پانکراس شما هورمونی به نام انسولین تولید کند که گلوکوز را از خون گرفته و برای تغذیه به سلول‌های بدن می‌رساند. در دیابت نوع 2، سلول‌های بدن به انسولین واکنش نشان نمی‌دهند و گلوکوز در خون جمع می‌شود. به این عارضه مقاومت نسبت به انسولین گفته می‌شود. در نهایت، میزان قند خون در بدن افزایش می‌یابد که منجر به ایجاد بیماری‌های دیگر مانند بیماری‌های قلبی، کوری و نارسایی کلیوی در آینده می‌شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#83d5ed”]
در گذشته گمان می‌شد که کودکان تنها به دیابت نوع یک مبتلا می‌شوند ولی امروزه تحقیقات نشان می‌دهند که دیابت نیز درصد قابل توجهی از کودکان را مبتلا می‌سازد. ابتلا به دیابت نوع 2 در کودکان علل متفاوتی دارد که مهم‌ترین علت آن چاقی و اضافه وزن در کودکان است. از این رو توجه والدین به تغذیه کودکان نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا کودکان به این بیماری خواهد داشت. چنان‌چه علائم دیابت نوع دو در کودکان به موقع شناسایی نشود و کودک انسولین مورد نیاز خود را دریافت نکنند خطرات زیادی برای کودک به وجود خواهد آمد؛ بنابراین بهتر است والدین نسبت به علائم این بیماری در کودک خود آگاهی لازم را داشته باشند تا با مراجعه به موقع به پزشک جان کودک خود را نجات دهند. متخصصان و مشاوران ما در کلینیک تخصصی اطفال امید قادر به راهنمایی و پاسخ به کلیه سؤالات شما در این زمینه هستند. به منظور رزرو نوبت و یا مشاوره با متخصصان ما با شماره‌های 02188898440 و 02188898441 تماس بگیرید.
[/alert]
علت
تنهاترین و بزرگ‌ترین دلیل این که کودکان به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند اضافه وزن آنها است. زمانی که کودک بسیار سنگین شود، احتمال این که به دیابت مبتلا شود دو برابر می‌شود. یک یا چند عامل از عوامل زیر در اضافه وزن یا چاقی کودک مؤثر هستند:
- خورد و خوراک ناسالم
- کم بودن فعالیت‌های بدنی
- اضافه وزن یکی از اعضای خانواده (اعضای زنده یا فوت شده)
- به ندرت، مشکلات هورمونی یا ابتلا به برخی بیماری‌ها
همانند بزرگسالان، کودکانی که در قسمت میانی بدن خود اضافه وزن بیشتری دارند بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
علائم دیابت نوع 2 در کودکان
در مرحله اول، ممکن است بیماری دیابت نوع دو در کودکان علامتی نداشته باشد. به مرور زمان شما باید به موارد زیر توجه داشته باشید:
- کاهش وزن بی‌دلیل
- احساس گرسنگی و تشنگی زیاد حتی پس از غذا خوردن
- خشکی دهان
- بیرون‌روی زیاد
- احساس خستگی و ضعف
- تاری دید
- تنگی نفس
- کندی روند خوب شدن و التیام یافتن زخم‌ها و بریدگی‌ها
- خارش پوست
- بی‌حسی و احساس گزگز در دست‌ها و پاها
در صورتی که هر یک از این علائم را در کودک خود مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.
عوارض
کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 با افزایش سن بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری‌های خطرناک هستند. بیماری‌های عروقی و بیماری قلبی بیماری‌های شایعی هستند که در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 دیده می‌شوند. بیماری‌های دیگر مانند مشکلات بینایی، آسیب‌های عصبی ممکن است در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 سریع‌تر از کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 سریع‌تر پیشروی کنند. مشکلات کنترل وزن، فشار خون بالا و هیپوگلیسیمی در کودکان مبتلا به این نوع دیابت نیز دیده می‌شوند. کاهش دید چشم و ضعف در عملکرد کلیه‌ها نیز ممکن است در طول عمر افراد مبتلا به دیابت نوع دو دیده شوند.
عواملی که احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش می‌دهند
احتمال ابتلای کودک به دیابت نوع 2 در کودکان افزایش می‌یابد اگر:
- چاق هستند یا اضافه وزن دارند. کودکانی که شاخص توده بدنی آنها بیش از 85 رصد است بیش از سایرین در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
- اگر خواهر یا بردار یا یکی از اعضای خانواده به دیابت نوع دو مبتلا باشد.
- علائم مقاومت نسبت به انسولین در آنها دیده می‌شود مانند ایجاد لکه‌های تیره روی پوست
- آنها به نژادی که بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند تعلق داشته باشند. کودکان آسیایی، کودکان ساکن جزایر اقیانوس آرام، آمریکایی‌های بومی، لاتین یا نژادهای آفریقایی بیش از سایرین در معرض ابتلا به دیابت نوع دو هستند.
تشخیص
دیابت نوع 2 در کودکان توسط پزشک متخصص اطفال تشخیص داده می‌شود. اگر پزشک نسبت به ابتلای کودک شما به دیابت نوع 2 مشکوک است ممکن است دستور انجام آزمایش تعیین سطح گلوکوز خون، آزمایش تحمل گلوکوز یا تست A1C را بدهد. در برخی موارد ممکن است تشخیص این که کودک شما به دیابت نوع دو مبتلا است چندین ماه طول بکشد.
اقدامات درمانی
اولین گام در درمان مراجعه به پزشک است. وی بر اساس قد و وزن کودک به شما خواهد گفت که آیا او دچار اضافه وزن یا چاقی هست یا خیر. وی برای تشخیص دیابت یا علائم پیشگیری از دیابت نوع 2 در کودکان دستور انجام آزمایش تعیین سطح قند خون را می‌دهد. اگر کودک به دیابت مبتلا باشد، گام‌های بعدی برای تعیین نوع دیابت کودک انجام می‌شود. تا زمانی که پزشک به اطمینان برسد برای وی انسولین تجویز می‌کند. زمانی که ابتلا به دیابت نوع 2 تأیید شد وی از شما خواهد خواست تا برخی از تغییرات را در سبک زندگی کودک ایجاد کنید. وی ممکن است برای وی متفورمین تجویز کند. این دارو و انسولین تنها داروهایی هستند که برای پایین نگه داشتن قند خون در کودکان زیر 18 سال تجویز می‌شوند. کودک باید هر سه ماه یک مرتبه آزمایش هموگلوبین A1C را بدهد. در این آزمایش متوسط سطح قند خون در هر دوره اندازه‌گیری می‌شود. همچنین در موارد زیر باید میزان سطح قند خون وی نیز مورد بررسی قرار گیرد:
- زمانی که درمان دیابت نوع دو شروع شده یا روش‌های درمانی تغییر می‌یابد.
- در صورتی که به اهداف درمانی دست نیافته باشد.
- در صورتی که انسولین مصرف کرده باشد.
- در صورتی که داروی سولفونیل اوره مصرف کرده باشد..
پزشک به شما چگونگی انجام آزمایش خون را آموزش می‌دهد و به شما خواهد گفت که چه مواقعی باید این کار را انجام دهید. بیشتر کارشناسان توصیه می‌کنند که اگر کودک انسولین مصرف می‌کند سه مرتبه در روز یا بیشتر میزان قند خون خود را اندازه‌گیری کند. در صورتی که انسولین مصرف نمی‌کند می‌تواند این کار را کمتر انجام دهد اما باید پس از خوردن هر وعده غذایی قند خون را آزمایش کند. وی همچنین می‌تواند از چسب‌ها انگشتی برای نظارت دائمی بر میزان گلوکوز خون خود استفاده کند. شما می‌توانید کودک را نزد یک متخصص تغذیه ببرید تا به وی در برنامه‌ریزی غذایی کمک کند. همچنین وی باید حداقل 60 دقیقه در روز ورزش کند. زمان در خانه ماندن و بی‌تحرکی کودک باید به اندازه 2 ساعت در روز محدود شود.
پیشگیری از دیابت نوع 2 در کودکان
گام‌های مشابه برای درمان دیابت نوع دو در پیشگیری از ابتلا به این بیماری نیز مؤثر هستند. انجام فعالیت‌های ورزشی و رژیم غذایی مناسب بهترین راه‌های پیشگیری از دیابت نوع 2 در کودکان هستند.
رژیم غذایی 
مصرف غذاهای مختلف به حفظ سلامت کودک کمک می‌کند. تلاش کنید که به کودک از همه گروه‌های غذایی بدهید.
ورزش
مطالعات نشان می‌دهد که ورزش کردن تأثیر چشمگیری در کاهش مقاومت نسبت به انسولین دارد. برخی از این ورزش‌ها که بسیار اثربخش هستند عبارتند از:
پیاده‌روی 
از آنجا که کودک تقریباً می‌تواند در هر جایی پیاده‌روی کند، این ورزش بسیار محبوب بوده و انجام ان برای کودکان مبتلا به انواع دیابت به شدت توصیه می‌شود. 30 دقیقه تا یک ساعت پیاده‌روی سریع سه مرتبه در هفته بسیار عالی است و روش آسان برای افزایش فعالیت‌های فیزیکی کودک است.
شنا کردن 
شنا عضلات را کشیده و شل می‌کند و فشاری بر مفاصل وارد نمی‌کند و به همین دلیل برای کودکان مبتلا به دیابت بسیار عالی است. برای کودکان مبتلا به دیابت یا انهایی که احتمال ابتلا به دیابت در آنها بیشتر است، شنا می‌تواند سطح کلسترول خون را بهبود بخشیده و کالری بیشتری بسوزاند و فشار کمتری بر بدن وارد کند.
یوگا 
یوگا با حرکات روان انعطاف‌پذیری، قدرت و تعادل بدن را افزایش می‌دهد. این ورزش برای کودکانی که به بیماری‌های مزمن مانند دیابت مبتلا هستند بسیار مفید است. این ورزش فشار را کاهش داده و عملکرد عصب‌ها را بهبود می‌دهد که منجر به افزایش سلامت روان می‌شود.
