علائم و درمان تشنج نهفته یا مخفی در کودکان(ازدست رفتن مقطعی توجه)

تشنج نهفته به از دست دادن ناگهانی و کوتاه هوشیاری گفته می‌شود. این عارضه در کودکان نسبت به بزرگسالان شیوع بیشتری دارد.

افرادی که به تشنج نفهته مبتلا هستند در زمان بروز حمله به مدت چند ثانیه به فضای اطراف خود خیره می‌شوند و سپس سریعاً هوشیاری آن‌ها به سطح عادی بازمی گردد. این نوع از تشنج معمولاً منجر به آسیب‌های فیزیکی نخواهد شد.

معمولاً می‌توان تشنج نهفته را با کمک داروهای ضد تشنج کنترل کرد. برخی از کودکان ممکن است به انواع دیگری از تشنج نیز به صورت همزمان مبتلا باشند. بسیاری از کودکان مبتلا به تشنج نهفته در نوجوانی خود به صورت خود به خودی بهبود پیدا می‌کنند.

بروز تشنج مخفی در کودکان چیست؟

به نظر می‌رسد که بسیاری از کودکان به طور ژنتیکی نسبت به تشنج نهفته آسیب پذیری دارند.

به طور کلی تشنج به دلیل امواج الکتریکی غیرطبیعی در سلول‌های عصبی (نورون) مغز ایجاد می‌شود. سلول‌های عصبی مغز به طور طبیعی از طریق سیناپس‌هایی که آن‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند پیام‌های الکتریکی و شیمیایی را منتقل می‌کنند.

در افرادی که به تشنج مبتلا هستند فعالیت الکتریکی طبیعی مغز تغییر می‌کند. در طی یک حمله‌ی تشنج نهفته این امواج الکتریکی در یک الگوی سه ثانیه‌ای خود را تکرار می‌کنند.

افرادی که به تشنج مبتلا هستند ممکن است در سطح پیام رسان‌های شیمیایی خود نیز دچار تغییر شوند. این انتقال دهنده‌های شیمیایی (نوروترانسمیترها) به سلول‌های عصبی کمک می‌کنند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

تشنج نهفته چه علائمی دارد؟

یکی از نشانه‌های تشنج نهفته‌ی عادی، خیره شدن کودک به فضای خالی اطراف خود می‌باشد که ممکن است با حواس پرتی به مدت حدود ۱۰ ثانیه اشتباه گرفته شود. البته ممکن است حمله‌ی این تشنج تا ۲۰ ثانیه نیز طول کشیده و پس از آن فرد احساس سردرگمی، سردرد و یا خواب آلودگی نیز نداشته باشد. ازجمله علائم تشنج نهفته‌ی عادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توقف ناگهانی حرکات بدون زمین خوردن
• باز و بسته کردن لب‌ها
• پریدن پلک‌ها
• ایجاد حرکاتی شبیه جویدن غذا
• حرکت خفیف هر دو دست

پس از پایان حمله، کودک هیچ خاطره‌ای از آن نخواهد داشت. برخی از کودکان به طور مکرر و روزانه به این حمله‌ها دچار می‌شوند که می‌تواند در فعالیت‌های روزانه و مدرسه‌ی آن‌ها اختلال ایجاد کند.

ممکن است کودک تا مدت‌ها به تشنج مخفی مبتلا باشد و افراد دیگر متوجه آن نشوند چراکه حملات این تشنج کوتاه می‌باشند. کاهش توانایی یادگیری کودک می‌تواند اولین نشانه‌ی این اختلال باشد. ممکن است معلم کودک به شما بگوید که کودک شما به طور مکرر دچار حواس پرتی شده و یا غرق رؤیا می‌شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

• اولین باری که متوجه حمله‌ی تشنج می‌شوید
• در صورتی که متوجه نوع جدیدی از تشنج می‌شوید
• در صورتی که با وجود مصرف داروهای ضدتشنج، بروز حملات ادامه دارد

در موارد زیر با اورژانس تماس بگیرید:

• در صورتی که متوجه رفتارهای خود به خودی طولانی مدت برای چند دقیقه تا چند ساعت شدید – فعالیت‌هایی مثل خوردن یا حرکت کردن بدون آگاهی – و یا در صورتی که فرد برای مدت زمان زیادی دچار سردرگمی است. این علائم می‌توانند نشان دهنده‌ی عارضه‌ای به نام تشنج نهفته‌ی پایدار باشند.
• در صورتی که هر یک از حملات تشنج بیش از ۵ دقیقه طول کشید.

عوامل خطر

عوامل به خصوصی برای کودکانی که به تشنج نهفته مبتلا هستند شایع‌اند ازجمله موارد زیر:

• سن: تشنج نهفته بیشترین شیوع را در بین کودکان ۴ تا ۱۴ سال دارد.
• جنسیت: تشنج نهفته در دختران شایع‌تر است.
• افراد خانواده که به تشنج مبتلا هستند: تقریباً نیمی از کودکان مبتلا به تشنج مخفی فردی را در بستگان خود دارند که به تشنج مبتلاست.

عوارض تشنج مخفی چیست؟

در حالی که اکثر کودکان مبتلا به تشنج نهفته با افزایش سن بهبود پیدا می‌کنند، برخی از آن‌ها:

• باید در طول عمر خود داروهای ضدتشنج مصرف کنند تا از حملات این عارضه جلوگیری شود.
• درنهایت به طور کامل به تشنجی می‌شوند. برای مثال ممکن است فرد به تشنج عمومی تونیک کلونیک مبتلا شود.

ازجمله عوارض دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات یادگیری
• مشکلات رفتاری
• انزوای اجتماعی

روش‌های تشخیص تشنج مخفی در کودکان و نوزادان

پزشک از شما خواهد خواست تا به طور کامل و با تمامی جزئیات تشنج خود را توصیف کنید و سپس شما را تحت معاینه‌ی فیزیکی قرار خواهد داد.

ازجمله آزمایشات تشخیصی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان تشنج نفهته کودکان

پزشک شما احتمالاً داروی ضدتشنج را با پایین‌ترین دوز تجویز کرده و سپس با توجه به نیاز موجود برای کنترل تشنج آن را افزایش می‌دهد. کودکان می‌توانند پس از تکمیل درمان و زمانی که برای مدت دو سال تشنج آن‌ها بهبود یافته است، تحت نظارت پزشک و به صورت تدریجی مصرف داروهای ضدتشنج را متوقف کنند.

ازجمله داروهایی که برای تشنج مخفی تجویز می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اتوسوکسیماید (زارونتین): اکثر پزشکان برای درمان تشنج نهفته با این دارو شروع می‌کنند. در اکثر موارد تشنج پاسخ مناسبی نسبت به این دارو نشان می‌دهد. ازجمله عوارض جانبی این دارو می‌توان به حالت تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، مشکلات خواب و فعالیت بیش از حد اشاره کرد.
• والپروئیک اسید (دپاکین): دخترانی که تا زمان بزرگسالی خود مصرف داروها را ادامه می‌دهند باید در مورد عوارض والپروئیک اسید با پزشک خود مشورت کنند. مشخص شده است که والپروئیک اسید می‌تواند منجر به خطر بیشتر نقایص مادرزادی در کودکان تازه متولد شده شود. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند که در دوران بارداری و یا در زمانی که فرد سعی در باردار شدن دارد از مصرف این دارو خودداری نماید.
  ممکن است پزشک برای کودکانی که به تشنج نهفته و تشنج کلونیک تونیک به طور همزمان مبتلا هستند استفاده از این دارو را تجویز نماید.
• لاموتریژین (لامیکتال): برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که این دارو نسبت به اتوسوکسیماید و والپروئیک اسید کارایی کمتری دارد ولی همچنین این دارو عوارض جانبی کمتری نیز خواهد داشت. ازجمله عوارض جانبی آن می‌توان به راش‌های پوستی و حالت تهوع اشاره کرد.

روش‌های درمانی خانگی و تغییر در سبک زندگی

توجه داشته باشید که درمان‌های خانگی باید حتماً با مشورت و زیر نظر پزشک انجام شود.

درمان با رژیم غذایی

رعایت یک رژیم غذایی دارای مقادیر زیاد چربی و مقادیر کم کربوهیدرات که با نام رژیم کتوژنیک نیز شناخته می‌شود می‌تواند کنترل تشنج را تقویت کند. تنها زمانی از این روش استفاده می‌شود که داروهای معمول استفاده شده کارایی لازم را نداشته باشند.

حفظ این رژیم غذایی ساده نیست ولی در برخی از افراد می‌تواند به خوبی حملات تشنج را کاهش دهد. برخی از رژیم‌های تغییر یافته‌ی دارای چربی زیاد و کربوهیدرات کم مثل رژیم گلایسمیک و یا رژیم تغییر یافته‌ی اتکینز با وجود اینکه کارایی کمتری دارند ولی سختگیری کمتری نسبت به رژیم کتوژنیک داشته و در واقع می‌توانند برای فرد مفید باشند.

گزینه‌های دیگر

در زیر به برخی از اقداماتی اشاره می‌کنیم که می‌توانند در کنترل تشنج به شما کمک کنند:

کالر باکس شود

• داروهای خود را به طور منظم مصرف کنید: بدون مشورت با پزشک خود دوز داروها را تغییر ندهید. در صورتی که احساس می‌کنید لازم است تا داروهای شما تغییر کنند این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
• به میزان کافی بخوابید: کمبود خواب می‌تواند تشنج را تحریک کند. مطمئن شوید که هر شب به مقدار کافی می‌خوابید.
• از یک دستبند راهنمای اورژانس استفاده کنید: این کار به کارمندان اورژانس کمک می‌کند تا در زمان حمله‌ی تشنج راحت‌تر شما را درمان کنند.
• در مورد محدودیت‌های رانندگی و یا فعالیت‌های تفریحی با پزشک خود مشورت کنید: افرادی که به تشنج مبتلا هستند در کشورهای مختلف با محدودیت‌های متفاوتی برای رانندگی کردن روبرو می‌باشند. همچنین به تنهایی به استخر یا حمام نروید تا در صورت بروز مشکل فردی به کمک شما بیاید.

کنار آمدن با عارضه و حمایت

در صورتی که به تشنج مبتلا باشید ممکن است در مورد آینده‌ی خود دچار استرس و نگرانی شوید. استرس می‌تواند سلامت ذهنی شما را مختل کند بنابراین مهم است که با پزشک خود در مورد احساسات صحبت کرده و از او کمک بگیرید.

در خانه

خانواده می‌توانند به خوبی از شما حمایت کنند. به آن‌ها در مورد عارضه‌ی تشنج توضیح دهید و به آن‌ها اجازه دهید تا از شما در این باره سؤال کنند و شما نیز پاسخ گوی نگرانی‌های آن‌ها باشید. با به اشتراک گذاشتن اطلاعاتی که پزشک به شما داده است به خانواده‌ی خود کمک کنید تا عارضه‌ی شما را درک کنند.

در مدرسه

در مورد تشنج فرزند خود با معلمین و مربیان مدرسه صحبت کنید و به آن‌ها در این باره توضیح دهید. به آن‌ها بگویید که در صورت بروز تشنج در مدرسه، کودک چه نیازهایی خواهد داشت.

شما تنها نیستید

به یاد داشته باشید که شما به تنهایی مجبور به انجام این کار نیستید. از دوستان و خانواده‌ی خود کمک بخواهید. از پزشک خود در مورد گروه‌های حمایتی محلی اطلاعات بگیرید و یا به صورت آنلاین در این گروه‌ها عضو شوید. برای درخواست کمک نترسید. زندگی کردن با هر عارضه‌ی پزشکی جدی، نیازمند داشتن یک گروه حمایتی قدرتمند است.

آماده شدن برای نوبت پزشک

احتمالاً شما در ابتدا به پزشک خانوادگی خود و یا یک پزشک عمومی مراجعه می‌کنید. با این حال به احتمال زیاد به یک پزشک متخصص در زمینه‌ی عارضه‌های دستگاه عصبی ارجاع داده خواهید شد.

شما می‌توانید با انجام این کارها خود را برای ملاقات با پزشک آماده کنید:

کارهایی که می‌توانید انجام دهید

• تمامی علائمی که مشاهده می‌کنید را یادداشت کنید. ازجمله علائمی که ممکن است بی ربط به نظر برسند.
• لیستی از تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید تهیه کنید. ویتامین‌ها و یا مکمل‌هایی که خود شما و یا کودک شما مصرف می‌کند.
• سؤالات خود از پزشک را یادداشت کنید.

آماده کردن یک لیست از سؤالات به شما کمک می‌کند تا بیشترین استفاده را از زمان خود با پزشک داشته باشید. برخی از سؤالات کلی که می‌توانید در مورد تشنج نهفته از پزشک خود بپرسید عبارت‌اند از:

• اصلی‌ترین علت ایجاد این عارضه چیست؟
• چه آزمایشاتی لازم خواهند بود؟ آیا این آزمایشات نیازمند آماده سازی خاصی هستند؟
• آیا این عارضه کوتاه مدت است یا بلند مدت؟
• چه روش‌هایی برای درمان عارضه وجود دارند؟ کدام یک بیشتر توصیه می‌شود؟
• عوارض جانبی درمان چیستند؟
• آیا داروهایی که برای من تجویز می‌شوند جایگزینی هم دارند؟
• آیا ممکن است کودک من به نوع تونیک کلونیک یا گراند مال این عارضه نیز مبتلا شود؟
• آیا نیازی به محدودیت‌های فعالیتی خواهد بود؟ آیا فعالیت‌های فیزیکی مثل فوتبال و شنا کردن مشکلی نخواهند داشت؟
• آیا بروشور یا راهنمای دیگری دارید که بتوانم از آن استفاده کنم؟ از چه وبسایت هایی استفاده کنم؟

همچنین در پرسیدن هر سؤال دیگری که به ذهنتان می‌رسد تردید نکنید.

از پزشک چه انتظاری داشته باشیم؟

پزشک شما احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید مثل:

• علائم شما چه زمانی شروع شدند؟
• علائم شما هر چند وقت یک بار دیده می‌شوند؟
• آیا می‌توانید یک حمله‌ی عادی تشنج را توصیف کنید؟
• حملات عارضه‌ی شما چه مدت زمان می‌برند؟
• آیا پس از حمله متوجه آن خواهید شد؟

کپی فقط با ذکر لینک و منبع بلامانع است.