وقفه تنفسی یا آپنه در نوزادان باعث کندی ضربان قلب و رشد ضعیف کودک

آپنه خواب نوزاد یک اختلال تنفسی مرتبط با خواب است. این شامل کاهش و توقف در نفس کشیدن است که ممکن است در طول خواب نوزاد رخ دهد. کاهش جزئی در تنفس، آپنه خفیف نامیده می‌شود. مکث کامل در تنفس، “آپنه” نامیده می‌شود. در دوران کودکی فراوانی این حوادث در مرحله حرکت سریع چشم در خواب (REM) افزایش می‌یابد. آپنه در وقفه تنفسی در خواب نوزاد ممکن است مرکزی، انسدادی یا مخلوط باشد. آپنه‌های مرکزی وقتی رخ می‌دهند که بدن شما تلاشش را برای نفس کشیدن کاهش می‌دهد یا متوقف می‌کند. این ناشی از یک مشکل در مغز یا قلب است. آپنه انسدادی زمانی اتفاق می‌افتد که بافت نرم در پشت گلو فرو می‌ریزد و در طول خواب راه هوایی را مسدود می‌کند. آپنه‌های مخلوط شامل آپنه مرکزی هستند که به طور مستقیم به دنبال آپنه انسدادی می‌آیند. اکثر آپنه‌هایی که در نوزادان کوچک نارس رخ می‌دهند، آپنه‌های مخلوط هستند. آپنه‌هایی که در نوزادان بزرگ و نارس و نوزادان کامل رخ می‌دهند معمولا آپنه مرکزی هستند

علل وقفه تنفسی در نوزادان

این مشکلات تنفسی می‌توانند عوارض شدیدی ایجاد کنند. نوزاد ممکن است اکسیژن کافی در خون نداشته باشد. این عارضه هیپوکسمیا نامیده می‌شود. نوزاد همچنین می‌تواند دچار کاهش ضربان قلب شود. این عارضه با عنوان “برادی کاردی” شناخته می‌شود. نوزاد حتی ممکن است آگاهی را از دست بدهد و باید احیا شود.وقفه تنفسی در خواب نوزاد دارای دو علت عمومی است. این می‌تواند یک مشکل توسعه‌ای باشد که ناشی از یک مغز استخوان نارس است، و همچنین می‌تواند یک مشکل ثانویه باشد که ناشی از یک مشکل پزشکی دیگر است.وجود کمی بی‌ثباتی در تنفس نوازد شایع است. این می‌تواند بخشی طبیعی از رشد کودک باشد. حتی نوزادان سالم ممکن است یک آپنه کوتاه مرکزی داشته باشند. این مکث ممکن است یک رویداد جداگانه باشد. همچنین ممکن است زمانی رخ دهد که آه می‌کشد یا حرکت می‌کند. مدت این حوادث طبیعی بسیار کوتاه است. آنها به ندرت بیشتر از 20 ثانیه طول می‌کشند. آپنه انسدادی در نوزادان سالم نادر است.

علائم و عوامل خطر در وقفه تنفسی در خواب نوزاد

علائم

در صورتی که کودکتان مبتلا به آپنه انسدادی خواب است ممکن است:

• وقفه طولانی مدت در تنفس داشته باشد که 20 ثانیه یا بیشتر طول می‌کشد.
• الگوهای تکراری مکث در تنفس که کمتر از 20 ثانیه طول می‌کشد داشته باشند.
• مشکلات مرتبط مانند اکسیژن کم یا ضربان قلب کند داشته باشد.
• به احیا یا سیار مراقبت‌های فوری نیاز داشته باشد.

عوامل خطر

نوزادان نارس کوچک بیشتر احتمال دارد که مبتلا به وقفه تنفسی در خواب نوزاد باشند. گاهی اوقات در نوزادان بزرگتر نارس یا کامل دیده می‌شود. این عارضه در نوزادان زیر سن شش ماه کمتر رایج است.در طی ماه اول پس از تولد، این عاضره در 84 درصد از نوزادانی که وزن کمتر از 2.2 پوند دارند رخ می‌دهد. خطر برای نوزادانی که کمتر از 5/5 پوند وزن دارند، 25 درصد کاهش می‌یابد. این عارضه در نوزادان کامل نادر است.در نوزادان نارس، وقفه تنفسی در خواب نوزاد، بین روزهای دوم و هفتم زندگی ظاهر می‌شود. در روز اول تولد نادر است. حضور آن در هنگام تولد معمولا نشانه بیماری دیگری است.

انواع بیماری‌های پزشکی می‌توانند آپنه خواب نوزاد را ایجاد کنند یا آن را بدتر کنند. این مشکلات عبارتند از:

• بازگشت اسید به مری
• کم خونی
• بیهوشی
• داروها
• عفونت
• بیماری ریه
• اختلالات متابولیکی
• مشکلات عصبی
• تشنج
• راه هوایی بالایی کوچک

درصد کوچکی از کودکان که از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) می‌میرند قبل از مرگ علائم آپنه را دارند. اما وقفه تنفسی خواب در نوزاد به عنوان یک عامل خطر برای سندروم مرگ ناگهانی نوزاد شناخته نشده است.

تشخیص آپنه در نوزادان

ممکن است لازم باشد که نوزاد خود را نزد یک پزشک که متخصص خواب است ببرید. بنابراین باید یک قرار ملاقات در یک مرکز اختلالات خواب معتبر ترتیب دهید. برخی از مراکز در کمک به کودکان تخصص دارند. یک متخصص خواب، سابقه و علائم نوزاد شما را بررسی خواهد کرد. در صورت لزوم، پزشک برای نوزاد شما یک بررسی خواب شبانه برنامه‌ریزی می‌کند. این نوع بررسی پلی سومنوگرافی نامیده می‌شود. این بهترین روش برای ارزیابی خواب کودک شما است. با توجه به نتایج این مطالعه، پزشک قادر خواهد بود تا یک طرح درمان فردی را برای کودک شما ایجاد کند.همچنین مهم است بدانیم که آیا چیز دیگری وجود دارد که موجب مشکلات خواب کودک شما می‌شود یا خیر. یک متخصص خواب می‌تواند دیگر عارضه‌هایی که ممکن است درگیر باشند را نیز بررسی کند. این عارضه‌ها عبارتند از:

• اختلال خواب دیگر
• عارضه پزشکی
• استفاده از دارو
• اختلال در سلامت روان

پزشک باید بداند که آیا فرزند شما زودرس به دنیا آمده است یا کامل. او همچنین نیاز به دانستن وزن فرزندتان در هنگام تولد دارد. هر گونه عوارضی را که شما یا کودک شما در طول یا بعد از زایمان داشته‌اید، به پزشک اطلاع دهید. مشکلاتی را که مشاهده کرده‌اید و زمانی که اولین بار متوجه آنها شدید را برای پزشک توضیح دهید.یک نوزاد مبتلا به مشکلات تنفسی مداوم در طول خواب ممکن است نیاز به بررسی خواب در طول شب داشته باشد. این بررسی پلی سومنوگرافی نامیده می‌شود. این بررسی امواج مغز، ضربان قبض و تنفس در طول خواب کودک را با نمودار نشان می‌دهد، و حرکات دست و پا را نیز ثبت می‌کند. بررسی خواب ماهیت مشکل تنفس نوزاد را آشکار می‌کند، و همچنین شدت مشکل را نشان می‌دهد. این بررسی نیازمند این است که کودک شب را در مرکز خواب بگذراند. والدین یا سرپرست همچنین باید با کودک در مرکز خواب بمانند.

درمان وقفه تنفسی در خواب

نوزادان مبتلا به آپنه خواب نوزاد ممکن است نیاز به یک دستگاه برای پشتیبانی تنفسی داشته باشند. آنها همچنین ممکن است نیاز به درمان با دارو داشته باشند. هر دوی این گزینه‌ها برای درمان‌های کوتاه مدت هستند. آپنه خواب نوزاد هنگام رشد و بالغ شدن کودک، از بین می‌رود. نود و هشت درصد نوزادان نارس 40 هفته پس از بسته شدن نطفه عاری از علائم هستند. در نوزادانی که در کمتر از 28 هفته از بسته شدن نطفه به دنیا آمده‌اند این مشکل بیشتر احتمال باقی ماندن دارد. هر وضعیت پزشکی که آپنه خواب نوزاد را ایجاد می‌کند یا آن را بدتر می‌کند نیز باید درمان شود. درمان بستگی به ماهیت مشکل پزشکی دارد. عوارض طولانی مدت برای اکثر کودکان مبتلا به آپنه خواب نوزاد نادر هستند. مشکلات برای نوزادانی که نیاز به احیاء مکرر دارند بیشتر است. مشکلات سلامتی نیز در صورتی که وقفه تنفسی در خواب کودک مربوط به عارضه پزشکی شدید دیگری است رایج‌تر هستند.

آپنه زودرسی چیست؟

آپنه زودرسی (AOP) عارضه‌ای است که در آن تنفس نوزادان زودرس در طول خواب به مدت 15 تا 20 ثانیه قطع می‌شود. پس از تولد، نوزادان باید به طور مداوم نفس بکشند تا اکسیژن بگیرند. در یک نوزاد نارس، بخشی از سیستم عصبی مرکزی (مغز و طناب نخاعی) که تنفس را کنترل می‌کند، هنوز به اندازه کافی بالغ نشده است تا امکان تنفس بدون توقف را فراهم کند. این منجر به بیرون‌ریزی‌های بزرگ تنفس همراه با دوره‌های تنفس کوتاه و کم عمق یا وقفه در تنفس می‌شود. آپنه زودرسی معمولا خودش پس از 2 هفته پایان می‌یابد. هنگامی که از بین می‌رود، معمولا باز نمی‌گردد. اما بدون شک هنگامی که در حال رخ دادن باشد خطرناک است.

در آپنه زودرسی چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

آپنه زودرسی در نوزادان زودرس نسبتا کاملا است. پزشکان معمولا عارضه را قبل از اینکه مادر و نوزاد از بیمارستان مرخص شوند، تشخیص می‌دهد و وقفه تنفسی معمولا به هنگام بلوغ نوزاد خودش از بین می‌رود. به طور کلی، نوزادانی که در بارداری کمتر از 35 هفته دوره بارداری به دنیا آمده‌اند، دوره‌هایی دارند که در آن دچار وقفه تنفس یا افت ضربان قلب هستند. این اختلالات تنفسی ممکن است بعد از 2 روز زندگی شروع شود و تا 2 تا 3 ماه پس از تولد ادامه یابد. نوزادان نارس‌تر و کوچک‌تر بیشتر احتمال ابتلا به آپنه زودرسی را دارند. اگر چه برای همه‌ی نوزادان داشتن وقفه‌های تنفسی و ضربان قلب طبیعی است، نوزادان مبتلا به آپنه زودرسی دارای افت ضربان قلب کمتر از 80 تپش در دقیقه هستند، که باعث می‌شود آنها رنگ پریده یا آبی رنگ شوند. آنها همچنین ممکن است بی‌حال و سست به نظر برسند و تنفس انها ممکن است صدادار باشد. آنها یا خودشان دوباره شروع به نفس کشیدن می‌کنند یا برای این کار نیاز به کمک دارند. آپنه زودرسی متفاوت از تنفس تناوبی است، که در نوزادان نارس نیز رایج است. تنفس تناوبی یک وقفه در تنفس است که فقط چند ثانیه طول می‌کشد و با چند نفس سریع و کم عمق دنبال می‌شود. تنفس تناوبی منجر به تغییر رنگ صورت (مانند کبودی در اطراف دهان) یا کاهش ضربان قلب نمی‌شود. کودکی که مبتلا به تنفس تناوبی است، تنفس منظم را دوباره شروع می‌کند. اگرچه این می‌تواند ترسناک باشد، تنفس تناوبی معمولا باعث مشکلات دیگری نمی‌شود.

آپنه زودرسی چگونه درمان می‌شود؟

بیشتر نوزادان نارس (به ویژه کسانی که در کمتر از 34 هفته بارداری به دنیا آمده‌اند) مراقبت‌های پزشکی آپنه زودرسی را در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) در بیمارستان دریافت می‌کنند. بلافاصله پس از تولد، بسیاری از این نوزادان نارس باید برای نفس کشیدن کمک دریافت کنند زیرا ریه‌هایشان برای اینکه بتوانند خودشان نفس بکشیند بسیار نابالغ هستند. آپنه زودرسی می‌تواند یک بار در روز یا چند بار در روز رخ دهد. پزشکان بدقت از نوزاد مراقبت می‌کنند تا مطمئن شوند که آپنه ناشی از عارضه‌های دیگری مانند عفونت نیست.

داروها

به بسیاری از نوزادان مبتلا به آپنه زودرسی داروی کافئین خوراکی یا داخل وریدی (IV) برای تحریک تنفس داده می‌شود. دوز کم کافئین کمک می‌کند تا آنها به طور مداوم هوشیار باشند و به طور منظم نفس بکشند.

نظارت بر نفس کشیدن

کودکان به طور مداوم برای هر نشانه‌ای از آپنه نظارت می‌شوند. نظارت بر روی سیگنال‌های قلبی تنفسی (که آپنه و برادیکاردیا یا نظارت A/B نیز نامیده می‌شود) ضربان قلب نوزاد را نیز ردیابی می‌کند. در صورتی که چند ثانیه نفس کشیدن در کار نباشد آلارم صدا می‌کند و پرستار بلافاصله کودک را برای علائم و درد بررسی می‌کند. اگر نوزاد در عرض 15 ثانیه دوباره شروع به نفس کشیدن نکرد، پرستار پشت، بازوها یا پاهای کودک را برای تحریک به نفس کشیدن می‌مالد. اکثر مواقع کودکان با این نوع تحریک خودشان دوباره شروع به نفس کشیدن می‌کنند. کودکی که پس از تحریک شدن همچنان نفس نمی‌کشد و رنگ پریده و آبی رنگ است ممکن است از طریق ماسک یا کیسه دستی اکسیژن دریافت ‌کند. پرستار یا پزشک یک ماسک را روی صورت نوزاد قرار می‌دهد و از کیسه برای به آرامی پمپ کردن کمی نفس به داخل ریه‌ها استفاده می‌کند. معمولا قبل از اینکه کودک خودش دوباره نفس بکشد، تنها چند نفس لازم است.

در صورتی که کودک تحت نظارت خانگی آپنه است

اگرچه حمله‌های آپنه معمولا زمانی که نوزادان زودرس به خانه می‌روند تمام می‌شوند، تعداد کمی از آنها ممکن است ادامه داشته باشند. در این موارد، اگر پزشک تشخیص دهد که لازم است، کودک از بخش مراقبتهای ویژه نوزادان با یک دستگاه کنترل آپنه مرخص می‌شود. دستگاه کنترل آپنه دو قسمت اصلی دارد: کمربند با سیم‌های حسی که در اطراف قفسه سینه کودک قرار می‌گیرد و واحد نظارت با زنگ هشدار. سنسورها حرکت قفسه سینه کودک و میزان تنفس را اندازه‌گیری می‌کنند و دستگاه کنترل به طور مداوم این ضربان‌ها را ضبط می‌کند. قبل از اینکه کودک شما از بیمارستان برود، کارکنان بخش مراقبتهای ویژه نوزادان به طور کامل دستگاه کنترل را با شما بررسی می‌کنند و دستورالعمل‌هایی دقیق را برای چگونگی و زمان استفاده از آن و چگونگی پاسخ به زنگ هشدار به شما می‌دهند. والدین و پرستاران کودک نیز برای احیای قلبی ریوی نوزاد آموزش می‌بینند حتی اگر کلا نیازی به استفاده از آن نباشد. در صورتی که کودک نفس نمی‌کشد و صورتش رنگ پریده و یا آبی رنگ به نظر می‌رسد دستورالعمل‌های کارکنان بخش مراقبتهای ویژه نوزادان را دنبال کنید. معمولا پاسخ شامل برخی از تحریکات ملایم مانند دست کشیدن پشت، بازو، یا پاهای کودک شما است. اگر این کار اثری نداشت، احیای قلبی ریوی را شروع کنید و با اورژانس تماس بگیرید. به یاد داشته باشید هیچگاه کودک را برای بیدار شدن تکان ندهید. پزشک به شما امکان دانستن اینکه چه مدت زمانی کودک باید از دستگاه کنترل استفاده کند را می‌دهد و بنابراین در صورتی که هرگونه سوال یا نگرانی دارید از پزشک بپرسید.