص عموماً توسط معاینه بدنی انجام میشود. در چنین مواقعی سابقه پزشکی کودک را به همراه داشته باشید.پزشک احتمالاً آزمایش کشت گلو را انجام خواهد داد. برای این کار از گوش پاککنی برای نمونهبرداری مایعات در قسمت عقب گلوی کودک استفاده میکند. این کار دردناک نمیباشد ولی باعث ایجاد حالت تهوع میشود.
این نمونه برای تشخیص وجود استروپتوکوک گروه A مورد آزمایش قرار میگیرد. بیشتر پزشکان از آزمایش فوری عفونت گلو استفاده میکنند. این آزمایش نتایج را در عرض چند دقیقه نشان میدهد. البته آزمایش فوری نمیتواند تمامی حالتهای مختلف گلودرد چرکی را تشخیص دهد.حتی در صورتیکه نتیجه آزمایش فوری عفونت گلو منفی باشد، پزشک نمونهها را برای کشت گلو به آزمایشگاه میفرستد. اگرچه این آزمایش زمان بیشتری میبرد( معمولاً در حدود 48 ساعت) ، کشت گلو تمامی انواع باکتری را تشخیص داده و نتایج دقیقتری عرضه میکند.
درمان عفونت گلو در نوزادان
خوشبختانه عفونت گلو با مصرف یک دوره آنتیبیوتیک مانند آموکسیسیلین و پنیسیلین درمان خواهد شد. آنتیبیوتیکها باعث تسکین بیماری نوزاد شده و نشانههای بیماری را به سرعت از بین میبرند. همچنین آنتیبیوتیکها احتمال انتقال بیماری از نوزاد به دیگران را به میزان زیادی کاهش میدهند. چنانچه از زمان مصرف آنتیبیوتیک درکودکان 24 ساعت گذشته باشد، گلودرد دیگر واگیردار نخواهد بود.
با این حال مطمئن شوید که کودک مصرف دوره آنتیبیوتیک را کامل کند. حتی اگر حال بیمار رو به بهبود باشد، به این معنی نیست که باکتری کاملاً از بین رفته است. قطع زودهنگام دارو میتواند سبب بازگشت علائم بیماری شده و در نتیجه باعث ایجاد عفونت شدیدتر و بیماریهای خطرناکتر شود.همچنین تمام نکردن دوره کامل آنتیبیوتیک خطر ایجاد سوپر باکتری یا ابَر باکتری را که در برابر آنتیبیوتیکهای متداول مقاوم میباشد را افزایش میدهد. در نتیجه پزشک مجبور به تجویز داروهای قویتری شده که ممکن است مصرف آن برای نوزاد مشکل باشد.
مراقبت در نوزاد در منزل
برای راحتی کودک و بهبود بیماری او، اطمینان حاصل کنید که کودک در منزل استراحت کند. به محض این که مطمئن شدید که کودک مبتلا به گلودرد چرکی است، برای حداقل 24 ساعت تا چند روز پس از مصرف آنتیبیوتیک از او در منزل مراقبت کنید تا اینکه نشانههای بیماری تسکین پیدا کند. این کار باعث میشود که بیماری به دیگران منتقل نشود.نوزاد برای تسکین درد گلو باید مقدار زیادی آب سرد، آبمیوه یا بستنی مصرف کند. مایعات گرم مانند سوپ یا چای بابونه هم میتوانند علائم بیماری را تسکین دهند. چنانچه نوزاد بتواند قرقره کند، یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب حل کرده و به کودک بدهید تا قرقره کند. این کار درد گلو را کاهش داده و باکتریهای گلو را از بین میبرد.
مسکنهایی که نیاز به نسخه پزشک ندارند هم برای کاهش علائم گلودرد مفید هستند.. برای مثال میتوانید از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید (مصرف ایبوپروفن تنها برای کودکان 6 ماه یا بزرگتر مجاز است ) . به هیچ عنوان به کودک آسپیرین ندهید. مطالعات نشان میدهند که آسپیرین خطر ابتلا به سندروم ری را افزایش میدهد. این بیماری نادر سبب تورم در مغز و کبد شده و منجر به مرگ میگردد.
یک دستگاه بخور سرد در اتاق نوزادان به هنگام خواب میتواند مفید باشد. این کار درد نوزاد را کاهش داده و تنفسش را آسان میکند. حتماً از یک دستگاه بخور تمیز استفاده کنید. چرا که یک دستگاه بخور کثیف میتواند میکروبها و باکتریهای بیشتری را وارد هوا کند.
پیشگیری از ابتلا به گلودرد چرکی در نوزادان
پیشگیری از ابتلا به گلودرد چرکی با توجه به اینکه سیستم ایمنی نوزاد تازه در حال شکلگیری است، آسان نمیباشد. بیشتر افراد چه کودک و چه بزرگسال (شامل بانوان باردار) بدون داشتن هیچگونه نشانهای حامل باکتری عفونت گلو هستند و درنتیجه نمیتوان به درستی بیماری را در آنها شناسایی یا از انتقال آن جلوگیری کرد.برای کاهش خطر ابتلا به گلودرد چرکی میتوان به کودکان آموزش داد تا دستانشان را به طور صحیح بشویند. مطمئن شوید که کودکان دستانشان را به خصوص قبل از صرف غذا و پس از بازگشت از مهد کودک، بازی یا گردش بشویند.
به علاوه مراقب باشید که افراد سالم از اسباببازیها، نوشیدنی، ظروف و دیگر وسایل کودکان بیمار استفاده نکنند. همچنین بایستی مسواک کودک را پس از درمان بیماری تعویض کرد. اگرچه کودک پس از درمان بیماری گلودرد چرکی مقداری در برابر باکتری عفونت گلو ایمن میباشد، با این حال ممکن است دوباره دچار عفونت شود.
چه موقع به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنیم
به محض اینکه گمان کردید کودکتان دچار گلودرد چرکی شده است، بایستی به پزشک اطفال مراجعه کنید. همچنین اگر علائم زیر را مشاهده کردید با پزشک خود مشورت کنید:
- تب 5/101 درجه فارنهایت
- جوشهای قرمز رنگ
- دشواری در بلع و تنفس
- تورم مفاصل یا وجود جوش بیشتر از سه هفته پس از اولین عفونت گلو (این موارد ممکن است مربوط به مخملک یا تب روماتیسمی باشند)
اگر تا 48 ساعت پس از مصرف آنتیبیوتیک حال کودک بهبود پیدا نکرد بایستی با پزشک مشورت کنید. چنانچه تصور میکنید که کودک شما مبتلا به گلودرد چرکی است، به مراکز درمانی یا مراکز مراقبتهای ویژه مراجعه کنید.
fwg