رفلاکس معده یا مری (GERD) زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده در حین و یا بعد از وعده‌ی غذایی به سمت بالا در مری برمی‌گردد و باعث ایجاد درد و سایر علائم می‌شود. مری لوله‌ای است که دهان را به معده وصل می‌کند. دریچه‌ی تحتانی مری برای پایین رفتن غذا به دورن معده باز می‌شود و جهت جلوگیری از برگشت رو به بالای اسید معده، دریچه بسته می‌شود. زمانی که این دریچه در زمان‌های نامناسب باز و بسته می‌شود، ایجاد علائمی می‌کند که جمعا به آنها GERD گفته می‌شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#83d5ed”]
چنانچه رفلاکس گوارشی در کودکان درمان نشود منجر به ایجاد سوء تغذیه و اختلال در رشد کودک خواهد شد. اگر کودک شما به بیماری رفلاکس گوارشی مبتلا است او را برای معاینه نزد متخصص اطفال ببرید تا پزشک متخصص پس از بررسی کودک، دستورات لازم برای درمان او را تجویز نماید. متخصصین ما در کلینیک تخصصی اطفال امید قادر به ارائه بهترین روش‌های درمان برای رفلاکس گوارشی در کودکان هستند. درصورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره‌های 02188898440 و 02188898441 تماس بگیرید.[/alert]
دلایل
دلایل متعددی در ایجاد رفلاکس گوارشی اطفال نقش دارند که شامل موارد زیر هستند:
- طول مری در داخل شکم
- زاویه‌ی آن در محلی که معده و مری به هم متصل می‌شوند.
- وضعیت عضلات انتهایی مری
- تنگی فیبرهای عضلانی دیافراگم
ممکن است که مری بعضی از اطفال دریچه‌ی ضعیفی داشته باشند که به طور مخصوص به نوع خاصی از غذا، نوشیدنی‌ها و التهاب‌های موجود در مری حساس باشند که باعث ایجاد مشکل می‌شوند.
علائم
علائم رفلاکس گوارشی در اطفال جدی‌تر از دردهای معده‌ای معمول یا دفع بزاق دهان است. ممکن است که رفلاکس گوارشی به اشکال زیر در اطفال روی دهد:
- بی اشتهایی کودک یا عدم وزن گیری
- تجربه‌ی دشواری در تنفس
- درد و سوزش در بخش‌های فوقانی سینه که به آنها سوزش سر دل گفته می‌شود.
- درد یا عدم راحتی در هنگام بلع
- سرفه‌ی متناوب، خس خس سینه‌ی کودک و یا گرفتگی صدا
- آروغ زدن زیاد
- حالت تهوع متناوب
- احساس اسید معده در گلو
- احساس این که غذا در گلو گیر کرده است
- دردی که با دراز کشیدن بدتر می‌شود.
تماس طولانی مدت و مزمن پوشش داخلی مری با اسید معده فرد را به سمت شرایط پیش از سرطان سوق می‌دهد و حالتی به نام مری بارت ایجاد می‌کند. این مسئله حتی در صورت عدم درمان و کنترل موثر باعث سرطان مری نیز می‌شود اگر چه این عارضه در اطفال نادر است.
تشخیص
در اکثر موارد پزشک با مرور علائم و تاریخچه‌ی پزشکی و شرح حال بیمار، ریفلاکس را تشخیص می‌دهد. اگر علائم با تغییر سبک زندگی و درمان‌های ضد ریفلاکس بهتر نشد، کودک شما احتمالا به آزمایشاتی جهت چک رفلاکس گوارشی و سایر مشکلات نیاز پیدا خواهد کرد. آزمایشات متعددی به پزشک در تشخیص رفلاکس گوارشی کمک می‌کنند. گاهی اوقات پزشک بیش از یک آزمایش را برای تشخیص درخواست می‌کند. آزمایشات معمول شامل موارد زیر هستند:
مطالعه‌ی دستگاه گوارش فوقانی
مطالعه‌ی دستگاه گوارش فوقانی شامل شیوه بلعیدن مایعی حاجب به نام باریوم است. برای کودکان بزرگ‌تر، باریوم با یک بطری نوشیدنی یا با یک غذای جامد مخلوط می‌شود. متخصصین گوارش عکس‌های رادیولوژی متعددی از کودک می‌گیرند تا شیوه کارکرد باریوم در مری و معده را مورد مطالعه قرار دهند.
مانیتور کردن امپدانس و PH مری
این روش میزان اسید و مایع موجود در مری کودک را اندازه می‌گیرد. یک پزشک یا پرستار لوله‌ای ارتجاعی را از طریق بینی وارد معده می‌کند. انتهای لوله در درون مری زمان و میزان برگشت اسید از معده به سمت بالا را اندازه می‌گیرد. انتهای دیگر لوله به یک مانیتور وصل است که این اندازه گیری را نشان می‌دهد. کودک شما به مدت 24 ساعت این لوله را تحمل می‌کند به همین علت ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان باشد.
نمونه برداری (بیوپسی) و اندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی
این روش تشخیصی از یک اندوسکوپ، یک لوله‌ی ارتجاعی که در انتهای آن یک دوربین و مولد نور وجود دارد، استفاده می‌کند. پزشک اندوسکوپ را به درون مری، معده و ابتدای روده‌ی کوچک کودک شما هدایت می‌کند.در تصاویر ارسال شده از اندوسکوپ چندین نمونه برداری (بیوپسی) نیز انجام می‌دهد.
درمان رفلاکس گوارشی در کودکان
بسته به شدت علائم در کودک، پزشک ممکن است پیشنهاد تغییر در سبک زندگی، دارو و یا حتی جراحی را بدهد.
تغییر سبک زندگی
کمک در تغییر سبک زندگی علائم رفلاکس گوارشی در کودک را کاهش می‌دهد. بهتر است که کودک یا نوجوان شما این موارد را رعایت کند:
- در صورت نیاز، کاهش وزن
- وعده‌های غذایی سبک‌تر و کم‌تری را بخورد.
- منع مصرف غذاهای پرچربی
- پوشیدن لباس‌های گشاد در اطراف شکم
- تا سه ساعت بعد از صرف غذا دراز نکشد و در هنگام نشستن خم نباشد.
- خوابیدن و دراز کشیدن در یک زاویه‌ی ملایم. سر کودک خود را 20 سانتی‌متر از تخت بالاتر بیاورید و برای این کار بالش بیشتری را زیر سرش بگذارید.
داروها
اگر تغییرات سبک زندگی و خانگی به اندازه‌ی کافی جواب نداد، ممکن است که پزشک درخواست تجویز دارو برای رفلاکس گوارشی دهد. داروها از طریق کاهش میزان اسید موحود در معده‌ی کودک تاثیرگذار هستند. بعضی از داروهای رفلاکس گوارشی در کودکان بدون نسخه هستند و بعضی دیگر نیاز به نسخه دارند. داروها شامل موارد زیر هستند:
- آنتی اسیدهای بدون نسخه
- H2 بلوکرها که تولید اسید معده را کاهش می‌دهند.
- مهار کننده‌های پمپ پروتون که میزان اسیدی که معده می‌سازد را کم می‌کند.
- پروکینتیک‌ها که به تخلیه‌ی سریع‌تر معده کمک می‌کند.
جراحی
یک متخصص گوارش اطفال ممکن است که در صورت عدم بهبود در علائم رفلاکس گوارشی کودک یا نوجوان با تغییر سبک زندگی و دارو درمانی، درخواست جراحی کند. عوارض جراحی در اطفال بیشتر از دارو درمانی است.
پیشگیری
برای جلوگیری از ایجاد رفلاکس گوارشی در کودکان راه‌های زیادی وجود دارد که عبارتند از:
- کودکانی که اضافه وزن دارند بهتر است که رژیم غذایی بگیرند و برای کاهش وزن ورزش کنند.
- کودکان مبتلا به رفلاکس گوارشی بهتر است که از پوشیدن لباس‌های تنگ خصوصا اطراف شکم خودداری کنند.
- در صورت امکان، کودکان مبتلا به رفلاکس گوارشی بهتر است که از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خودداری کنند مثل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن. تایلانول (استامینوفن) جایگزین خوبی برای تسکین است.
- بهتر است که کودک بعد از صرف غذا راه برود و بلافاصله نخوابد.
- بهتر است که کودک از مصرف میان وعده قبل از خواب خودداری کند. به طور کلی تا دو ساعت قبل از خواب غذایی نخورد.
- هنگام خواب بهتر است که کودک به سمت چپ بخوابد. زیرا در این حالتی که به سمت راست بخوابید، معده در سطح بالاتری از مری قرار می‌گیرد که باعث ایجاد فشار بر اسفنکتر قسمت تحتانی مری می‌شود و ریسک برگشت مایع به درون مری را افزایش می‌دهد.
- بهتر است که کودک در وضعیت بهتری بخوابد تا ریسک برگشت اسید کم‌تر شود برای این کار سر تخت را 15 سانتی‌متر بالاتر بیاورید.
- اگرچه جویدن آدامس کمک کننده است. بزاق دهان به خنثی کردن اسید و فاکتورهای دیگر کمک کرده و از مری محافظت می‌کند برای همین جویدن آدامس برای سی دقیقه بعد از وعده‌ی غذایی برای تسکین سوزش سر دل کمک کننده است و حتی از آسیب‌های ناشی از رفلاکس گوارشی نیز جلوگیری می‌کند. جویدن آدامس و یا موارد دیگر به تولید تولید بزاق مفید است.
