بسیاری از کودکان ممکن است در حین رشد، به دلایل مختلفی، درد پا را تجربه کنند. اگر بعنوان والدین کودک نوپا با درد پای کودک مواجه شدهاید، به احتمال زیاد می‌خواهید علت آن را بدانید. اگر کودک از درد پا شکایت دارد، شاید متوجه شوید که شب‌ها دیرتر می‌خوابد یا حتی برای قدم زدن مسافت‌های طولانی نق می‌زند. شاید او در حال تجربه “دردهای رشد” باشد، که از دومین سال زندگی کودک تا چهار سالگی با کودک خواهد ماند. هرچند، مشکلات دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث درد پا شود. درد پا و قوزک نیز در کودکان هفت تا هشت ساله شایع است و در نتیجه فعالیت بیش از حد و دویدن‌های طولانی که کودکان هر روز انجام می‌دهند رخ می‌دهد. پیش از درمان پا درد کودک، تشخیص علت ریشه‌ای درد او و تشخیص آن توسط یک پزشک مجرب و انجام معالجات حرفه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بعنوان والدین کودک، شما همیشه باید مراقب علائم خطرناک برای سلامت کودک باشید. پاهای کودک نه تنها از استخوان‌ها و عضلات تشکیل شده‌اند، بلکه دارای لیگامان و رباط نیز هستند. این بخش‌های در تمام طول روز وزن بدن کودک را حمل می‌کنند، پس نباید زیاد تعجب برانگیز باشد که پادرد در میان کودکان نسبتاً شایع است. گاهی اوقات، کودکان درد را در بالای پاهای خود حس می‌کنند که هنگام پیاده‌روی و حتی ایستادن حس درد و ناراحتی به آنها می‌دهد. این درد می‌تواند خفیف یا شدید باشد، که به دلیل و وسعت هرگونه مصدومیت در پا بستگی دارد. بسیاری از والدین فکر می‌کنند کودکان مشکلات پا را با رشد خود پشت سر خواهند گذاشت، ولی باید به پزشک مراجعه کرد و در صورت لزوم مشکلات آنها را درمان نمود.
برای تشخیص دقیق علت درد پای بچه ها می توانید از راهنمایی های متخصصان ما در کلینیک تخصصی کودکان امید بهره مند شوید. برای مشاوره و رزرو نوبت قبلی با شماره های ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۰ و ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۱ تماس حاصل فرمایید.
علت ها و دلایل درد پاهای کودکان
پادرد در کودکان نوپا می‌تواند صرفاً درد ساده عضلات بخاطر استفاده بیش از حد از آنها باشد. کودکان در هنگام بازی کردن، دویدن، پریدن و بالا رفتن از اشیاء تمام توان خود را بکار می‌گیرند. به همین خاطر درد گهگاه چیزی نیست که شما نگران کند. از طرف دیگر، درد ممتد در پاهای کودک نوپای شما ممکن است نشانهای از مشکل دیگری در بدن کودک باشد. در اینجا لیستی از عارضه‌هایی که می‌تواند باعث پادرد در کودک نوپای شما شود آورده شده است:
کف پای صاف
اگر کودک شما به صافی کف پا یک ناهنجاری در پاست. این ناهنجاری هنگامی اتفاق می‌افتد که پا قوس طبیعی خود را نداشته باشد. هنگامی که کودک نوپای شد در حدود یک سالگی شروع به راه رفتن می‌کند، شاید متوجه شوید که پاهایش کمی خپل‌تر از پای کودک معمولی در این سن است. شکل قوسی استخوان وجود ندارد، ولی از طرف دیگر تشخیص این عارضه در این سن بسیار دشوار است. تا وقتی که کودک به سن دو الی سه سالگی برسد، شکل پا واضح‌تر خواهد شد. قوس داخلی ظاهری صاف خواهد داشت و زمین را لمس می‌کند. همچنین شاید متوجه شوید که کفش‌های کودک به طرز نادرستی زیر کف پا قرار گرفته است.
علایم کف پای صاف کودکان
- درد قوس پا
- درد پاشنه
- درد قوزک
- کج شدن پاشنه به سمت بیرون
- درد کمر
- درد لگن
- درد پا
دردهای رشد
اگر کودک شما در حال رشد است، شاید متوجه شوید که از درد پاها و ساق‌های خود شکایت دارد. اکثر پزشکان می‌گویند که رشد نباید با درد همراه باشد، ولی بعضی از کودکان نسبت به کشش صفحه‌های رشد در بدن حساس‌ترند. عضلات پای کودکان نوپایی که تازه شروع به راه رفتن کرده‌اند ممکن است بخاطر فعالیت‌های بیش از حد در دوران رشد، “خسته” شود. عضلات خسته معمولاً درد دارند و باعث علائم دردناک خواهند شد.
نشانه های دردهای رشد بچه ها
- بیشتر از حد معمول خواب‌آلود هستند
- بیشتر از حد معمول غذا می‌خورند
- می‌خواهند آنها را بغل بگیرید و علاقه‌ای به راه رفتن ندارند
- می‌خواهند شب‌ها پاهایشان را ماساژ دهید
- تمایلی به پوشیدن کفش ندارند
سندروم پای بی‌قرار
توضیح اینکه چرا کودکان نوپا به سندروم پای بی‌قرار مبتلا می‌شوند دشوار است. سندروم پای بی‌قرار (RLS) در واقع عارضه‌ای عصبی است که در آن پاها و ساق‌ها بیشتر از حد معمول حس پیدا می‌کنند. علت اصلی این سندروم ناشناخته مانده ولی کودکان نوپا به چند دلیل چنین عارضه‌ای را تجربه می‌کنند. این سندروم بیشتر در میان کودکان در سنین پایین‌تر و کودکان نوپا با عارضه‌های آلرژیک همچون آسم و اگزما دیده می‌شود. حس کودک تقریباً همانند حس “خارش داخلی” است. ضمناً این عارضه می‌تواند ناشی از دارو، کم‌خونی یا دیابت خردسالی باشد.
علایم سندرم پای بی قرار کودک
- می‌خواهند پاها یا ساق‌های خود را تکان دهند
- “خارش” داخلی
- درد در پاها و ساق آنها
- گرفتگی پا
سوء تغذیه
پا درد کودکان نوپا ممکن است ناشی از سوء تغذیه باشد. اولین آنها کم شدن آب بدن است. اگر شرایط جوی خیلی گرم و خشک است و کودک نوپای شما نیز مایعات کافی مصرف نمی‌کند، یا استفراغ می‌کند، باید به فکر جایگزینی الکترولیت باشید. پتاسیم و منیزیم پایین می‌تواند باعث گرفتگی در پاها و ساق‌ها شود. کم شدن آب بدن در کودکان نوپا می‌تواند مشکلی جدی باشد و به سرعت اتفاق افتد.
علائم بالینی
- شکایت از درد پا و گرفتگی پا
- خشکی دهان
- فقدان اشک
- فرورفتگی چشم‌ها
- به تازگی قرار گرفتن در معرض حرارت
- به تازگی مبتلا شدن به بیماری همراه با استفراغ و/یا اسهال
کم‌خونی
کم‌خونی نیز می‌تواند باعث درد مفصل و ماهیچه شود. هنگامی که آهن بدن به اندازه‌ای نباید که اکسیژن را به سلول‌ها برساند، باعث خستگی و درد می‌شود. کودکانی که مبتلا به کم‌خونی هستند غالباً از درد پا و ساق پا شکایت دارند.
علائم بالینی
- خستگی و خواب‌آلودگی
- پوست رنگ پریده
- بی اشتهایی
- درد عضلات
- سردرد
- احساس سرما
- سرگیجه
بیماری سیور
این بیماری از مصدومیت صفحه رشد در پاشنه پا عارض می‌شود. اگر کودک بیافتد یا بگونه‌ای بپرد که باعث ضربه خوردن به پاشنه پای او شود، این مصدومیت ممکن است رخ دهد. در برخی کودکان، شاید حتی زمانی که پاشنه پا صدمه دیده را یادتان نیاید. در اثر ضربه صفحه رشد ملتهب شد و تا وقتی که رشد پا متوقف نشده تسکین پیدا نمی‌کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه پادرد مقطعی و گاه و بیگاه کودک نوپایتان شدهاید، شاید چیزی برای نگرانی وجود نداشته باشد. اگر کودک نوپایتان دائماً در حال شکایت کردن از پادرد خود است، شاید بهتر باشد به متخصص اطفال مراجعه کنید. نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در کنار پادرد نشان‌دهنده وجود مشکلی باشد. این نشانه‌ها عبارتند از:
- پای پرانتزی
- راه رفتن روی پنجه
- بی دست و پایی و افتادن مکرر
- چرخش به داخل یا به خارج انگشتان پا
- خودداری از راه رفتن
- ناهنجاری پا
- گلایه از کمر و لگن درد
اگر متخصص اطفال به وجود مشکلی مشکوک شود، ممکن است شما را به یک متخصص ارتوپدی (با تخصص در بیماری‌ها پا) معرفی کند تا وی بتواند معاینات بیشتری انجام داده و روند درمان کودک را طرح ریزی کند.
رایج ترین روش های درمان پا درد در کودکان
گاهی اوقات، کودکان نوپا از بدن خود تا آخرین حد توان کار می‌کشد و ممکن است صرفاً از خستگی بیش از حد عضلات رنج ببرند. در ادامه اقداماتی آورده شده است که اگر پادرد کودک شما مکرر نیست و یا اگر پزشک مشکل خاصی را در پای کودک تشخیص نداد می‌تواند به تسکین پا درد کودک کمک کند. این اقدامات عبارتند از:
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#c48eb9″]
اگر سوالی در مورد هریک از روش های درمان پا درد بچه ها دارید در این قسمت کلیک کنید.
[/alert]
خریدن کفش‌های ضخیم
پاهای کودکان در این سن هنوز رشد کردن است. در مراحل اولیه راه رفتن، کودکان باید از کفش‌های ضخیم استفاده کنند تا به حمایت از عضلات و استخوان‌های پا کمک کند. با کودک خود به یک کفش فروشی بروید و از فروشنده بخواهید کفشی دقیقاً اندازه پای کودک به شما پیشنهاد کند. به یاد داشته باشید که پاهای کودکان خیلی سریع رشد می‌کنند، پس حتماً چند بار در سال برای خریدن کفش مناسب پای کودک به کفش فروشی مراجعه کنید.
استفاده از حمام گرم
می‌توانید پس از یک روز طولانی پر از دویدن، پریدن و بازی کردن یک حمام گرم بسیار آرامش بخش است. حمام گرم به ریلکس شدن عضلات خسته و آرام‌تر خوابیدن کودک کمک می‌کند. پس از استحمام با کمی پماد پای کودک را ماساژ دهید.
گذاشتن پای کودک در آب سرد یا گرم
گذاشتن پا در آب سرد یا گرم یکی از درمان‌های موثر برای پادرد است. آب گرم نقش موثری را در بهبود گردش خون بدن ایفا می‌کنند، در حالیکه آب سرد درد و تورم را تسکین می‌دهد. برای بهره بردن از این روش از اقدامات زیر پیروی کنید:
- ابتدا باید یک وان گرم و یک وان سرد آماده کنید (با دمایی که کودک بتواند تحمل کند)
- سپس کودک خود را روی یک صندلی بنشانید و سپس پاهای او را برای سه دقیقه در آب گرم بگذارید و سپس پاهایش را برای حدود ده ثانیه تا یک دقیقه در آب سرد قرار دهید.
- این فرآیند را دو الی سه بار تکرار کنید ولی فراموش نکنید که آخرین پاشویه باید با پای سرد باشد تا بهترین تأثیر را برای کودک ایجاد نماید.
- گزینه دیگری که می‌توانید بدون وان پر از آب این کار را انجام دهید کمپرس گرم و سرد است.
- می‌توانید با آب گرم شروع کرده و با آب سرد تراپی را به پایان برسانید، ده دقیقه انجام پاشویه در هر بار باعث تسکین دردپا نیز خواهد شد.
ماساژ
ماساژ پا نیز جریان خون در پا را افزایش می‌دهد. برای بهره بردن از این روش از اقدامات زیر پیروی کنید:
- بگذارید کودک به پشت بخوابد، پاهایش در وضعیت قرار گرفتن راحت دردناک خواهد بود.
- از داخل به بیرون دست‌هایتان را بمالید و گسترش دهید، با شدت ملایم تا زیاد، از بالا به پایین، تا جریان خون را در پاها تسهیل نمایید تا از احتقان جلوگیری شود.
- پاها را از نقطه ورم قوزک به سمت انگشتان پا بمالید تا ورم و درد تسکین یابد.
- دست‌هایتان از محل‌های نرم به سمت محل‌های سفت 1 (بالاتر از خطوط پوست جلوی قوزک، در مابین دو ماهیچه)، جایی که 2 (در نقطه میانی بالاترین نقطه قوزک و پشت قوزک قرار گرفته) و محل 3 ( در فرورفتگی میاان بالاترین نقطه قوزک از یک طرف قوزک به طرف دیگر آن)، حدوداً 1 دقیقه روی هر کدام
- دردناک‌ترین نقطه را مشخص کرده و از انگشتان خود برای 2 دقیقه ماساژ دادن با شدت ملایم تا زیاد استفاده کنید و به کودک بگوید به آرامی مفصل قوزک را حرکت دهد.
تشویق به مصرف مایعات
در زمانی که کودک به شکم درد مبتلاست یا در روزهای گرم، مطمئن شوید که کودک مایعات کافی مصرف نماید. محدود کردن مصرف مایعات شیرین فکر خوبی است، ولی با این وجود سعی کنید کودک بیشتر از آب، مایعات الکترولیت یا آبمیوه‌های رقیق استفاده کند.
پیشگیری از کم‌خونی
به کودک غذاهای سرشار از آهن بدهید تا پیش از ابتلای کودک به کم‌خونی از آن پیشگیری کنید. کودک را به مصرف خوراکی‌هایی همچون غلات صبحانه غنی شده با آهن، تخم مرغ، گوشت‌های بدون چربی و سبزیجات برگدار سبز تشویق کنید.
دارو
بر مصرف داروی کودک طبق تجویز پزشک نظارت داشته باشید. اگر دکتر داروهایی را برای تسکین درد کودک تجویز کرده است، کودک باید طبق تجویز پزشک داروها را مصرف کند. اگر کودک داروهای مسکّن خود را نمی‌خورد، از پزشک در مورد امکان مصرف داروهای مسکّن بدون نسخه مشورت بگیرید.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”
