درمان انگشتان کبوتری (چرخش پنجه پا به داخل) در کودکان طبق شدت چرخش

کودکانی که در هنگام راه رفتن پاهایشان رو به داخل قرار می‌گیرد، مبتلا به “انگشت کبوتری” یا “چرخش به داخل پا” هستند. این بیماری، یکی از عارضه‌های شایع پزشکی است که می‌تواند یک یا هر دو پای کودک را درگیر کند و به علل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از متخصصین عقیده دارند که هیچ درمانی برای رو به داخل بودن پاهای کودکان زیر شش ماه نیاز نیست. در صورت بروز بیماری متاتارسوس اداکتوس شدید در نوزادی، گچ‌گیری می‌تواند اثربخش باشد.مطالعات نشان داده است که اکثر نوزادان مبتلا به بیماری متاتارسوس اداکتوس در اوایل نوزادی، بدون هیچ مشکلی آن را پشت سر می‌گذارند. اگر چرخش به داخل پای نوزاد پس از شش ماهگی نیز تداوم یافت یا اگر صاف کردن آن دشوار انعطاف ناپذیر است، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص ارتوپد اطفال ارجاع دهد که می‌تواند با انواع مختلفی از گچ‌ها در یک دوره سه الی شش ماهه این عارضه کودک را درمان کند. هدف اصلی درمان، بهبود این عارضه پیش از شروع به راه رفتن کودک است.چرخش به داخل پا در کودکی معمولاً به مرور زمان به خودی خود ترمیم شده و نیازی به درمان ندارد. ولی اگر کودک شما در راه رفتن مشکل دارد، باید این عارضه را با متخصص اطفال در میان بگذارید تا وی بتواند شما را به یک ارتوپد ارجاع دهد. بریس شبانه (کفش‌های ویژه‌ای که میله‌های متصل بهم دارد) در گذشته برای درمان این عارضه استفاده می‌شد ولی موثر بودن این درمان اثبات نشده است. از آنجایی که چرخش به داخل پا اغلب اوقات به مرور زمان و به خودی خود درمان می‌شود، باید بخاطر داشته باشید تا از “درمان‌های” غیرتجویزی اجتناب کنید، از جمله کفش‌های ترمیمی، کابل‌ها پیچاننده، بریس‌های روزانه، تمرینات ورزشی، کفش پوشاندن یا درمان با دست کمر.

انواع پاهای رو به داخل

علل انگشتان کبوتری چیست؟

در بسیاری از کودکان، انگشتان کبوتری از رحم مادر ایجاد می‌شود. فضای محدود داخل رحم یعنی برخی از نوزادان در موقعیتی رشد می‌کنند که باعث خم شدن پا به سمت داخل می‌شود. به این عارضه، بیماری متاتارسوس اداکتوس می‌گویند.در برخی موارد، انگشتان کبوتری با رشد استخوان‌های پا در دوران تازه راه افتادن کودک رخ می‌دهد. چرخش به داخل پا در سن 2 سالگی می‌تواند ناشی از چرخش درشت نی یا استخوان ساق باشد، که به آن چرخش داخلی درشت نی می‌گویند. در سن سه سالگی یا بالاتر نیز ممکن است چرخش به داخل فمور یا استخوان ران رخ دهد که به نام چرخش به داخل استخوان ران شناخته می‌شود. به این عارضه آنتی ورژن فمورال نیز گفته می‌شود. دختران بیشتر مستعد ابتلا به چرخش به داخل استخوان ران هستند.

علائم انگشتان کبوتری چیست؟

در صورت ابتلای کودک به بیماری متاتارسوس اداکتوس، علائم براحتی در لحظه تولد یا مدت کوتاهی بعد از آن قابل مشاهده است. یک یا هر دو پای کودک حتی در هنگام استراحت به سمت داخل متمایل است. ممکن است لبه خارجی پای کودک نیز خمیده باشد، تقریباً به شکل یک هلال.چرخش داخلی درشت نی ممکن است تا هنگامی که کودک شروع به راه رفتن نکند مشخص نباشد. علامت مشخصه این بیماری چرخش رو به داخل یک یا هر دو پای کودک در هنگام قدم برداشتن است.چرخش به داخل استخوان ران نیز شاید بعد از سن سه سالگی قابل تشخیص باشد، ولی نشانه‌های واضح آن معمولاً در سن 5 الی 6 سالگی خود را نشان می‌دهد.در بسیاری از موارد، پا و زانو هر دو در هنگام قدم برداشتن کودک به داخل می‌چرخند. شاید این چرخش رو به داخل حتی در هنگام صاف ایستادن کودک نیز قابل مشاهده باشد. کودکان مبتلا به چرخش به داخل استخوان ران در هنگام نشستن، اغلب اوقات ران‌های خود را کاملاً روی زمین می‌چسبانند و پاهای خود را بیرون می‌گذارند که ایجاد یک شکل W مانند می‌کند. این یک عارضه نسبی است که به آن چرخش خارجی پا می‌گویند. در این عارضه پا به سمت بیرون می‌چرخد. همان عللی که باعث ایجاد مشکلات منجر به چرخش داخلی پا شده بود می‌تواند منجر به چرخش خارجی پا نیز شود.

آیا عوامل خطری نیز برای این بیماری وجود دارد؟

هر سه علت چرخش داخلی پا معمولاً زمینه خانوادگی دارد. یکی از والدین یا والدین آنها در کودکی دارای انگشتان کبوتری بوده‌اند که موجب منتقل شدن ژنتیکی این زمینه شده است. انگشتان کبوتری می‌تواند همراه سایر بیماری‌های رشد استخوانی بروز کند که پاها یا ساق آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

چطور عوارض احتمالی وجود دارد؟

• چرخش به داخل پا معمولاً باعث هیچ عارضه پزشکی نمی‌شود. شاید راه رفتن و دویدن تحت تأثیر قرار گیرند، که این امر می‌تواند با توانایی کودک در ورزش کردن، رقصیدن یا انجام سایر فعالیت‌ها تداخل ایجاد کند. در بسیاری از موارد، وجود بیماری انگشتان کبوتری تداخلی با فعالیت‌های کودک نخواهد داشت.
• در صورتی که این عارضه تقریباً جدی باشد، ممکن است کودک خجالتی و کمرو شود. همچنین ممکن است از سوی همسالان خود مورد تمسخر واقع شوند. به عنوان یکی از والدین، شما باید در مورد فرآیند بهبودی با فرزند خود صحبت کنید. همچنین به فکر انجام گفتار درمانی توسط متخصصی که تجربه درمان کودکان مبتلا به چالش‌های احساسی را دارد، باشید.

 آیا می‌توان انگشتان کبوتری را تشخیص داد؟

چرخش به داخل پا می‌تواند خفیف بوده و به سختی قابل تشخیص باشد. یا ممکن است به قدری واضح و شدید باشد که راه رفتن کودک را تحت تأثیر قرار دهد. برای تشخیص چرخش به داخل پا و علت احتمالی آن، پزشک راه رفتن و ایستادن کودک شما را ملاحظه می‌کند. همچنین پزشک باید به آرامی پاهای کودک شما را حرکت دهد، تا نحوه خم شدن زانو را حس کرده و علائم وجود پیچش یا چرخش در لگن نوزاد را بیابد.ضمناً شاید پزشک بخواهد از پا و ساق کودک عکس بگیرد. تست‌های تصویربرداری می‌تواند شامل عکس رادیولوژی یا سی تی اسکن باشد، تا پزشک بتواند نحوه همترازی پاها را ببیند. نوعی از نوار اشعه ایکس به نام فلوروسکوپی می‌ـواند استخوان‌های ساق و پای کودک را در حین حرکت مشخص کند. شاید متخصص اطفال بتواند به دقت علت انگشت کبوتری کودک را مشخص کند. یا در صورت شدیدتر بودن عارضه باید به متخصص ارتوپد کودکان مراجعه کرد.

آیا درمانی برای انگشتان کبوتری وجود دارد؟

• در موارد چرخش به داخل خفیف یا حتی متوسط پا، کودکان معمولاً بدون درمان این عارضه را پشت سر می‌گذارند. ممکن است چند سال طول بکشد، ولی غالباً استخوان‌ها در به خودی خود در تراز مناسب قرار می‌گیرند.
• نوزادان مبتلا به بیماری متاتارسوس اداکتوس شاید برای چند هفته نیاز به یک سری از گچ‌گیری‌ها روی پای درگیر خود داشته باشند. این روش درمانی معمولاً تا شش ماهگی کودک انجام نمی‌شود. هدف اصلی گچ‌گیری، بهبود همترازی پاها پیش از شروع به راه رفتن کودک است. شاید پزشک به شما تکنیک‌های کشش و ماساژی را یاد بدهد، که می‌توانند در رشد استخوان‌های کودک در جهت مناسب بسیار موثر باشند.
• برای اکثر موارد چرخش ساق یا چرخش به داخل استخوان ران، هیچ نیازی به استفاده از گچ، بریس یا کفش‌های مخصوص نیست. این مشکلات برای درمان صرفاً نیاز به زمان دارند. در گذشته بریس‌های شبانه و طیف وسیعی از سایر ابزارها برای درمان کودکان مبتلا به انگشتان کبوتری توصیه می‌شد. ولی این درمان‌ها بطور عمده‌ای بدون تأثیر شناخته شدند.
• در صورتی که در سن 9 یا 10 سالگی هیچ بهبودی چشمگیری حاصل نشد، ممکن است برای تراز کردن مناسب استخوان‌ها نیاز به جراحی باشد.

آینده کودک مبتلا به انگشتان کبوتری چگونه است؟

باید به خاطر بسپارید که انگشتان کبوتری به معنای وجود مشکلی دائمی در پا یا ساق کودک نیست. این بیماری باعث چرخش داخلی یا دشواری در راه رفتن دائمی کودک نخواهد شد. همچنین روی رشد یا سلامت استخوان‌هایشان تأثیری نخواهد داشت. طیف وسیعی از کودکان که مبتلا به چرخش به داخل پا بوده‌اند، بدون مشکل پاها و ساق‌هایی سالم و نرمال دارند بدون اینکه نیازی به جراحی یا هر نوع مداخله پزشکی دیگری باشد. هنگامی که جراحی تنها گزینه باشد، نرخ موفقیت بسیار بالایی دارد.آینده کودک مبتلا به انگشتان کبوتری تقریباً همیشه مثبت است. برای بسیاری از کودکان، این عارضه پیش از آنکه حتی بتوانند خاطره‌ای از آن را به حافظه بلند مدت خود بسپارند برطرف خواهد شد.