نوزادان حتی در رحم مادر نیز سکسکه میکنند، که گاهیاوقات هشداری برای مادران باردار است و گاهی نیز کاملاً طبیعی است. برخی از مادران متعجب میشوند که چگونه نوزادان میتوانند در رحم سکسکه کنند، چون نوزادان هنوز نفس نمیکشند. اما سکسکهها به نفس کشیدن ارتباطی ندارد: سکسکه انقباض ناگهانی دیافراگم است که به علت سوزش یا تحریک عضلات ایجاد میشود. سکسکه در کودکان معمولاً به علت تغذیه (شیرمادر، شیرخشک یا دیگر غذاها) رخ میدهد. سکسکه موجب رنجش والدین میشود اما برای کودک ناراحتکننده نیست. اگر سکسکه با فعالیتهای روزانه او مانند خوابیدن یا غذا خوردن تداخل ایجاد نکند، نیازی به مراجعه به پزشک نیست. کودکانی که دچار بیماری رفلاکس معده هستند، ممکن است بیشتر اوقات سکسکه کنند. اگر نوزاد شما اغلب سکسکه میکند، با پزشک او دراین باره صحبت کنید، بویژه اگر او زیاد آب دهانش را بیرون میریزد یا سرفه میکند و بدخو به نظر میرسد. علاوه براین، اگر سکسکه نوزاد شما، قابل کنترل نیست، که اغلب این اتفاق میافتد، یا اغلب پس از یکسالگی رخ میدهد، با پزشک مشورت کنید. سکسکههای غیرطبیعی (در موارد خیلی نادر) نشانهای از یک مشکل پزشکی اساسی خیلی جدی است. در مورد نحوه توقف سکسکه، نظریههای مختلفی وجود دارد اما کار زیادی نیست که بتوان برای متوقف کردن آن انجام داد، و سکسکه بسرعت برطرف میشود. برخی معتقدند برای رفع سکسکه کودکان باید چیزی را بمکند و اینکار به آنها آسیبی نمیرساند و میتواند کمک کننده باشد. سعی نکنید که با ترساندن کودک، فشار دادن کره چشم یا فشار بر نرمه سر یا کشیدن زبان او، که در برخی فرهنگها از روشهای درمانی محلی است، سکسکه را درمان کنید. هیچ شواهدی وجود ندارد که این روشها نتیجهبخش است، و ممکن است در حین انجام آن به کودک آسیب وارد شود.
کودکان کارهای ستودنی انجام میدهند، از زمزمههای کوچک گرفته تا خمیازه، اما گاهی اوقات فهمیدن اینکه کارهایی که کودکان انجام میدهند بخش طبیعی رشد آنهاست یا خیر، مشکل است. هنگامی که نوزاد سکسکه میکند،اینکار بانمک و شیرین به نظر میرسد،اما ممکن است اطلاع نداشته باشید که آیا این مسئله طبیعی است؟ پاسخ کوتاه بله است. سکسکه در کودک و نوزاد کاملاً بیخطر است و تنها نشانهای از رشد کودک است.سکسکه که در دستگاه گوارش رخ میدهد، تقریباً هرگز نشانه مشکلی در نوزادان و کودکان نیست.
برای دریافت مشاوره و نوبت ویزیت در کلینیک تخصصی کودکان امید میتوانید با شماره ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۰ و ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۱ تماس حاصل فرمایید.
علت سکسکه در کودکان چیست؟
سکسکه در کودکان، دقیقاً مانند بزرگسالان، به علت اسپاسم و گرفتگی دیافگرام کوچک و در حال رشد او رخ میدهد، دیافراگم عضله بزرگی است که از زیر قفسه سینه عبور میکند و هنگامی که نفس میکشیم به سمت بالا و پایین حرکت میکند. گرچه هیچ کس بطور قطع از علت سکسکه اطلاعی ندارد، (به نظر میرسد که هیچ هدف واضح و مفیدی ندارد)، موارد زیادی وجود دارد که میتواند محرک این اسپاسم باشد. سکسکه نوزادان اغلب زمانی رخ میدهد که کودک بیش از حد غذا خورده، سریع غذا خورده یا مقدار زیادی هوا همراه با غذا بلعیده است. هرکدام از این اتفاقات میتواند منجر به ورم معده شود. هنگامی که معده ورم میکند، به دیافراگم فشار وارد شده، که منجر به اسپاسم آن میشود. فورجنی اضافه میکند که برای نوزادان بسیار شایع است که پس از غذا خوردن یا حتی حین غذا خوردن سکسکه کنند. سسکسه در بچهها میتواند نتیجه تغییرات ناگهانی در دمای معده باشد. به عنوان مثال میتوان گفت، شما به کودک شیر سرد میدهید و سپس چند دقیقه بعد مقداری غلات برنج گرم به او میدهید. این ترکیب در واقع میتواند باعث شروع سکسکه در کودک شود. علاوه بر محرکهای مرتبط با غذا خوردن کودک، گاهی سکسکه دائمی کودک یا نوزاد میتواند دلیلی کاملاً متفاوت داشته باشد. علت اصلی معمولاً رفلاکس معده است که اغلب GER نامیده میشود. هنگامی که کودک دچار رفلاکس معده میشود، غذاها را اندکی هضم کرده و اسید معده به سمت مری برمیگردد و باعث سوزش و ناراحتی آن میشود. از آنجایی که مری از دیافراگم عبور میکند، باعث تحریک آن شده و منجر به سکسکه زیاد کودک میشود. این مسئله جدی به نظر میرسد اما کاملاً عادی است و همیشه برای کودک مشکل ایجاد نمیکند. بیان این نکته مهم است که سکسکه بخودی خود نشانه رفلاکس معده نیست. در اینجا نکات دیگری وجود دارد که نشاندهنده رفلاکس معده است:
- اغلب اوقات کودک گریه میکند.
- هنگام غذا خوردن یا پس از آن، بیش از حد به بدن خود قوس میدهد.
- بیش از حد طبیعی آب دهانش را بیرون میریزد.
اگر چندین نشانه بالا را مشاهده کردید، و به اینکه سکسکه نوزاد ممکن است به علت بیماری رفلاکس معده باشد، شک کردید، به پزشک اطفال مراجعه کنید. خبرخوب این است که این مشکل به راحتی درمان میشود. کودکان میتوانند چندین بار در روز سکسکه کنند، که 10 دقیقه یا بیشتر طول میکشد. به عنوان یک قانون کلی، اگر کودک شاد است و ناراحت به نظر نمیرسد، سکسکه او باعث نگرانی نخواهد بود. این مسئله بخصوص برای مادران و پدرانی که تازه صاحب فرزند شدهاند، میتواند نگرانکننده باشد اما سکسکه پس از چند دقیقه برطرف میشود. میتوانید صبر کنید و اجازه دهید که سکسکه خودبخود رفع شود. اگر سکسکه ادامه پیدا کند و به نظر میرسد که برای کودک ناراحتکننده است، به متخصص اطفال اطلاع دهید تا علت آن را مشخص کند.
چگونه سکسکه کودکان را برطرف کنیم؟
حتی اگر سکسکه بی ضرر باشد، طبیعی است که میخواهید کودک شما از این اسپاسم رهایی پیدا کند. بطور کلی، اگر سکسکه کودک یا نوزاد با غذا خوردن بیش از حد، ورم معده یا رفلاکس معده مرتبط باشد، میتوانید سکسکه را با دادن مقدار کمتری غذا به کودک تسکین دهید، و به خاطر داشته باشید که مکرراً به کودک کمک کنید تا آروغ بزند. سکسکه کودک به علت انقباض دیافگرام و بسته شدن سریع تارهای صوتی ایجاد میشود. بسته شدن سریع تارهای صوتی علت صدای سکسکه است. با اینکه سکسکه باعث رنجش بزرگسالان میشود، خیلی از افراد فکر می کنند که سکسکه کودکان را نیز ناراحت میکند. با این حال نوزادان معولاً تحت تاثیر سکسکه قرار نمیگیرند. در حقیقت، بسیاری از کودکان می توانند در حالی که سکسکه میکنند بخوابند بدون اینکه مشکلی برای آنها ایجاد شود، و سکسکه به ندرت در تنفس کودک تداخل ایجاد کرده یا روی آن تاثیری میگذارد. اما اگر میخواهید که سکسکه کودکتان را برطرف کنید، نکاتی در اینجا آورده شده است که شما را راهنمایی میکند:
- به کودک کمک کنید آروغ بزند.
- به کودک پستانک بدهید.
- به سکسکه نوزاد اجازه دهید تا دوره خود را طی کند.
- به کودک شربت گریپ واتر بدهید.
بعد از غذا خوردن به کودک فرصت بدهیم تا آروغ بزند و این کار کمک میکند تا سکسکه برطرف شود، چون آروغ زدن باعث رفع گازهای اضافی شده که منجر به سکسکه میشوند. آروغ زدن چون کودک را در حالت ایستاده قرار میدهد، کمک کننده است. در اینجا نکاتی برای توقف سکسکه نوزادی که از شیر مادر یا شیشه تغذیه میکنند بیان شده است:
اگر کودک از شیر مادر تغذیه میکند
هنگامی که میخواهید کودک را از یک سینه به سینه دیگر جابجا کنید، سعی کنید آروغ بزند.
- اگر به نظر میرسد که علت اصلی سکسکه نوزاد بلعیدن هوا باشد، خوب است که نحوه دهان گرفتن سینه توسط کودک دوباره بررسی شود. اطمینان حاصل کنید که لبهای کودک بطور کامل بدور هاله سینه و نه فقط نوک سینه، چسبیده باشد.
اگر کودک با شیشه شیر میخورد
- پزشکان پیشنهاد میکنند که پس از اینکه کودک نصف شیر شیشه را خورد، آروغ بزند و پس از 5 تا 10 دقیقه استراحت بقیه شیر را بخورد. شیر خوردن کامل کودک، وقتی که او آرام است، در واقع می تواند سکسکه را متوقف کند.
- سعی کنید که شیشه را جابجا کنید تا هوا در نزدیک نوک شیشه نباشد و به جای آن در انتهای شیشه جمع شود.
برای کودکان و نوزادانی که از شیشه و شیر مادر تغذیه میکنند
- پس از هربار شیر دادن به کودک، او را به مدت 20 تا 30 دقیقه مستقیم بنشانید.
- اگر علت مشخصی برای سکسکه وجود ندارد، مالش پشت کودک یا تکان دادن کودک میتواند مفید باشد.
سکسکه بچهها همیشه به علت تغذیه کودک ایجاد نمیشود. هنگامی که کودک شروع به سکسکه میکند، اجازه دهید که پستانک بمکند، چرا که اینکار باعث آرام شدن دیافراگم شده و ممکن است به رفع سکسکه کمک کند.
اغلب سکسکه کودک شما خودبخود برطرف میشود. اگر سکسکه باعث ناراحتی کودک نمیشود، پس میتوانید اجازه دهید که سکسکه دوره خودش را طی کند. اگر شما در روند آن دخالتی نکردید و سکسکه کودک بطور خودبخود برطرف نشد، به پزشک مراجعه کنید. این مسئله به ندرت پیش میآید اما ممکن است که سکسکه نشانه یک مشکل پزشکی جدی باشد.
اگر فکر میکنید که سکسکه باعث ایجاد ناراحتی برای کودک میشود، پس میتوانید از شربت گریپ واتر استفاده کنید. گریپ واتر ترکیبی از گیاهان و آب است که برخی بر این باورند که کولیک ودیگر مشکلات روده را برطرف میکند. انواع گیاهانی که در گریپ واتر بکار می رود، متفاوت است و ممکن است شامل زنجبیل،رازیانه، بابونه و دارچین باشد. گرچه شواهدی وجود ندارد که گریپ واتر به رفع سکسکه کمک کند، اما این یک محصول نسبتا بی ضرر است. همیشه توصیه میشود قبل از اینکه چیز جدیدی به کودک خود بدهید، با پزشک مشورت کنید.
- هرگز برای مقابله با سکسکه کودک را نترسانید. اینکار بندرت به نتیجه میرسد.
- از گذاشتن پارچه خیس روی پیشانی خودداری کنید چرا که اینکار موثر نیست.
- نگه داشتن نفس، کاری است که هرگز نباید در کودکان انجام شود. واضح و آشکار است که این کار خطرناک است.
- بسیاری از افراد، کشیدن زبان کودک و فشار داردن پیشانی یا نرمه سر (قسمت نرم روی سر کودک) را توصیه میکنند. و سرانجام اینکه بهترین کار این است که منتظر بمانید و مطمئن باشید که سکسکه خودبخود برطرف میشود.
چگونه از سکسکه در نوزادان پیشگیری کنیم؟
البته که شما تمایل دارید که از ترفندهایی استفاده کنید تا در مرحله اول از سکسکه بچهها پیشگیری کنید. با اینکه هیچ روش تضمینی وجود ندارد که سکسکه را دفع کنید، اما در اینجا نکاتی برای جلوگیری از سکسکه آورده شده است تا به ذهن بسپارید:
- راهحل پیشگیری از سکسکه در نوزاد خودداری از بیش از حد غذا دادن است. در حین غذا دادن به کودک فرصت بدهید تا آروغ بزند و اینکار کمک میکند که معده بیش از حد و خیلی سریع پر نشود.
- در کودکانی که با شیشه شیر میخورند، اطمینان حاصل کنید که کودک در حین شیر خوردن هوای زیادی را نبلعد.
- پس از غذا خوردن و قبل از اینکه کودک را بخوابانید، او را چند دقیقه صاف نگه دارید چون به پیشگیری از سکسکه کمک میکند،زیرا حالت نگه داشتن کودک میتواند بر رفلاکس او اثر بگذارد.
سکسکه در نوزادان همراه با رشد کودک کمتر میشود. معمولاً تا 6 ماهگی سکسکه کمی کاهش مییابد، اما اگر کودک 9 ماهه نیز سکسکه کند، جای نگرانی نیست. در آخر اینکه، به یاد داشته باشید که سکسکهها در نوزادان یا کودکان به ندرت مشکلی جدی ایجاد میکنند. سکسکه در نوزادان بسیارشایع و بیخطر است.
چه زمانی سکسکه باعث نگرانی است؟
در کودکانی که کمتر از 12 ماه دارند، سکسکه کاملاً طبیعی است. آنها همچنین میتوانند در حالی که در رحم هستند سکسکه کنند. با این وجود، اگر کودک شما زیاد سکسکه میکند، بخصوص اگر آنها هنگام سکسکه ناراحت و مضطرب هستند، خوب است که با پزشک مشورت کنید. چرا که ممکن است نشانهای از مشکلات پزشکی دیگری باشد. همچنین اگر سکسکه در خواب کودک اختلال ایجاد میکند یا حتی پس از یکسالگی کودک ادامه یافته، با پزشک مشورت کنید. بیان این نکته اهمیت دارد که پزشک توصیه میکند که از بسیاری از درمانهای کلیشهای برای سکسکه کودکان خودداری کنید. به عنوان مثال، کودک را نترسانید یا زبان او را نکشید. این روشها معمولاً برای کودکان تاثیری ندارند و ممکن است بجای مفید بودن، مضر باشد.
چشم اندازی بر درمان سکسکه در نوزادان
همیشه علتهای سکسکهها در نوزادان مشخص نیست. با این حال تا زمانی که کودک شما همراه با سکسکه استفراغ نمیکند و به نظر نمیرسد که سکسکه او را آزار میدهد، و زیر یکسال سن دارد، سکسکه میتواند بخش طبیعی از رشد او باشد. زمانی که کودک به سن یکسالگی رسید، سکسکه خودبخود برطرف میشود.گرچه، اگر سکسکه بعد از این زمان نیز ادامه یافت،یا اگر کودک به دلیل سکسکه ناراحت به نظر میرسد یا بطور غیرطبیعی بدخو شده است، به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند علتهای احتمالی دیگر را رد کند.