خروسک در بین کودکان 6 ماهه تا 3 ساله بسیار محتمل است. تخمین زده شده این بیماری ویروسی شایع هرساله %5 از کودکان 6 ماهه تا 3 ساله را مبتلا می‌سازد و محتمل‌ترین علت سوتتنفسی (صدای خسخس در مجرای تنفسی) در این گروه سنی شناخته شده است. برخی کودکان در معرض ابتلا به سندروم کروپ قرار دارند و ممکن است بدنشان عفونی شود. پسران بیش‌از دختران به این بیماری گرفتار می‌شوند و اواخر فصل پاییز و زمستان اوج ابتلا به این بیماری است. بحث این بیماری باید از سایر عارضه‌های وخیم‌تر مانند اپی‌گلوتیت حاد، التهاب نای براثر باکتری، واکنش‌های آلرژیزا شدید، یا استنشاق یک جسم خارجی جدا باشد.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#83d5ed”]
اگرچه سرفه رفلاکس طبیعی بدن است و به دليل تحريك مژه هاي برونش و دستگاه تنفس، تحريك و توسط اعصاب مركزي و تحريك ديافراگم ايجاد شود اما در بعضی موارد می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیماری در کودک باشد. یکی از این بیماری هایی که سرفه علامت و نشانه آن است بیماری خروسک است. در صورتی که علائم خروسک را در کودک خود مشاهده کردید، هرچه زودتر به متخصص اطفال مراجعه کنید تا با بررسی وضعیت کودک دستورات درمانی لازم را برای کودک صادر کند. متخصصین ما در کلینیک اطفال امید آماده پاسخگویی به سوالات شما در این زمینه هستند. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره‌های 02188898440 و 02188898441 تماس حاصل فرمایید.[/alert]
دلایل
شایع‌ترین علت سندروم کروپ یک عفونت ویروسی در مجرای تنفسی است که به راحتی میان کودکان سرایت پیدا میکند. معمولا ویروس‌هایی که باعث این عارضه می‌گردند شامل ویروس پاراآنفولانزا (علت اکثر عفونت‌ها شناخته شده)، آنفولانزا، آدنوویروس، ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)، و ویروس سرماخوردگی می‌شوند. پیش‌از اختراع واکسن، بیماری دیفتری علت اکثر خروسک‌ها شناخته می‌شد و آن را خروسک شامه‌زا می‌خواندند اما خوشبختانه امروزه با انجام واکسیناسیون این بیماری بسیار بهندرت اتفاق می‌افتد.
علائم خروسک در کودکان
این عفونت با یک سرماخوردگی، گرفتگی سینه و گلو، و کاهش دما به مدت 2 تا 3 روز آغاز می‌شود. بعدازآن معمولا سرفه به شکل سرفه سگ تا 3 روز ادامه پیدا میکند و به احتمال زیاد هنگام شب بر شدت آن افزوده خواهد شد. بروز سوتتنفسی (منظور خسخس کردن هنگام تنفس است)، گرفتگی صدا، مشکل بلعیدن غذا، و ناراحتی در مجرای تنفسی شایع هستند اما شاید شدیدتر بشوند یا نشوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
درصورت مشاهده این وضعیت‌ها به پزشک مراجعه کنید:
- کودک تب شدید داشته باشد.
- کودک سریع‌تر از حد نرمال نفس بکشد یا تنفس او پرسر و صدا باشد.
- علائم از دست رفتن آب بدن کودک مشاهده شود مانند خواب‌آلودگی زیاد، خشکی دهان، یا کاهش ادرار.
- صدای خسخس بلند حین نفس کشیدن شنیده شود.
- کودک به دلیل کم آوردن نفس با تقلا نفس بکشد یا مشکل صحبت کردن داشته باشد.
- کودک مشکل بلعیدن غذا داشته باشد یا به‌شدت آب از دهان او به بیرون جاری شود.
- نشانه‌های بی‌قراری یا کسالت در اثر ناراحتی مجرای تنفسی یا آب‌زدایی بدن در کودک بروز کند.
- بروز علائم ناراحتی مجرای تنفسی ازجمله به داخل کشیده شدن پوست اطراف قفسه‌سینه دراثر تنفس عمیق، سوزش بینی یا تنفس سریع؛ این علائم بیانگر شرایط اورژانسی بیمار می‌باشند.
سیانوز که با علائمی همچون پیدایش رنگ کبود در پوست، لب‌ها، یا ناخن‌ها به علت کمبود اکسیژن بدن بروز میکند و می‌بایست به عنوان شرایط اورژانسی در نظر گرفته شود.
تشخیص
این بیماری را می‌توان در اکثر کودکان مبتلا به خروسک تشخیص داد یعنی از روی سوابق بیماری فعلی، معاینه بدنی و مشاهده علائم خروسک در کودکان که قبلا گفته شد. معاینه و بررسی روزمره تنها برای بیمارانی است که علائم غیرعادی یا بسیار حاد در آنها مشاهده شود و مشخص شود این علائم به بیماری خروسک مربوط نمی‌شوند. بااینحال، عکسبرداری اشعه ایکس از قسمت جلو و عقب گردن می‌تواند علامت برج را که گویای باریک شدن نای است نشان دهد.
- ممکن است از دستگاه پالس اکسی‌متر یا اکسیژن‌سنج برای اندازه‌گیری مقدار اکسیژن داخل خون کودک استفاده شود. در واقع سنسور پوستی بر روی انگشت دست، پا یا گوش قرار داده می‌شود و از طریق یک سیم به دستگاه اکسی‌متر متصل می‌گردد. در دمای اتاق میزان اکسیژن نرمال باید بالاتر از 95% را نشان دهد.
- شاید به منظور تشخیص بیماری از بین خروسک و اپی‌گلوتیت که یک عارضه حادتر است، انجام عکسبرداری اشعه ایکس از بیمار درخواست شود. به طور کلی حالت باریک شدن قسمت بالایی مجرای تنفسی یا به عبارتی علامت برج را می‌توان با انجام عکسبرداری اشعه ایکس مشاهده کرد.
- معمولا نیازی به انجام آزمایشات خون نیست.
- کشت ویروسی و آزمایشات پادتن توصیه نمی‌شوند.
درمان خروسک کودکان در منزل
- با آن‌که موثر بودن هوای مرطوب یا مه‌آلود و قرار گرفتن در معرض هوای خنک جهت درمان علائم سندروم کروپ به اثبات نرسیده است، اما پزشکان همچنان این روش را در برنامه روزانه بیماران قرار می‌دهند برای‌اینکه کلا غیرتهاجمی هستند و طبق نظر این و آن به رفع علائم خفیف کودکان بیمار کمک میکند.
- به جایگزینی آب و آبمیوه به‌جای فرآوردهای لبنی توجه داشته باشید. نوشیدن جرعه‌جرعه مایعات می¬تواند خلط‌آور باشد و از روند آب‌زدایی بدن که اغلب با بیماری سندروم کروپ رخ می‌دهد، جلوگیری کند.
- گریه کردن می‌تواند سبب سرفه اسپاسمی شود. به منظور جلوگیری از اضطراب و ناراحتی کودک سعی کنید به او آرامش بدهید.
- ممکن است داروی استامینوفن (یا تیلنول) یا ایبوپروفن (ادویل، مورتین) برای تسکین تب یا گلودرد تجویز شود. هرگز نباید داروهای حاوی آسپرین را به کودکان تجویز کرد مگراینکه توسط پزشک و بدلیل خطر بروز یک بیماری حاد کبدی به‌نام سندروم ری تجویز شده باشد.
- معمولا مصرف داروهای بدون‌نسخه سرفه توصیه نمی‌شوند. از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زا مجرای تنفسی مانند دود سیگار پرهیز کنید.
درمان خروسک در کودکان
- به طور کلی تشخیص میزان شدت بیماری، هدف نخستین درمان محسوب می‌شود. این‌کار درمان بالینی را در مسیر صحیح هدایت خواهد کرد. با آن که درگذشته روش‌های درمانی قرار گرفتن در معرض هوای مرطوب یا خنک در برنامه روزانه بیمار توصیه می‌شد، اما موثر بودن این روش‌های درمانی به اثبات نرسیده است.
- ثابت شده درمان با داروهای استروئیدی به نفع تمامی کودکان مبتلا به سندورم کروپ است. ممکن است این داروها از راه دهان، تزریق به بدن یا درون رگ به بیمار داده شوند. گمان می‌رود استنشاق داروهای استروئیدی تاثیر کمتری داشته باشند. ازآنجاکه بیشتر خروسک‌ها در اثر عفونت ویروسی بروز می‌کنند، مفید بودن مصرف داروهای انتی‌بیوتیک در درمان کروپ مورد تایید قرار نگرفته است.
- احتمال دارد استعمال داروی اپی‌نفرین استنشاقی یا خوشه‌ای جهت تسکین علائم خفیف یا حاد کودکان تجویز شود. درحال‌حاضر هیچ‌گونه مدارکی دال بر استفاده داروی اپی‌نفرین خوشه‌ای به‌جای اپی‌نفرین استنشاقی وجود ندارد.
- درصورتی‌که کودک واکنش خوبی به درمان بدهد، احتمالا پزشک بیمار را به مدت چند ساعت تحت نظر داشته باشد تا از بروز مجدد علائم به دنبال از بین رفتن اثر داروها اطمینان حاصل کند. اگر بعد از درمان علائم بیماری دوباره ظاهر شد، آنوقت بیمار باید در بیمارستان بستری شود.
مراقبت‌های بعدی
- تاحدامکان به بیمار استراحت بدهید.
- نوشیدن مایعات به‌اندازه کافی فراموش نشود.
- تا می‌توانید کودک را آرام نگه دارید، برای‌اینکه احتمال بدتر شدن علائم تنفسی با گریه یا اضطراب وجود دارد.
- توجه داشته باشید بیمار داروهای تجویزی را طی مدت زمان تعیین شده مصرف نماید حتی‌اگر بهبودی بیمار زودتر از موعد حاصل شود.
- درصورت بازگشت یا وخیم‌تر شدن علائم بیماری، پزشک را از این موضوع مطلع ساخته یا به بخش اورژانس رجوع کنید.
پیشگیری
سندروم کروپ یک بیماری واگیردار است. درصورت‌امکان، از تماس با بیمارانی که دچار سرماخوردگی شده‌اند یا سرفه می‌کنند، خودداری نمایید.
- به منظور پیشگیری از شیوع عفونت شستن هرچندوقت یکبار دست‌ها فراموش نشود.
- علائم عفونت مجرای تنفسی را در مراحل ابتدایی درمان کنید.
- بیماران باید مقدار نوشیدن مایعات را افزایش دهند.
- از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زا مانند دود سیگار پرهیز کنید.
پیش‌بینی
علی‌رغم‌اینکه اکثر کودکان مبتلا به سندروم کروپ پس از 48 ساعت بهبود می‌یابند، در برخی موارد پروسه درمانی طولانی‌تر خواهد شد. در تعدادی کمی از موارد ممکن است به بستری شدن در بیمارستان جهت انجام مراقبت‌های ویژه نیاز باشد. از بین بیمارانی که بستری می‌شوند تنها 1 تا 2 درصد احتمال می‌رود عارضه آنقدر حاد شود که به تنفس مصنوعی یا بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه اطفال نیاز باشد.
