برفک یک عفونت شایع در دهان نوزادان است. این عفونت توسط مخمری مانند قارچ به نام کاندیدا آلبیکانز، ایجاد می‌شود. و می‌تواند تحریک کننده باشد اما قابل درمان است.
طبیعی است که هر فرد موجودات مخمری در قسمت‌های مختلف بدن داشته باشد. به طور معمول این قارچ‌ها نشانه ای ندارند. با این حال، اگر بیش از حد معمول باشند یا سیستم ایمنی بدن نتواند با افزایش میزان آن‌ها مقابله کند، علائمی ممکن است رخ دهد.
قارچ، یا کاندیدا، همچنین ممکن است در قسمت‌های قرمز شده پا زیر خط پوشک و در سایر نواحی مرطوب، مانند زیر چانه دیده شود. این قارچ می‌تواند نوک سینه مادران شیرده را تحت تاثیر قرار دهد که می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد اما قابل درمان است.
نوزادان ممکن است در هنگام تولد و یا کمی بعد از آن، علائم کاندیدا را داشته باشند. برفک یا آفت معمولا در چند هفته یا چند ماه اول زندگی نوزاد در دهان ظاهر می‌شود. اگر نوک سینه مادر شیرده تحت تاثیر قرار گیرد، عفونت ممکن است به نوزاد منتقل شود. مشخص نیست که چرا بعضی از نوزادان دچار این علائم می‌شوند، در حالی که سایر نوزادان این مشکل را ندارند.
آفت دهان رایج‌ترین عفونت قارچی دهان در نوزادان و کودکان است. این عفونت معمولا جدی نیست، اما می‌تواند ناراحت کننده باشد و ممکن است مشکلاتی در شیر خوردن نوزاد ایجاد کند. درمان مناسب در دسترس است.
آفت دهان (که کاندیدیای دهان نیز نامیده می‌شود) می‌تواند هرکسی را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر در نوزادان زیر 6 ماه و در افراد مسن رایج است. کودک دارای برفک دهان ممکن است دچار ترک پوست گوشه‌های دهان یا لکه‌های سفید روی لب‌ها، زبان یا داخل گونه شود که تا حدی مانند پنیر به نظر می‌رسد اما نمی‌توانند پاک شوند. بعضی از نوزادان ممکن است به اندازه کافی شیر نخورند یا هنگام مکیدن ناآرامی‌کنند زیرا دهان آن‌ها احساس سوزش دارد، اما بسیاری از نوزادان هیچ احساس درد و ناراحتی ندارند.
برای دریافت نوبت ویزیت و مشاوره در کلینیک تخصصی اطفال … تحت نظر دکتر … می‌توانید با شماره … تماس حاصل فرمایید.
دلایل آفت دهان در نوزادان
در اغلب موارد مقدار کمی قارچ کاندیدا در دهان وجود دارد. میزان این قارچ معمولا توسط سیستم ایمنی بدن و سایر گونه‌های میکروبی که معمولا در دهان زندگی می‌کنند، تحت بررسی قرار می‌گیرد.
با این حال، زمانی که سیستم ایمنی بدن ضعیف تر می‌شود، قارچ می‌تواند رشد کند، منجر به آفت و ضایعاتی در دهان و روی زبان شود.
آفت دهان ممکن است به این دلیل در نوزادان اتفاق بیفتد که سیستم ایمنی بدن آن‌ها هنوز بالغ نشده است. و توانایی کمتری برای مقاومت در برابر عفونت را دارد.
عفونت آفت دهان می‌تواند پس از درمان با آنتی بیوتیک رخ دهد، زیرا آنتی بیوتیک‌ها سطح باکتری‌های سالم در دهان را کاهش می‌دهند. این امر به قارچ اجازه می‌دهد تا تکثیر شود.
علائم آفت در نوزادان
علائم ممکن است به صورت ناگهانی ظاهر شوند.
این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- لکه‌های سفید روی سقف دهان، داخل گونه‌ها و روی زبان
- زیر ضایعات سفید ممکن است بافت قرمزی باشد که به راحتی دچار خونریزی می‌شود
- ممکن است در اطراف لکه‌های سفید، قرمزی وجود داشته باشد
- لکه‌ها ممکن است دردناک باشد
- گوشه‌های دهان ممکن است ترک بخورند
- لکه‌های سفید که شبیه شیر به نظر می‌رسند، اما پاک نمی‌شوند
بدون اقدام به درمان، تعداد و اندازه ضایعات می‌تواند به آرامی افزایش می‌یابد. حتی با شروع درمان، ممکن است به سختی از بین بروند.
بسیاری از نوزادان در اثر آفت دهان اذیت نمی‌شوند، اما اگر دهان درد داشته باشند، ممکن است تحریک پذیر باشند، و به ویژه هنگام شیر خوردن ناراحتی دارند.
پزشک نوزاد را بررسی خواهد کرد، و به دنبال علائم مشخص آفت می‌گردد. گاهی اوقات ممکن است سواب یا نمونه‌ای از بافت عفونی گرفته و در زیر میکروسکوپ مشاهده کند. اگر شواهدی از عفونت کاندیدا وجود داشته باشد، نمونه ممکن است برای تأیید تشخیص کشت شود.
تشخیص برفک دهان در نوزادان
پزشک نوزاد را بررسی خواهد کرد، و به دنبال علائم مشخص آفت می‌گردد. گاهی اوقات ممکن است سواب یا نمونه‌ای از بافت عفونی گرفته و در زیر میکروسکوپ مشاهده کند. اگر شواهدی از عفونت کاندیدا وجود داشته باشد، نمونه ممکن است برای تأیید تشخیص کشت شود.
چه موقع باید برای آفت دهان به دنبال اقدام پزشکی بود؟
در صورتی که وجود آفت دهان در کودک خارج از محدوده سنی نوزادی مشکوک باشد، زمانی که داروهای بدون نسخه مفید نباشند (بخش زیر را ببینید) یا اگر عفونت دردناک باشد (درگیر شدن سینه مادر – به عنوان مثال، ترک خوردن یا خونریزی از نوک سینه)، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی بود. پزشک باید تمام نوجوانان و بزرگسالان دچار آفت را ارزیابی کند.
درمان آفت در نوزادان
هنگامی که پزشک کاندیدا را تشخیص می‌دهد، درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
برفک دهان در نوزادان اغلب در عرض 2 هفته برطرف می‌شود و ممکن است به والدین یا پرستاران توصیه شود که بدون استفاده از دارو مراقب عفونت باشند.
گاهی اوقات پزشک یک قطره یا ژل تجویز می‌کند که باید در داخل دهان، و نه فقط روی زبان، پخش شود.
اگر نوزاد شیرخوار باشد، ممکن است نیاز باشد نوک سینه مادر نیز هم زمان درمان شود تا از ایجاد عفونت مجدد جلوگیری شود.
از آن جایی که آفت دهان ممکن است بر شیر خوردن نوزاد تأثیر بگذارد، اگر علائم همچنان ادامه یابد، پزشک متخصص اطفال باید از آن مطلع شود.
درمان‌های طبیعی
بسته به سن نوزاد، پزشک ممکن است اضافه کردن لاکتوباسیل به رژیم غذایی را به شکل ماست پیشنهاد کند. اعتقاد بر این است که لاکتوباسیل‌ها، باکتری‌های “خوبی” را فراهم می‌کنند که می‌تواند به از بین بردن قارچ‌ها کمک کنند.
سایر داروها مانند عصاره دانه گریپ فروت، روغن نارگیل، بنفشه جنتیانای زرد، روغن درخت چای و نوشابه برای درمان برفک دهان در نوزادان پیشنهاد شده‌اند.
اگر چه یافت شده است که به عنوان مثال، عصاره دانه گریپ فروت حاوی مواد اضافی است که ممکن است حتی در بزرگسالان خطرناک باشد. همچنین تاثیر آن برای هیچ مشکلی اثبات نشده است.
داروهای طبیعی همچنان مواد شیمیایی دارند. قبل از دادن آن‌ها به نوزاد، لازم است که در مورد هر نوع درمان با پزشک صحبت کنید.
پیشگیری از برفک دهان در نوزادان
اگر یک زن در دوران بارداری دچار عفونت قارچی واژن شود، باید با پزشک مشورت کند. اگر از بین نرود، ممکن است در حین زایمان به نوزاد منتقل شود. علائم شامل خارش واژن و ترشح پنیری سفید می‌باشد.
زناني كه دچار ترشح از نوک سینه يا درد در طول شير دهی هستند بايد به پزشك خود اطلاع دهند تا وجود عفونت قارچی در نوك سینه‌ها بررسی شود. این عفونت نیز می‌تواند در هنگام شیر خوردن به دهان نوزاد منتقل شود.
در حالی که زنان شیرده از پدهایی برای سینه استفاده می‌کنند که مانع پلاستیکی ندارند، این امر می‌تواند رشد کاندیدا را بیشتر کند.
اطمینان حاصل کنید که سر شیشه شیر و پستونک، در صورت استفاده، استریل باشند. بعضی از مطالعات نشان داده اند که وجود کاندیدا روی پستونک‌ها، بخصوص پستونک‌های لاتکس رایج است. با این حال، هیچ ارتباطی بین استفاده از پستونک و عفونت کاندیدا یافت نشده است.
سوالات رایج در مورد آفت دهان در کودکان
این لکه‌ها می‌تواند عفونت قارچی شایع و گاه دردناک باشد که به آفت شناخته می‌شود. برفک باعث ایجاد لکه‌های سفید کرمی و یا زرد در دو طرف دهان، سقف دهان، لثه‌ها، لب‌ها و زبان کودک می‌شود. همچنین می‌تواند به گلو، لوزه‌ها و یا مری گسترش یابد. برفک در نوزادان و کودکان نوپا شایع است.
اگر متوجه یک پوشش سفید تنها بر روی زبان کودک‌تان شوید، احتمالا فقط باقی مانده شیر است (به ویژه اگر قابل پاک شدن باشد)
اما اگر لکه‌های سفید یا زرد مشخص در دهان و گلوی نوزاد مشاهده میکنید، به پزشک خود اطلاع دهید، به ویژه اگر این نقطه‌ها دردناک به نظر برسند، ممکن است ابتدا در هنگام شروع کودک به گریه کردن یا شیر دادن یا مکیدن پستونک یا شیشه شیر، مشکوک به وجود آفت شوید.
اگر پزشک کودک شما تشخیص آفت داد، ممکن است یک داروی قارچی خوراکی (اغلب نیستاتین) تجویز کند. ممکن است حدود دو هفته طول بکشد تا عفونت برطرف شود. پزشک شما همچنین ممکن است استامینوفن را برای درد توصیه کند.
بعضی از نوزادان مبتلا به آفت همچنین دچار قارچ در ناحیه‌ای که پوشک می‌شود، خواهند شد. در صورتی که چنین اتفاقی بیفتد، پزشک شما ممکن است نیستاتین را برای استفاده در ناحیه پوشک تجویز کند.
اگر به کودکی دچار آفت شیر می‌دهید، بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که نیستایتن یا کلوتریمازول را به نوک سینه خود بمالید تا عفونت بین شما و نوزادتان رد و بدل نشود.
خیر. اما اگر کودک شما خیلی بی قرار و ناراحت باشد، آفت می‌تواند در شیر خوردن او اختلال ایجاد کند. دیدن کودک گرسنه ای که شیر خوردن برایش دردناک باشد، بسیار ناراحت کننده است، و مقابله با آفت می‌تواند دردسر زیادی داشته باشد. برای کودک خود تمام راحتی که نیاز دارد را فراهم کنید و دستورالعمل پزشک خود برای تسکین درد و مصرف داروها را دنبال کنید. و به یاد داشته باشید که این عفونت نیز می‌تواند منتقل شود.
آفت دهان به وسیله مکانیسم‌های مختلفی به یک فرد منتقل می‌شود. اگر مادر باردار دچار عفونت قارچی واژن باشد، نوزاد ممکن است در طول زایمان طبیعی در معرض عفونت قرار گیرد. استفاده از سر شیشه شیر آلوده به کاندیدا ممکن است باعث عفونت شود. مکانیسم دیگری برای ایجاد آفت دهان، رشد بیش از حد میزان کم کاندیدای معمول در دهان در کودکان بزرگتر، نوجوانان و بزرگسالان است. شیوه نادرست استفاده از کورتیکواستروئید استنشاقی (بدون استفاده از دمیار) و عدم شستشو با آب و تف کردن پس از استفاده از کورتیکواستروئید استنشاقی نیز راه رایجی است که منجر به ایجاد آفت دهان می‌شود. برفک دهان از حیوانات منتقل نمی‌شود. مهم است که توجه داشته باشید که در طول زمان کوتاهی بعد از تولد همه افراد دارای سی0 آلبیکانز روی پوست، دهان، دستگاه گوارش و کانال واژن هستند (نوجوانان و سالخوردگان). ایجاد بیماری کاندیدا به طور کلی از یک میزبان به یک گیرنده غیر کولونی منتقل نمی‌شود (به استثنای نوزاد تازه متولد شده)، بلکه بروز علائم نشان دهنده رشد بیش از حد قارچ به دلایل بالقوه مختلف است که در بالا مورد بررسی قرار گرفت.
زمان بین تولد از طریق کانال واژن آلوده به کاندیدا و ایجاد آفت دهان حدود هفت تا 10 روز است. این تنها در مورد انتقال از میزبان آلوده به فرد غیر کولونی است. با گذشت از دوره نوزادی، ایجاد بیماری کاندیدا نشان دهنده رشد بیش از حد کولونی‌های قارچی کاندیدای موجود می‌باشد.
احتمال بهبودی نوزادانی که دچار آفت می‌شوند، بسیار عالی است. عملکرد و اثربخشی سیستم ایمنی با عبور فرد از دوران نوزادی به دوران کودکی و بزرگسالی بهتر می‌شود. به این ترتیب، تعداد دفعات بروز آفت با افزایش سن کاهش می یابد.
کودکان بزرگتر، نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به آفت (و کسانی که از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی استفاده نمی‌کنند) باید توسط پزشک خود ارزیابی دقیق شوند تا علت اساسی ایجاد آفت در آن‌ها مشخص شود.
پزشک اولیه (متخصص اطفال، پزشک خانواده و پزشکان داخلی) همه در تشخیص و درمان آفت دهان آموزش دیده‌اند. کودکان بزرگتر، نوجوانان و بزرگسالان فاقد علت مشخصی برای ایجاد آفت دهان (به عنوان مثال، استفاده نادرست از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی) باید یک ارزیابی کامل توسط یک متخصص داشته باشند، زیرا مشکلات جدی متعددی وجود دارد که ممکن است در ایجاد آفت دهان دخیل باشند (به عنوان مثال، سیستم ایمنی ضعیف).
