پیشگیری واکنش حساسیت شدید کودکان(آنافیلاکسی) با حذف عامل حساسیت زا

شوک آنافیلاکتیک (که آنافیلاکسی نیز نامیده می‌شود) یک واکنش حساسیت سریع و شدید است و یکی از ترسناکترین شرایط اضطراری سلامتی است که والدین می‌توانند با آن مواجه شوند. این زمانی شروع می‌شود که سیستم ایمنی به اشتباه به یک ماده بی‌ضرر پاسخ می‌دهد، به طوری که گویی یک تهدید جدی بوده است، و باعث انتشار هیستامین و مواد شیمیایی دیگر می‌شود که باعث به وجود آمدن تعدادی از علائم، که برخی از آنها تهدید کننده زندگی هستند، می‌شود. علائم در کودک نوپا عبارتند از:

• تورم پوست، لب‌ها، گلو، زبان یا صورت
• خس خس کردن یا مشکلات تنفسی شدید
• ضربان سریع یا ضربان قلب نامنظم
• کهیر
• سرگیجه، غش، از دست دادن هوشیاری
• تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلات شکمی، اسهال
• پوست خیلی رنگ پریده و عرق روی پوست و قرمزی یا رنگ آبی پوست
• گیجی

علائم معمولا در عرض دو ساعت پس از قرار گرفتن در معرض این ماده ظاهر می‌شوند، گاهی اوقات در عرض چند دقیقه، هر چند ممکن است علائم تا چهار ساعت بعد ظاهر شوند.

چه موادی بیشتر احتمال ایجاد واکنش‌های شدید را دارند؟

بسیاری از آلرژن‌ها ممکن است وجود داشته باشند، اما این موارد رایج‌ترین هستند:

• بادام زمینی، آجیل درختی (مانند گردو و بادام هندی)، حلزون صدف‌دار (مانند میگو و خرچنگ)، ماهی، شیر و تخم مرغ، شایعترین عوامل مضر هستند، هرچند که هر غذایی می‌تواند واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند. (تحقیقات زیادی در مورد اینکه آیا تاخیر در ارائه غذاهای بالقوه آلرژیک باعث تاخیر شروع آلرژی‌ها در کودکانی که در معرض مبتلا شدن به آلرژی هستند می‌شود یا خیر. اگر آلرژی غذایی در خانواده شما ارثی است، ممکن است کودک شما بیشتر مستعد پذیرش آن باشد.)
• داروهای هم خانواده پنی سیلین (از جمله آموکسی سیلین آنتی بیوتیک محبوب)
• نیش و گزش حشره (به ویزه از خز زنبوریان، زنبور عسل، ژاکت زرد، زنبور سرخ، زنبور، مورچه آتشین، مورچه درو کننده).
• لاتکس (اغلب در مراکز بهداشتی و درمانی استفاده می‌شود)
• مواد نگهدارنده و رنگ مواد غذایی

علائم آنافیلاکسی چیست؟

همانند سایر آلرژی‌ها، آنافیلاکسی در هر یک از این چهار سیستم بدن می‌تواند باعث ایجاد علائم شود:

• پوست
• دستگاه گوارش
• دستگاه تنفسی
• سیستم قلبی عروقی

در صورتی که واکنش آلرژیک در دو یا چند تا از این سیستم‌ها رخ دهد، ممکن است یک اورژانس پزشکی باشد به عنوان مثال، کهیرهای روی پوست با درد معده.

شايع‌ترين نشانه‌هايي که ممکن است فردی که مبتلا به آنافیلاکسی است پس از قرار گرفتن در معرض آلرژن داشته باشد عبارتند از:

• مشکل تنفس
• تنگی گلو و یا احساس بسته بودن گلو یا مجراهای هوایی
• گرفتگی صدا یا مشکل صحبت کردن
• خس خس کردن
• گرفتگی بینی یا سرفه
• تهوع، درد شکم یا استفراغ
• ضربان قلب یا نبض شدید
• خارش پوست، سوزن سوزن شدن، قرمزی یا تورم

اگر به نظر می‌رسد که کودک نوپای شما دچار واکنش حساسیت شدید شده است باید چکار کنید؟

در صورتی که کودک نوپای شما دچار مشکل تنفس یا ناگهان بیهوش شدن است بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. او را روی زمین در حالت استراحت قرار دهید و پاهای او را به منظور کاهش خطر شوک بالا ببرید. سعی کنید با صحبت کردن با او و حفظ آرامش خودتان او را آرام کنید.

در صورتی که کودک دچار مشکل تنفس یا بلعیدن است به او آنتی هیستامین ندهید، زیرا ممکن است در گلویشان بپرد.

هنگامی که بهیاران می‌رسند، احتمالا بلافاصله کودک نوپای شما را با تزریق اپی‌نفرین درمان می‌کنند که واکنش را کمتر از چند دقیقه متوقف می‌کند. (اپی نفرین باعث می‌شود که ضربان قلب به شدت افزایش یابد، ماهیچه‌ها را در مجراهای هوایی شل می‌کند، تورم را کاهش می‌دهد و باعث بهبود کشسانی در عروق خونی می‌شود تا جریان خون را به قسمت‌های حیاتی مانند قلب و مغز افزایش دهد.)

بهیاران کودک نوپای شما را به به بیمارستان می‌برند، جایی که برای بررسی واکنشهای به تعویق افتاده مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. پزشکان در بیمارستان می‌توانند به شما در تعیین چیزی که باعث ایجاد مشکل می‌شود کمک کنند. پزشک کودک شما احتمالا شما را به متخصص آلرژی اطفال ارجاع خواهد داد.

چگونه آنافیلاکسی درمان می‌شود؟

آنافیلاکسی نیاز به درمان فوری دارد. این می‌تواند خیلی سریع بدتر شود. به همین دلیل است که پزشکان معمولا از افرادی که دارای آلرژی تهدید کننده زندگی هستند می‌خواهند که از دارویی به نام اپی نفرین استفاده کنند. اپی‌نفرین وارد جریان خون می‌شود و به سرعت در برابر علائم جدی آلرژی کار می‌کند؛ برای مثال، تورم را کاهش می‌دهد و فشار خون را افزایش می‌دهد.

اپی‌نفرین به طور تزریقی استفاده می‌شود. پزشکان یک انژکتور خودکار در حدود اندازه مداد بزرگ که برای والدین و کودکان بزرگ‌تر راحت است را تجویز می‌کنند، تا از آن استفاده کنند. اگر برای کودکتان اپی‌نفرین تجویز شود، پزشک شما به شما نحوه استفاده از آن را نشان خواهد داد.

پزشک شما همچنین به شما می‌آموزد که به کودکتان آنتی هیستامین‌های بدون نسخه نیز بدهید، اما آنها تنها کار نخواهند کرد. آنتی هیستامین‌های بدون نسخه هرگز جایگزینی برای اپی‌نفرین برای واکنش‌های تهدید کننده زندگی نیستند.

در صورتی که کودک شما واکنش جدی دارد

اگر کودک شما علائم واکنش حساسیت جدی را نشان می‌دهد:

• مرحله 1: فورا انژکتور خودکار اپی‌نفرین را به او بدهید. در طول دوره آنافیلاکسی ثانیه‌ها را بشمارید. اگر با کودکتان تنها هستید، ابتدا این دارو را بدهید، سپس با اورژانس تماس بگیرید. اگر کسی پیشتان است در حالی که اپی‌نفرین را به کودک می‌دهید، از فرد بخواهید با اورژانس تماس بگیرد.
• مرحله 2: در صورت نیاز، درمان بیشتر در اتاق اورژانس انجام می‌شود. کودک شما همچنین نیاز به بودن تحت مراقبت پزشکی برای حداقل 4 ساعت دارد. این به این دلیل است که موج دوم علائم جدی (به نام واکنش دو فازی) اغلب رخ می‌دهند.

آلرژی‌های جدی می‌توانند هشدار دهنده باشند. اما به لطف آگاهی بیشتر و دسترسی اپی‌نفرین تشخیص و درمان آنها راحت‌تر است. اطمینان حاصل کنید که هر مراقب، معلم یا مربی در مورد حساسیت فرزندتان و آنچه که باید در شرایط اورژانسی انجام دهند اظلاع دارند.

برای حفاظت از کودک نوپا از شوک آنافیلاکسی چه کاری می‌توانید انجام دهید؟

بهترین پیشگیری، جلوگیری از هر گونه آلرژن شناخته شده و همچنین موادی است که معمولا باعث واکنش‌های حساسیت شدید است.

• اگر کودک نو پا شما به مواد غذایی خاص آلرژی دارد: تنها مقداری از آن ایجاد واکنش می‌کند، بنابراین مهم است که برچسب‌ها را به دقت بخوانید و از رستوران‌ها یا خانه‌های دوستان بپرسید که آیا غذا حاوی هر یک از اقلامی که باید محدود شوند هستند یا خیر. شما باید در مورد این موضوع برای کودک خود مراقب باشید تا زمانی که خودش بتواند از خودش مراقبت کند.
• اگر نیش یا گزش حشرات باعث مشکل شوند: به کودک خود کمک کنید که مکان‌هایی را برای بازی پیدا کند که عاری از حشرات باشند. به اسپری‌های حشره کش اعتمادی نکنید، آنها زنبورها و مورچه‌های آتشین را که اغلب کودکان را نیش می‌زنند دفع نمی‌کنند. علاوه بر این، اجازه ندهید فرزند شما بیرون پابرهنه راه برود. بسیاری از کودکان هنگامی که به طور ناخواسته بر روی یک حشره گزنده پا می‌گذارند، نیش زده می‌شوند.
• آلرژی‌های پزشکی: پزشک را درباره‌ی داروهایی که کودکتان به آنها آلرژی دارد مطلع کنید. هر دو نام عمومی و نام تجاری دارو را بدانید.
• آلرژی‌های لاتکس: به پزشکان، دندانپزشکان و سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی در مورد حساسیت لاتکس کودک خود بگویید. از آنها بخواهید تا در مورد آلرژی کودک شما در نمودار پزشکی فرزندتان یادداشت کنند. همچنین قبل از هر گونه آزمایش یا فرآیند پزشکی، حساسیت آنها را یادآوری کنید.
• برای تمام آلرژی‌ها: خانواده، دوستان، مدرسه و دیگر افرادی که با فرزندتان در ارتباط هستند را در مورد آلرژی کودکتان مطلع کنید. آنها می‌توانند به کودک شما کمک کنند تا از آلرژن‌ها اجتناب کنند و در صورت بروز آنافیلاکسی به آنها کمک کنند.

سوالات متداول در مورد شوک آنافیلاکسی