ستون فقرات ما بخش مهمی از بدن ما است. ستون فقرات یک بخش حیاتی از سیستم عصبی مرکزی است که مستقیم بوده و منحنی نیست، اما از زاویه جانبی (کنار) تقریبا مثل یک حرف “S” به نظر می‌رسد. اما در بعضي از کودکان، هنگامي که از جلو يا عقب ديده مي‌شود، به‌صورت منحني است. این به‌خاطر شرایطی است که اسکولیوز (کژپشتی یا کجی ستون فقرات) نامیده می‌شود که انحنای جانبی را در ستون فقرات ایجاد می‌کند. اسکولیوز یک اختلال رایج در میان کودکان بین 10 تا 15 ساله است. اگر فرزند شما کوژپشت باشد، درمان توصیه شده بستگی به سن او، شدت انحنا و این نکته دارد که آیا شرایط او رو به وخامت است یا خیر. بسیاری از کودکان به درمان نیاز ندارند و تنها تعداد کمی از آنها به عمل جراحی نیاز دارند.
هنگامی که فرزند شما مبتلا به اسکولیوز ذاتی جوانی تشخیص داده می‌شود، احساس نگرانی و سردرگمی رایج است. کژپشتی بر ستون فقرات تاثیر می‌گذارد. انحناهای کوچک معمولا مشکلاتی ایجاد نمی‌کنند. اما انحنایی که بدتر می‌شود می‌تواند برای سلامت فرد مخاطره‌آمیز باشد. منحنی‌های بسیار بزرگ می‌توانند به مفاصل آسیب رسانده و سبب آرتروز ستون فقرات شوند. خوشبختانه اکثر والدین تشویق می‌شوند که به پزشک مراجعه کنند. اگر فرزند شما مبتلا به کج پشتی ستون فقرات باشد، پزشک شما به تعیین مراحل بعدی کمک خواهد کرد. بدانید که درمان‌های مدرن بسیار بهتر از چند دهه قبل است و نتایج بلندمدت برای کودکان مبتلا به اسکولیوز بسیار عالی است.
با مشاهده علایم بیماری اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات در کودکان سریعا جهت درمان آن ها اقدام کنید. متخصصان در کلینیک تخصصی کودکان و نوزادان امید با بررسی و مشاهده وضعیت کودکان مبتلا به اسکولیوز بهترین درمان را برای آنها ارائه می نمایند. جهت دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت درمان می‌توانید با شماره های ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۰ و ۰۲۱۸۸۸۹۸۴۴۱ تماس بگیرید.
علل انحراف ستون فقرات در کودکان
محققان اسکولیوز را بسته به اینکه چه چیزی باعث به‌وجود آمدن آن می‌شود، به سه دسته تقسیم‌بندی می‌کنند.
اسکولیوز عصبی عضلانی
اسکولیوز عصبی عضلانی به علت شرایط عصبی مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی، تومورهای نخاعی، شرایط فلجی، اسپینا بیفیدا (ستون فقرات شکاف‌دار) و نوروفیبروماتوز اتفاق می‌افتد. کودکان با این شرایط ممکن است در راه رفتن مشکل داشته باشند که ممکن است منشأ انحراف ستون فقرات باشد.
اسکولیوز مادرزادی
کژپشتی مادرزادی در زمان رشد جنین ایجاد می‌شود. این نوع از کجی ستون فقرات زمانی اتفاق می‌افتد که مشکلی در ایجاد ستون فقرات کودک در رحم وجود دارد. این مشکل معمولا زمانی تشخیص داده می‌شود که کودک حدود دو سال سن دارد. گاهی اوقات این مسئله تا زمانی که کودک هشت ساله و یا بالاتر است، تشخیص داده نمی‌شود.
اسکولیوز ذاتی
در مورد اسکولیوز ذاتی، علت کجی ستون فقرات شناخته شده نیست. حدود 80% از موارد اسکولیوز، ذاتی هستند. این نوع کژپشتی ساختاری در كودكان رایج است و می‌تواند حتی در كودكان سالم و معمولی رخ دهد. اسکولیوز ذاتی خود به سه نوع تقسیم می‌شود:
- اسکولیوز نوزادی در کودکان 0 تا 3 ساله رخ می‌دهد. انحنا معمولا به سمت چپ بوده و با رشد کودک رشد می‌کند. کژپشتی اطفال در پسران شایع‌تر از دختران است.
- اسكوليوز کودکی در كودكان بين سه تا ده ساله رخ مي‌دهد.
- اسکولیوز نوجوانی در کودکان، به‌ویژه دختران بین 10 تا 18 ساله رخ می‌دهد.
سایر علل
اسکولیوز ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیفتد:
- عفونت در ستون فقرات
- آسیب ستون فقرات
- تفاوت در طول پاها
- تومور
- به دلایل ارثی
صرف نظر از علل، ممکن است کجی ستون فقرات برای مدتی طولانی ناشناخته باشد. با این حال، تشخیص زود هنگام برای فراهم کردن درمان مناسب برای کژپشتی کودکان در صورت نیاز، مهم است. بنابراین، علائم اسکولیوز را در کودکان شناسایی کنید.
علایم اسکولیوز یا کجی ستون فقرات کودکان
علائم ممکن است از یک کودک به کودک دیگر بر اساس آنچه که باعث بروز کژپشتی می‌شود و شدت منحنی متفاوت باشد. علائم رایج اسکولیوز یا کجی ستون فقرات عبارتند از:
- شانه‌های نامتوازن
- تفاوت ارتفاع بین تیغه‌های شانه و ارتفاع یا موقعیت باسن
- هنگامی که کودک می‌ایستد، ممکن است چنین به‌نظر برسد که او به سمت یک طرف تکیه داده است.
- سر در مرکز سایر قسمت‌های بدن نیست.
انحراف ستون فقرات به‌ندرت سبب درد و یا هرگونه ناتوانی می‌شود و این امر سبب دشوار شدن شناسایی آن می‌شود، مگر اینکه شما به‌طور خاص علائم را بررسی کنید. علاوه بر علائم، ممکن است پرشک فرزند شما چند آزمون و روش را برای تایید تشخیص توصیه کند. درباره این موضوع بعدا بیشتر خواهید آموخت.روش‌های تشخیص کژپشتی یا انحنای ستون فقرات در کودکان
-
یک معاینه فیزیکی کامل و به دنبال آن تاریخچه پزشکی خانواده اولین چیزی است که پزشک برای تشخیص اسکولیوز یا کژپشتی انجام می‌دهد. سپس از اشعه ایکس که ابزار اصلی برای بررسی تغییرات ساختاری ستون فقرات است، استفاده می‌شود. اشعه ایکس زاویه یا انحنای ستون فقرات را بررسی می‌کند و شدت انحنا را تعیین می‌کند. در برخی موارد پزشک همچنین ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
• تصویربرداری پاسخ مغناطیسی یا MRI برای یک تصویر دقیق‌تر از ستون فقرات و زاویه انحنا.
• توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن ممکن است برای نگاه بهتر به استخوان‌ها، عضلات، اندام‌ها و بافت چربی اطراف آن استفاده شود.
آزمایش‌ها و روش‌ها در تشخیص زودرس بیماری و درمان آن کمک می‌کنند.
بهترین روش‌های درمان انحراف ستون فقرات کودکان
اگر در مورد هریک از روش های درمانی سوالی دارید در این قسسمت کلیک کنید.
گزینه‌های درمان کجی ستون فقرات به علت بیماری و شدت آن بستگی دارد. بر اساس تشخیص، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
تحت نظر بودن
اگر منحنی شدید نباشد و کودک هنوز جوان و در حال رشد باشد، برای مدتی تحت نظر خواهد بود. کودک باید هر دو ماه یک‌بار یا طبق توصیه پزشک معاینه شود. بازبینی‌های منظم دکتر همچنین شامل آزمایش‌های تشخیصی بیشتر برای تعیین پیشرفت منحنی می‌شود که بستگی به رشد اسکلتی کودک دارد. اغلب اوقات، پیشرفت منحنی به محض رسیدن کودک به بلوغ متوقف می‌شود.
بریس‌های کمری
اکثر متخصصان ممکن است از بریس‌های قالب پلاستیکی یا بریس‌های کمری با نوارهای نرم که بخش‌های بالایی یا وسطی پشت را پوشش می‌دهند، برای درمان کودکان مبتلا به اسکولیوز خفیف تا متوسط استفاده کنند. اگر این درمان زمانی شروع شود که کودک همچنان رشد قابل ملاحظه‌ای دارد، بسیار مؤثر خواهد بود. پزشکان می‌توانند میزان رشد باقی‌مانده را در تحقیقات سن استخوان، که در آن اشعه ایکس از مچ دست‌ها، دست‌ها و بالای لگن گرفته می‌شود، تعیین کنند. برای به‌دست آوردن بهترین نتیجه، باید بریس تا زمانی پوشیده شود که رشد ستون فقرات کودک متوقف می‌شود، که معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که کودک به سن بلوغ می‌رسد. بعضی از بریس‌ها باید زیر لباس‌های کودکان برای مدت حداقل 18 ساعت در روز پوشیده شوند، در حالی که سایرین فقط باید در طول شب پوشیده شوند. پزشکان با فرزندتان کار می‌کنند تا یک بریس راحت و موثر را انتخاب کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اسکولیوز بسیار حیاتی است. فیزیوتراپی برای تقویت عضلات مرکزی که باعث تقویت وضعیت می‌شود و به منظور افزایش انعطاف‌پذیری و میزان حرکت و کاهش درد انجام می‌شود. بهبود وضعیت همچنین می‌تواند تاثیر عمیقی بر روی ظاهر نوجوان و خود باوری او داشته باشد. پزشکان فیزیوتراپی می‌توانند با فرزند شما برای توسعه یک برنامه جامع فیزیوتراپی کار کنند. این شامل کشش، تقویت و مجموعه‌ای از تمرینات تنفسی تخصصی به نام روش شروت است، که یک رژیم ورزشی شخصی طراحی شده برای گسترش ریه‌ها در زمانی است که انحنای ستون فقرات باعث می‌شود کشیدن نفس عمیق دشوار شود. کودکان مبتلا به کجی خفیف ستون فقرات باید این تمرینات را تا زمانی‌که رشد ستون فقرات آنها متوقف می‌شود، هر روز در خانه انجام دهند. برای کودکان با انحنای آشکار که نیاز به درمان تهاجمی‌تری دارند، ممکن است پزشکان علاوه بر تمریناتی که در خانه انجام می‌شود، فیزیوتراپی را دو تا سه بار در هفته و به مدت شش هفته توصیه کنند.
گچ گرفتن
گچ گرفتن مداوم می‌تواند با اصلاح تغییر شکل به اندازه کافی به‌منظور به تعویق انداختن نیاز به بریس مورد استفاده قرار گیرد. از آن‌جایی که یک قالب گچی می‌تواند به عنوان یک بریس تمام وقت در نظر گرفته شود که نمی‌توان آن را از تن درآورد، بسیاری از والدین آن را نسبت به بریس ترجیح می‌دهند، چرا که مشکلات عادت کردن به بریس و سختی‌های پوشیدن بریس در کودکان کم سن و سال را ندارد. تعداد کمی از مراکز کودکان را با یک قالب گچی به عنوان یک شکل از بریس درمان می‌کنند. قرار دادن قالب گچی بر روی کودک ممكن است برای افزایش انعطاف‌پذیری انحنا و راحتی كودك با آن، نیاز به بیهوشی عمومی داشته باشد. قالب‌های گچی معمولا هر شش ماه تحت بی‌حسی تعویض می‌شوند. قالب گچی می‌تواند مدیریت عالی انحنا را به قیمت ناخوشایندی استفاده ارائه دهد (چرا که برای حمام نمی‌تواند برداشته شود).
کشش
درمان برای بیماران مبتلا به تغییر شکل پیش‌رونده که کاندیدای بریس یا قالب گچی نیستند، می‌تواند مشکل‌تر باشد، به‌عنوان مثال کسانی که دارای ضعف، عدم تحمل پوستی یا دیواره قفسه سینه، عقب ماندگی ذهنی یا انحناهای بزرگ و سخت هستند که خیلی از طریق گچ‌گیری اصلاح نمی‌شوند. در این موارد، کشش هاله گرانشی یک روش برای دستیابی به اصلاح انحنا است و به‌طور غیرمستقیم مکانیک تنفسی را بهبود می‌بخشد. روش کشش درمان اخیرا در برخی از مراکز محبوبیت مجدد پیدا کرده است. هاله (حلقه فلز در اطراف سر) تحت بیهوشی عمومی اعمال می‌شود. چند پین حلقه را به جمجمه بیمار وصل می‌کنند. هاله دردناک نیست و پس از اینکه بیمار به حضور آن عادت کرد، به خوبی تحمل می‌شود. کشش در روز بعد با استفاده از طناب، قرقره‌ها و وزنه‌ها یا فنرهایی که می‌توان روی تخت کودک و یا صندلی چرخدار استفاده کرد، اعمال می‌شود. در صورتی‌که خانواده راحت باشد، برخی از بیماران می‌توانند به‌صورت سرپایی درمان شوند. پس از افزایش پیوسته وزن کشش، درمان کودکان با اشعه ایکس دنبال می‌شود. هنگامی که ستون فقرات حداکثر بهبودی را نشان دهد، جراح شما دوره بعدی درمان را که معمولا جراحی همجوشی منحنی اسکولیوز است، تعیین می‌کند.
جراحی
برای افرادی که هنوز در حال رشد هستند و انحناهایی به اندازه 45 تا 50 درجه دارند، معمولا جراحی مورد نیاز است. جراحی همچنین در افراد بالغی که انحنای آنها فراتر از 50 درجه پیشروی می‌کند و یا کسانی که دچار کمر درد هستند، مورد نیاز است. اگر چه عمل جراحی به ندرت مورد نیاز است، اما این یک اقدام بسیار موفق است که هم ستون فقرات را صاف می‌کند و هم مانع پیشرفت بیشتر انحنا تا حد خطرناک می‌شود.
راهکارهای پیشگیری از اسکولیوز در کودکان
اسکولیوز را نمی‌توان در همه موارد پیشگیری کرد. برای کمک به حفظ سلامت، کودکان باید مطمئن باشند که رژیم غذایی سالم، ورزش روزانه و استراحت کافی دارند. تمرینات تحمل وزن، مانند پیاده‌روی، راه رفتن، فوتبال، بسکتبال و ژیمناستیک می‌توانند کمک کنند که استخوان‌های کودک قوی باقی بمانند، اما نشان نداده که از بروز اسکولیوز یا کاهش پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند.
